Monocyty podwyższone – co oznaczają w wynikach badania krwi?

Monocyty – czym są?

Monocyty (MONO) to komórki układu białokrwinkowego, pozbawione ziarnistości (agranulocuty). Regulują procesy odpornościowe organizmu, usuwając komórki drobnoustrojów i zniszczone komórki organizmu. Są to komórki żerne o zdolności migracji poza naczynia krwionośne.

Zmiany w poziomie monocytów odzwierciedlają m.in. obecność stanów infekcyjnych czy zaburzenia funkcji szpiku, np. choroby zanikowe szpiku. Podwyższone monocyty we krwi nie zawsze jednak muszą stanowić powód do obaw. Zdarza się, że podwyższona liczba monocytów towarzyszy fizjologicznym stanom rekonwalescencji organizmu po przebytej infekcji.

Monocyty we krwi (norma) – jakie badanie krwi wykonać?

Monocyty oznaczane są w morfologii krwi, gdzie stanowią jeden z elementów układu białokrwinkowego. Najczęściej jest to badanie krwi MON (lub MONO). Wynik morfologii MONO wyrażany jest jako bezwzględna wartość liczbowa. Podawana zostaje także procentowa zawartość monocytów względem białych krwinek krwi. Dodatkowo, w celu oceny jakościowej, wykonuje się rozmaz krwi obwodowej.

Normy monocytów zależą od wieku i wynoszą:

• 1–4 lata: 0,05–1,1x10⁹/l (2–7 proc. leukocytów);
• 4–18 lat: 0–0,8x10⁹/l (2–7 proc. leukocytów);
• dorośli: 0–0,8x10⁹/l (1–8 proc. leukocytów).

Oznaczenia poziomu monocytów wykonywane są na czczo (12 godzin po ostatnim posiłku) poprzez oznaczenie morfologii krwi.

Kiedy wykonuje się badanie monocytów? Wskazania do badania MONO to:

• ciągłe infekcje i zaburzenia odporności,
• podejrzenie chłoniaka Hodgkina,
• choroby hematologiczne,
• podstawowe badania oceniające stan zdrowia.

Do objawów podwyższonych monocytów, które powinny skłonić do pogłębienia diagnostyki, są także nawracające choroby bakteryjne, wirusowe i pasożytnicze.

Monocyty podwyższone – co oznaczają monocyty za wysokie?

Monocyty powyżej normy określane są mianem monocytozy. Obecność wielu monocytów we krwi może mieć różne przyczyny, a interpretacja wyniku zawsze powinna uwzględniać wszystkie parametry morfologii i rozmazu krwi.

Wysokie monocyty mogą wskazywać na:

• infekcje bakteryjne, np.: gruźlicę, kiłę, podostre zapalenie wsierdzia;
• zakażenia pasożytnicze, np. riketsje;
• chłoniaki i białaczki (monocyty wysokie występują w białaczce mielomonocytowej lub monocytowej);
• zespoły mielodysplastyczne, szpiczaka mnogiego;
• raka jajnika, żołądka i piersi lub przerzuty nowotworowe;
• sarkoidozę, wrzodziejące zapalenie jelit, chorobę Crohna;
• choroby kolagenowe: układowy toczeń trzewny, reumatoidalne zapalenie stawów.

Monocytoza bywa również konsekwencją przewlekłego stosowania dużych dawek kortykosteroidów.

Na co jeszcze wskazują wyniki monocytów? Za dużo monocytów we krwi lub dłużej utrzymujące się monocyty podwyższone ponad normę mogą wskazywać na proces zdrowienia po infekcjach.

Co jeszcze jest przyczyną monocytów wysokich?

Wynik badania krwi wskazujący na za dużo monocytów we krwi może wystąpić po zabiegach chirurgicznych. Przekroczenie wyników MONO w morfologii widoczne jest np. po usunięciu śledziony. MONO podwyższone występuje w chorobie alkoholowej oraz problemach z wątrobą.

Kiedy monocyty są podwyższone, winne może być uzależnienie od nikotyny. U palaczy poziom monocytów jest z reguły wyższy niż u osób niepalących. Liczba monocytów powyżej normy towarzyszy również osobom zmagającym się z nadmiernym stresem.

Podwyższone monocyty u dziecka – co znaczą monocyty powyżej normy?

Monocyty podwyższone u dziecka najczęściej są konsekwencją infekcji czy toczących się procesów zapalnych, np. charakterystycznej dla okresu dziecięcego mononukleozy lub płonicy. Monocyty wysokie obserwuje się np. przy ząbkowaniu.

Bardzo często monocyty za wysokie występują w okresie zdrowienia po infekcji. Wtedy monocyty podwyższone mogą utrzymywać nawet przez kilka tygodni, jednak jeśli nie towarzyszą im niepokojące zmiany w morfologii czy rozmazie krwi, nie ma powodu do obaw.

Monocyty u dziecka powyżej normy mogą być także zwiastunem poważniejszych chorób, np. białaczek czy chłoniaków.

Zarówno monocyty lekko podwyższone, jak i znacznie powyżej normy powinny skłonić do konsultacji medycznej. Kontroli powinny podlegać także podwyższone monocyty w ciąży, mogące wskazywać na rozwój stanu zapalnego.

Monocyty poniżej normy a choroby szpiku kostnego

Zbyt niskie monocyty we krwi towarzyszą białaczce włochatokomórkowej, aplazji szpiku, infekcji wirusem HIV oraz chemio- czy radioterapii, czyli sytuacjom, które zaburzają funkcjonowanie szpiku kostnego.

Monocyty powstają w szpiku kostnym, zatem choroby obejmujące szpik ograniczają ich produkcję, przez co mamy do czynienia z obniżonymi monocytami we krwi.