Podczas pierwszej wizyty u ginekologa lekarz wyjaśnia, co to jest cykl menstruacyjny, kiedy występuje owulacja, jak obliczyć dni płodne i jakie są metody antykoncepcji (tabletki i inne sposoby zapobiegania ciąży). Może także wykonać badanie piersi, cytologię, USG ginekologiczne (np. dopochwowe). Opowiada, jak powinna wyglądać higiena miejsc intymnych (żele, płyny, wkładki higieniczne) i jak radzić sobie z napięciem przedmiesiączkowym (PMS) i bolesnymi miesiączkami.
Wskazaniem do badania ginekologicznego są najczęściej stany, takie jak zaburzenia miesiączkowania (m.in. nieregularny okres, brak okresu, obfity okres, skąpa miesiączka, plamienia i krwawienia międzymiesiączkowe), zapalenie pochwy (infekcje intymne w postaci bakteryjnej waginozy i kandydozy – grzybicy pochwy), niepłodność, nadżerki, zapalenia przydatków (jajników, jajowodów i macicy). Kontroli wymaga klimakterium, czyli menopauza i jej objawy, będące wskazaniem do wdrożenia hormonalnej terapii zastępczej.
W oparciu o zgłaszane objawy i badania, ginekolog ustala przyczyny i wdraża leczenie chorób układu rozrodczego, takich jak m.in.: endometrioza, mięśniaki macicy, polipy, cysty i torbiele jajnika, zespół policystycznych jajników. Poważnym problemem ginekologicznym są także nowotwory dróg rodnych (rak jajnika, rak macicy, trzonu i szyjki macicy, jajowodu, sromu, pochwy, także rak sutka).
Do niepokojących objawów chorób ginekologicznych zalicza się:
• suchość pochwy,
• nieprawidłowe krwawienia z dróg rodnych,
• pieczenie i swędzenie pochwy,
• wydzielinę, czyli upławy (wodniste, gęste, białe, zielone, żółte, brunatne, upławy z krwią),
• ból podczas stosunku (dyspareunia),
• ból jajników,
• ból podbrzusza,
• ból piersi,
• zmiany na sromie oraz wargach sromowych większych i mniejszych.
Choroby weneryczne, czyli przenoszone drogą płciową to z kolei domena wenerologa. Zajmuje się on diagnostyką i leczeniem np. rzeżączki, chlamydii, kiły, kłykcin kończystych, opryszczki.