
Prawidłowy poziom cukru we krwi – normy glikemii na czczo i po posiłku
Poziom cukru we krwi zależny jest od wielu czynników, np. pory dnia, diety czy aktywności fizycznej.

lekarz
Badania – diagnostyczne, laboratoryjne czy obrazowe – są niezbędnym narzędziem diagnostycznym, pozwalającym wykryć chorobę nawet na bardzo wczesnym etapie rozwoju i dobrać odpowiedni sposób leczenia.
W badaniach diagnostycznych powszechne jest stosowanie endoskopu, wprowadzanego do jam ciała. W zależności od badanego układu wyróżniamy m.in. takie badania jak:
Metoda ta pozwala na dokładną ocenę kondycji narządów. Do grupy tej należy zaliczyć również EKG serca, niezbędne w diagnostyce schorzeń mięśnia sercowego.
Badania laboratoryjne to przede wszystkim badania krwi i moczu. Dzięki morfologii możliwe jest oznaczenie poziomu elementów morfotycznych (trombocytów, limfocytów, erytrocytów), co daje sposobność wykrycia niedokrwistości, stanów zapalnych czy chorób krwi. Oznaczenie szeregu innych parametrów wykorzystywane jest w diagnostyce schorzeń nerek, wątroby i innych organów. Morfologia krwi z rozmazem stanowi uzupełnienie tradycyjnego badania krwi. Umożliwia mikroskopową ocenę budowy komórek. Zleca się ją przy niejasnych wynikach morfologii, standardowo także przy morfologii u dziecka.
Badanie moczu służy głównie sprawdzeniu funkcji układu moczowego. Ocenia się m.in. gęstość, zapach, kolor moczu, obecność białka, bilirubiny czy ciał ketonowych. Badanie ogólne moczu wykorzystuje się w rozpoznaniu m.in. kamicy nerkowej, zapaleniu pęcherza moczowego, nefropatii refluksowej, ale także cukrzycy. Wskazaniem są niepokojące objawy w postaci krwiomoczu, uczucia parcia na pęcherz czy bólu w dole brzucha podczas mikcji.
Wśród badań obrazowych najbardziej powszechne jest USG, które – dzięki wykorzystaniu ultradźwięków – pozwala na wykrycie nawet bardzo niewielkich zmian w obrębie tkanek (USG brzucha, USG nerek, USG ginekologiczne). RTG, czyli badanie radiologiczne, potocznie określane jako prześwietlenie, przeprowadzane jest najczęściej w przypadku złamań i urazów. Tomografia komputerowa z kolei pozwala uzyskać przestrzenne przekroje, dlatego sprawdza się m.in. w diagnostyce guzów mózgu.
Ogromne znaczenie mają badania profilaktyczne, cenne m.in. dla wczesnego rozpoznania chorób cywilizacyjnych, takich jak cukrzyca czy nadciśnienie, a przede wszystkim schorzeń nowotworowych.
W przypadku tych ostatnich szczególne znaczenie ma mammografia, niezbędna dla wczesnego wykrycia raka piersi. Dla pań równie ważna jest cytologia, stanowiąca narzędzie wczesnego wykrywania raka szyjki macicy. Z kolei mężczyźni po 30. i 40. roku życia regularnie powinni wykonywać badanie prostaty (per rectum) z jednoczesnym oznaczaniem antygenu PSA. To niezbędne badania na raka stercza. Do ważnych badań profilaktycznych zalicza się także badanie hormonów tarczycy, badanie poziomu cukru we krwi czy oznaczanie stężenia cholesterolu.
Czasami, by pobrać materiał do badań, niezbędne jest przerwanie powłok ciała – wykonanie nacięcia, biopsji. Zabiegi diagnostyczne najczęściej nie nie niosą ryzyka utraty zdrowia. Do najczęściej wykonywanych można zaliczyć biopsję cienkoigłową tarczycy, koronarografia, biopsja piersi.
Poziom cukru we krwi zależny jest od wielu czynników, np. pory dnia, diety czy aktywności fizycznej.
lekarz
Próba prowokacyjna, nazywana również próbą ekspozycyjną to rodzaj badania umożliwiający ocenę reakcji danego układu na działanie różnych substancji. Testy te wykonywane są w celu potwierdzenia lub wykluczenia, czy dany alergen odpowiedzialny jest za występowanie u pacjenta przewlekłych objawów chorobowych.
lekarz
Podwyższony ALAT (aminotransferaza alaninowa, ALT) najczęściej stanowi sygnał choroby wątroby. Podwyższone ALT jest odpowiedzią na uszkodzenie komórek tego narządu, które towarzyszy m.
lekarz
Scyntygrafia (badanie scyntygraficzne) to nieinwazyjna metoda diagnostyczna umożliwiająca rozpoznanie zmian fizjologicznych i patologicznych, które zaszły w organizmie człowieka. Na czym polega scyntygrafia i jakie są wskazania do jej przeprowadzenia?
chemik
Oznaczanie poziomu glukozy we krwi na czczo to jedno z najczęściej wykonywanych badań laboratoryjnych. Stężenie cukru może być oznaczane w ramach rutynowych testów kontrolnych, w celu zdiagnozowania cukrzycy bądź monitorowania jej leczenia.
analityk medyczny
Praca na wysokości może dotyczyć różnych specjalności: począwszy od robotników budowlanych, przez elektryków, ślusarzy, spawaczy czy firmy sprzątające lub marketingowe. Praca w tego typu warunkach wymaga nie tylko odpowiednich zabezpieczeń, ale również wnikliwej oceny zdrowia pracownika, co ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa jemu i innym pracownikom w miejscu pracy.
diagnosta laboratoryjny
Odchudzasz się? Budujesz masę mięśniową lub po prostu chcesz monitorować swój stan zdrowia?
dietetyk kliniczny i sportowy
Początki radiologii sięgają końca XIX w. i odkrycia promieniowania rentgenowskiego.
dr nauk medycznych
Punkcja jajników jest jednym z etapów zapłodnienia pozaustrojowego in vitro. Przeprowadzana jest ona w celu pobrania komórek jajowych z jajników.
lekarz
Hibernacja to jedno z najbardziej fascynujących zjawisk w świecie biologii – stan głębokiego spowolnienia życia, który pozwala niektórym organizmom przetrwać najtrudniejsze warunki. Choć znana głównie ze świata zwierząt, coraz częściej pojawia się w kontekście badań nad możliwościami jej zastosowania u człowieka – zwłaszcza w medycynie i eksploracji kosmosu.
farmaceutka, dr biofizyki
Dzienniczek pomiaru ciśnienia krwi pozwala na monitorowanie aktualnych wartości ciśnienia tętniczego i analizę trendów, a co za tym idzie – ocenę zdrowia pacjenta. Kto powinien zadbać o pomiar ciśnienia i gdzie kupić taki zeszyt?
dr nauk medycznych
25 czerwca 2025 roku astronauta Sławosz Uznański-Wiśniewski jako pierwszy Polak w historii dotarł na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS). W jego bagażu, oprócz liofilizowanych pierogów, biało-czerwonej flagi i bryłki soli z Wieliczki, znalazły się m.
farmaceutka, dr biofizyki
Badanie kwasu wanilinomigdałowego w dobowej zbiórce moczu to jedno z podstawowych badań wykorzystywanych w diagnostyce nowotworów wydzielających katecholaminy. Ze względu na mniejszą swoistość i czułość w rozpoznawaniu tych nowotworów u dorosłych, badanie to często zastępowane jest nowocześniejszymi metodami.
lekarz
USG genetyczne – nazywane często również USG pierwszego trymestru – to nieinwazyjne, przesiewowe badanie prenatalne wykonywane pod koniec I trymestru ciąży. Na czym dokładnie polega?
diagnosta laboratoryjny
Tajemnica lekarska to jedno z zagadnień, które od lat budzi wiele kontrowersji i jest przedmiotem dyskusji o charakterze etyczno-moralnym. Obowiązek jej dochowania jest jednym z najważniejszych elementów praktyki lekarskiej.
diagnosta laboratoryjny
USG macicy przeprowadzane jest łącznie z oceną ultrasonograficzną całego narządu rodnego kobiety. USG ginekologiczne pozwala na diagnostykę zaburzeń cyklu miesięcznego, ocenę endometriozy, zmian chorobowych występujących w macicy.
lekarz
Hormon FSH (hormon folikulotropowy) jest wydzielany przez przysadkę mózgową. Stanowi element regulacji czynności gonad (jajników, jąder).
lekarz
LH i FSH należą do hormonów gonadotropowych. FSH występuje u kobiet, jak i u mężczyzn.
analityk medyczny
ACTH to hormon adrenokortykotropowy (kortykotropina) wytwarzany w przedniej część przysadki mózgowej. Może być on również wydzielany w sytuacjach stresowych.
lekarz
Badanie tyroksyny (tetrajodotyroniny), jednego z najważniejszych hormonów tarczycy, służy do monitorowania chorób tarczycy – nadczynności tarczycy (nadmiar hormonu T4 i fT4) i niedoczynności tarczycy (niedobór tego hormonu). fT4 to wolna tyroksyna – jej stężenie jest bardziej swoiste, niż tyroksyny całkowitej.
analityk medyczny
Badanie TSH (hormon tyreotropowy, tyreotropina, syntetyzowana przez część gruczołową przysadki) przeprowadzane jest przy podejrzeniu nadczynności tarczycy lub niedoczynności tarczycy. Pozwala ono na ocenę stanu metabolicznego narządu i hormonów tarczycowych oraz monitorowania leczenia chorób tarczycy.
Cholesterol LDL to frakcja cholesterolu często nazywana „złym cholesterolem”. Jeśli jest jego zbyt duże stężenie, jest to niekorzystne dla zdrowia, ponieważ może przyczyniać się do rozwoju poważnych komplikacji zdrowotnych, przede wszystkim miażdżycy, co może skutkować zawałem serca.
pediatra, lekarz medycyny rodzinnej
Trójglicerydy, określane także jako triglicerydy, to rodzaj lipidów oznaczanych w lipidogramie wraz z poziomem HDL i LDL. Przekroczenie normy trójglicerydów (hipertrójglicerydemia) zwiększa m.
lekarz
Cholesterol całkowity to wszystkie frakcje cholesterolu (LDL, HDL, trójglicerydy), oznaczane podczas lipidogramu, czyli profilu lipidowego w badaniu surowicy krwi. Kiedy przeprowadza się badanie cholesterolu całkowitego?
lekarz
Obecność ciał ketonowych w moczu określa się jako ketonurię. Jest to zjawisko nieprawidłowe.
analityk medyczny
Badania RTG pozwalają na uzyskiwanie obrazów różnych okolic ciała za pomocą promieni rentgenowskich. Wskazania do RTG są liczne.
pediatra, lekarz medycyny rodzinnej
Badania obrazowe to obok badań laboratoryjnych podstawowe narzędzia diagnostyczne, z których korzystają lekarze różnych specjalności. Jednym z częściej wykonywanych badań obrazowych – zarówno w szpitalach, jak i u pacjentów ambulatoryjnych – jest badanie USG.
diagnosta laboratoryjny
Rezonans magnetyczny to jedno z najczęściej wykonywanych i najlepszych stosowanych masowo obrazowych badań diagnostycznych. Pozwala na obrazowanie wielu trudno dostępnych struktur.
lekarz
Tomografia komputerowa jest powszechnie stosowaną techniką obrazowania używaną w radiologii. W badaniu wykorzystywane są promienie rentgenowskie.
USG jąder i worka mosznowego jest nieinwazyjnym badaniem obrazowym służącym do oceny stanu jąder i otaczających ich narządów – najądrzy i powrózka nasiennego. Jest to badanie bezpieczne i bezbolesne, względnie łatwe do wykonania.
lekarz