Migrena miesiączkowa – przyczyny, rozpoznanie, leczenie, domowe sposoby, zapobieganie

Migrena miesiączkowa – co to jest?

Migreną nazywamy takie bóle głowy, którym towarzyszą nudności, wymioty, nadwrażliwość na światło i dźwięk. Zwykle dolegliwości bólowe dotyczą jednej połowy głowy, pojawia się pulsujący ból głowy. W grupie chorych przeważają kobiety. Najczęściej dotyczy to osób pomiędzy 10. a 45. rokiem życia.

Rozróżniamy 2 główne typy migreny: z aurą i bez aury.

• Migrena z aurą to taka, kiedy przed wystąpieniem dolegliwości bólowych głowy występują objawy przepowiadające (prodromalne), np. zaburzenia widzenia (w polu widzenia pojawiają się świecące punkty, gwiazdy, zygzaki, zniekształca się część obrazu), ponadto może wystąpić ból obu gałek ocznych.
• Migrenie bez aury nie towarzyszą żadne objawy zapowiadające wystąpienie dolegliwości bólowych.

Atak bólu w powyższych przypadkach trwa od 6 do 72 godzin. Zwykle ma charakter pulsujący, gniotący. Rozpoczyna się łagodnie, po czym ból nabiera większej siły. Nawet 50% kobiet cierpiących na migrenowe bóle głowy wskazuje początek dolegliwości na okres okołomenstruacyjny.

To też może Cię zainteresować: Co może być przyczyną ucisku w głowie?

Migrena przed okresem – czysta migrena menstruacyjna (typ 1)

Występuje u kobiet miesiączkujących. Spełnia kryteria migreny bez aury. Bóle głowy pojawiają się 1. dnia cyklu +/- 2 dni, czyli mogą pojawiać się od 2 dni przed krwawieniem miesięcznym, do 3 dni po jego rozpoczęciu (ból głowy po miesiączce). Obserwacje muszą wynikać z minimum 2 z 3 następujących po sobie cykli. Co ważne, bóle migrenowe nie występują w żadnym innym terminie.

Migrena przed miesiączką (typ 2)

Taki ogromny ból głowy podczas okresu występuje u kobiet miesiączkujących i spełnia kryteria migreny bez aury. Bóle głowy pojawiają się 1. dnia cyklu +/- 2 dni, czyli mogą pojawiać się od 2 dni przed krwawieniem miesięcznym, do 3 dni po jego rozpoczęciu. Wynikają z obserwacji minimum 2 z 3 następujących po sobie cykli. Bóle głowy mogą dodatkowo występować w innych dniach cyklu.

Szacuje się, że większość kobiet zgłaszających swoje ataki bólów głowy okołomenstruacyjnych cierpi na migrenowe bóle głowy typu 2. – związane z miesiączką, a jedynie 10 proc. na migreny miesiączkowe – typ 1.

Przeczytaj również

Leki przeciwwymiotne – jakie leki na wymioty są najlepsze?

Migrena menstruacyjna – przyczyny

Wiele kobiet zastanawia się, dlaczego w czasie okresu boli głowa. Istnieje kilka hipotez dotyczących możliwych mechanizmów wywoływania migreny. Jedna z nich mówi, że przyczyną ataków migreny okołomenstruacyjnej jest okresowy spadek stężenia estrogenów w organizmie kobiety.

Estrogeny modulują pobudliwość neuronów w mózgu. Wysokie ich stężenie hamuje nadmierne wyładowania w obrębie komórek nerwowych. U kobiet predysponowanych spadek stężenia estrogenów powoduje brak wyciszania aktywności neuronów, co skutkuje ich pobudzeniem, a tym samym – silnymi bólami głowy.

Przeczytaj również

Ból głowy i wymioty – co to znaczy?

Migrena menstruacyjna – jak rozpoznać?

Przede wszystkim migrena niemenstruacyjna nie ma związku czasowego z miesiączką. Jej występowanie jest trudne do przewidzenia. Ponadto migrena menstruacyjna – w porównaniu do niemenstruacyjnej – ma silniejsze dolegliwości, częściej nawraca i ma trudniejsze leczenie, dłużej poszukuje się skutecznej terapii.

Migrena hormonalna może mieć związek ze zmianami hormonalnymi w organizmie kobiety. Skutkuje to napadami bólów głowy w okresie okołomenstruacyjnym. Szczegółowy wywiad wraz z dobowym dzienniczkiem aktywności pacjentki pozwalają na odpowiednią kwalifikację dolegliwości i ukierunkowują na adekwatną terapię. Ważne jest również minimalizowanie czynników ryzyka napadu migreny, co może wspomóc proces leczniczy.

Migrena miesiączkowa – leczenie

Według przeprowadzonych badań, nie ma istotnej różnicy w leczeniu migren towarzyszących miesiączkom, w porównaniu z migrenami niezwiązanymi z cyklem miesięcznym. Stosuje się szeroką gamę leków, których skuteczność jest zmienna w zależności od osoby.

W przypadku migreny miesiączkowej wśród wielu możliwych preparatów do stosowania doraźnego należy wyróżnić:

• niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ),
• paracetamol,
• tryptany,
• ergotaminę,
• leki przeciwwymiotne, przeciwdepresyjne, przeciwpadaczkowe.

Ponadto stosowane są beta-blokery (standardowo stosowane w leczeniu nadciśnienia tętniczego czy niewydolności serca), toksyna botulinowa w przypadku bardzo nasilonych napadów (powyżej 15 w ciągu miesiąca).

Należy mieć świadomość, że zbyt częste (częściej niż 1 raz na 3 dni w ciągu miesiąca) stosowanie doraźnych leków przeciwbólowych może skutkować bólami głowy z ich odstawienia. Ponadto przewlekłe przyjmowanie niesteroidowych leków przeciwbólowych może nieść za sobą poważne skutki dla śluzówki żołądka, nerek oraz podnosić ciśnienie tętnicze. Z kolei duże dawki paracetamolu szkodzą wątrobie. Niesteroidowe leki przeciwzapalne nie są wskazane w dużych ilościach dla osób cierpiących na chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy.

Przeczytaj również

Pulsowanie w głowie – jakie są przyczyny uczucia pulsowania w głowie?

Migrena w czasie miesiączki – domowe sposoby

Domowym sposobem na migrenę menstruacyjną i towarzyszące jej wymioty lub nudności będzie picie naparu z rumianku bądź też herbaty z plasterkami imbiru. Pomoże również relaksujący masaż ramion, a także karku.

Na ból głowy w trakcie okresu pomoże także olejek miętowy dostępny w aptece bez recepty. Można go zastosować, kiedy tylko zaobserwuje się pierwsze objawy migreny. Kilka kropel olejku należy wetrzeć w okolice skroni.

Warto zastosować też zimne okłady. Kobieta cierpiąca z powodu migreny przy okresie powinna zapewnić sobie spokój i ciszę. Warto zadbać również o odpowiednią ilość snu i starać się wyeliminować stres.

Migrena menstruacyjna – jak zapobiegać?

W przypadkach, gdy leczenie ostrych ataków migreny menstruacyjnej jest nieskuteczne, napady silnie upośledzają aktywność pacjenta. Część z nich stosuje profilaktycznie leki w czasie menstruacji bądź jako ciągłą terapię. Każda z tych metod ma określone zalety. Krótkoterminowa terapia minimalizuje efekty uboczne, jednak jej skuteczność jest mniejsza. Z kolei ciągłe podawanie leków wiąże się z większą ilością powikłań, niemniej efektywność jej jest większa.

Wybór terapii uzależniony jest od wieku pacjentki, towarzyszących chorób, planów prokreacyjnych. Niejednokrotnie poszukiwania skutecznej metody leczniczej są długotrwałe. Piśmiennictwo podaje szeroki zakres możliwych leków do zastosowania, m.in. doustną antykoncepcję hormonalną, niesteroidowe leki przeciwzapalne, hormonalną terapię zastępczą, analogi gonadoliberyny.

W przypadku profilaktyki okołomenstruacjynej można zastosować niesteroidowe leki przeciwzapalne (skuteczne szczególnie w przypadkach zaburzeń miesiączkowania o typie obfitych i przedłużających się krwawień oraz bolesnych miesiączek upośledzających aktywność życiową), suplementację estrogenów w ustalonej dawce – maksymalnie do 7. dnia cyklu, czyli do chwili wzrostu stężenia naturalnych estrogenów wytwarzanych w organizmie. Ponadto możliwe jest także podawanie tryptanów, których skuteczność jest szczególnie doceniana w profilaktyce krótkoterminowej – bardziej od niesteroidowych leków przeciwzapalnych czy suplementacji estrogenowej.

Spośród metod ciągłych możemy wybrać doustną antykoncepcję hormonalną. U kobiet z atakami migreny, które mogą powstawać w związku ze spadkiem stężenia estrogenów w okresie okołomenstruacyjnym, proponuje się ciągłą terapię, bez przerwy estrogenowej. Warto pamiętać, że doustną antykoncepcję hormonalną można stosować jedynie u kobiet z migreną bez aury. Przyjmowanie preparatów estrogenowo-progesteronowych w przypadku aury może grozić udarem niedokrwiennym mózgu.

Ponadto możliwe jest podawanie analogów gonadoliberyny – hormonu podwzgórzowego, który reguluje wydzielanie hormonów przysadkowych, wpływających na wydzielanie estrogenów i progesteronu. Z powodu licznych działań niepożądanych jest on jednak bardzo rzadko stosowany. Za najpoważniejsze skutki uboczne uważa się zmniejszanie gęstości mineralnej kości.