Co to jest białko C-reaktywne ? Na co wskazuje podwyższone CRP?
Jednym z filarów diagnostyki wszystkich chorób są badania krwi i moczu. Podstawą jest morfologia, która pozwala określić takie parametry jak MPV (wielkość płytek krwi), MCH (średnia masa hemoglobiny w erytrocycie), LYM (poziom limfocytów), RBC (ilość czerwonych krwinek), HCT (hematokryt), WBC (liczba krwinek białych). Jeżeli wyniki odstają od normy, to wykonuje się morfologię z rozmazem i elektrolity (sód, potas, wapń, magnez). Lekarze często decydują się poszerzyć diagnostykę o OB (odczyn Biernackiego). Prokalcytonina (PCT) to marker stanu zapalnego, pozwalający odróżnić zakażenie bakteryjne od infekcji wirusowej. Badanie CRP wykonuje się, aby stwierdzić, czy w organizmie występuje stan zapalny. Badanie ASO (antystreptolizyny) wykonywane jest w celu diagnozowania zakażeń paciorkowcami.
Często zalecanym badaniem jest tak zwany profil lipidowy. W jego skład wchodzi określenie ilości trójglicerydów we krwi, a także cholesterolu całkowitego, LDL (złego) i HDL (dobrego). Normy różnią się u kobiet i u mężczyzn. Tu warto wspomnieć też o GGTP, którego zły wynik pojawia się w chorobach wątroby i dróg żółciowych. W podobnym celu wykonuje się badanie AspAT i AlAT. Jeżeli mamy do czynienia z chorą wątrobą, to wzrasta poziom bilirubiny we krwi.
Podstawowym jest także badanie cukru we krwi. Określenie tego, jaka jest norma glukozy w surowicy, stanowi punkt wyjścia do diagnozowania cukrzycy. Pomocnymi badaniami jest wtedy także badanie hemoglobiny glikowanej i glukagonu.
Z kolei badania moczu pozwalają określić czy znajduje się w nim cukier, co może wskazywać nie tylko na cukrzycę, ale także na choroby nerek. Bada się także poziom kreatyniny, zarówno w próbce i moczu oraz obecność leukocytów w moczu oraz fosforany. Te badania także wskazują na to, czy nerki są chore. W czasie rutynowej diagnostyki stwierdza się lub wyklucza krew w moczu, krwinkomocz, wałeczki, osad i bakterie w ramach posiewu.
Bardzo ważne miejsce wśród badań krwi zajmują te określające stężenie hormonów. Pozwalają wykryć choroby endokrynologiczne i określić nadczynność lub niedoczynność gruczołów dokrewnych. Jednymi z najczęstszych badań są te w kierunku chorób tarczycy. Oznacza się we krwi takie hormony jak: tyreotropina (TSH), wolna tyroksyna (fT4), wolna trójjodotyronina (fT3). Inne, podlegające diagnostyce hormony z próbki krwi to: prolaktyna, parathormon, ACTH, estradiol, kalcytoninę.
Coraz większą wagę przywiązuje się do badań krwi pozwalających wcześnie wykryć raka – prostaty (PSA), CEA, raka jelita grubego (MSH2, MLH1, MSH6), APC, raka piersi (BRCA1 oraz BRCA2).
209
