Wraz z rozwojem nowoczesnych technologii i metod leczenia czas życia ludzi ulega wydłużeniu. Co więcej, w Polsce mamy do czynienia ze społeczeństwem starzejącym się.

Urografia to radiologiczne badanie nerek i układu moczowego. Pozwala na ocenę obrazu i czynności nerek.

Po czterdziestym roku życia organizm kobiety zmienia się. Zachodzące liczne zmiany hormonalne, a w szczególności spadek estradiolu, przyczyniają się do zwiększonego ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego, nowotworów czy osteoporozy.

Sigmoidoskopia, należąca do grupy badań endoskopowych, umożliwia wzrokową ocenę światła końcowej części jelita grubego – odbytnicy i esicy. W większości przypadków wykonuje się ją z użyciem cienkiego elastycznego przewodu, wyposażonego w kamerę i źródło światła.

Biopsja skóry polega na pobraniu fragmentu skóry, który wydaje się być zmieniony chorobowo. Dzięki temu badaniu mamy możliwość wykrycia stanów przedrakowych, nowotworów skóry, dermatoz o swoistym obrazie histologicznym, ale często o niecharakterystycznym obrazie klinicznym i choroby skóry o podłożu autoimmunologicznym.

Wymaz z cewki moczowej wykonywany jest w celu zdiagnozowania przyczyny, która wywołuje infekcję układu moczowego, powstałą często w wyniku kontaktów seksualnych. W przypadku wymazu z cewki moczowej, w badaniu mikroskopowym zazwyczaj poszukuje się bakterii, która jest przyczyną stanu zapalnego.

Limfopenia (limfocytopenia) oznacza obniżoną poniżej normy ilość limfocytów we krwi. Ich ilość określa się wykonując morfologię krwi z rozmazem.

Cyfra 21-1 to badanie pozwalające na wykrycie niedrobnokomórkowego raka płuc, czyli jednego z najgroźniejszych nowotworów układu oddechowego. Badanie Cyfra 21-1 wykonuje się z krwi żylnej, a jego cena nie jest wysoka.

CA 72-4 jest markerem nowotworowym oznaczanym w sytuacji, kiedy u pacjenta występuje podejrzenie choroby nowotworowej. Nieznaczne przekroczenie normy CA 72-4 może wskazywać na niegroźne schorzenia układu pokarmowego, jednak wyraźnie podwyższony poziom markera często wiąże się z rozwojem raka jelita grubego, trzustki czy raka jajnika.

Badanie PCR, wykorzystujące reakcję łańcuchowej polimerazy, to metoda molekularna stosowana przede wszystkim w diagnostyce infekcji.

Cytologia szyjki macicy, inaczej wymaz z szyjki macicy, to badanie przesiewowe, oceniające ryzyko rozwoju raka szyjki macicy. Jest szybkim i bezbolesnym testem w ramach profilaktyki raka.

Elektrokonizacja szyjki macicy to zabieg ginekologiczny, który wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym. Celem zabiegu jest pobranie wycinka z szyjki macicy.

Alfa-fetoproteina to białko płodowe, którego poziom w sposób fizjologiczny wzrasta w czasie ciąży. Marker AFP wytwarzany jest przez pęcherzyk żółtkowy.

Często powstaje pytanie czy ogólne zakażenie krwi to to samo co bakteriemia, zakażenie organizmu i sepsa. Do tego pojawia się jeszcze jedno pojęcie - bakteriuria i urosepsa.

Coraz częstszym problemem zdrowotnym są alergie przybierające często postać skórną (alergia skórna). Do wykrywania alergii typu natychmiastowego służą testy punktowe, zaś alergii typu opóźnionego – testy płatkowe.

Protonoterapia to rodzaj radioterapii przy pomocy promieniowania protonowego, wykorzystywana w leczeniu wielu nowotworów. Może być stosowana jako samodzielna metoda leczenia onkologicznego, a także w skojarzeniu z leczeniem chirurgicznym, chemioterapią lub terapią molekularną.

Badanie cholesterolu (lipidogram) pozwala ocenić stężenie tej substancji we krwi, a następnie podjąć odpowiednie kroki w celu ewentualnego zmniejszenia jego poziomu – zwłaszcza w przypadku frakcji LDL ("złego cholesterolu"). Przekroczenie prawidłowych norm cholesterolu jest czynnikiem ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego.

Znajomość ludzkiego genomu daje medycynie coraz więcej możliwości nie tylko w zakresie diagnozowania różnego rodzaju chorób, ale również ich leczenia. Coraz bardziej istotną rolę w skuteczności terapii odgrywa farmakogenetyka, która analizuje profil genetyczny pod kątem bezpieczeństwa i efektywności przyjmowanych leków.

Katecholaminy to grupa organicznych związków chemicznych, które syntetyzowane są w komórkach chromochłonnych w rdzeniu nadnerczy. Głównymi katecholaminami w ustroju człowieka są adrenalina, noradrenalina oraz dopamina.

Monocyty to komórki układu białokrwinkowego, które regulują procesy odpornościowe organizmu. Monocyty oznaczane są w morfologii krwi.

Badanie poziomu magnezu w surowicy krwi należy do grupy badań biochemicznych. Polega na określeniu stężenia magnezu w próbce krwi.

Badanie potasu wykonywane jest najczęściej w przypadku zaburzeń rytmu serca. Oznaczanie stężenia tego elektrolitu jest wskazane również w przypadku nadciśnienia tętniczego.

Skrótem BUN określa się azot mocznikowy we krwi, pochodzący z przemiany białkowej spożywanego pokarmu. Zaburzenia gospodarki azotowej mogą wskazywać na poważne choroby ważnych narządów takich jak: nerki, wątroba, serce.

Gazometryczne badanie krwi włośniczkowej wykonuje się najczęściej w celu określenia równowagi kwasowo-zasadowej. Krew pobierana jest z opuszki palca lub płatka ucha w sytuacji, gdy nie można jej pobrać z tętnicy (krew włośniczkowa jest mieszanką krwi tętniczej i żylnej).

pH krwi oznaczane jest podczas gazometrii, w trakcie której ocenia się także saturację O₂ i CO_2. Trzeba pamiętać, że zaburzenia homeostazy (równowagi kwasowo-zasadowej organizmu) mogą prowadzić nawet do śmierci.

Biopsja gruboigłowa (oligobiopsja) jest inwazyjnym, bezpiecznym badaniem polegającym na pobraniu fragmentu tkankowego ze zmiany występującej na narządzie. Pozwala na ocenę charakteru zmian, które zostały uwidocznione na wcześniejszych badaniach obrazowych.

Cytokiny to grupa białek, która odpowiada za funkcjonowanie układu odpornościowego. Dzielą się na prozapalne (najliczniejsze to interleukiny) i przeciwzapalne.

Przeciwciała przeciwjądrowe ANA to to przeciwciała wykrywane w szeregu chorób autoimmunologicznych. Określenie obecności przeciwciał ANA, bez objawów klinicznych nie ma znaczenia diagnostycznego.

LH i FSH należą do hormonów gonadotropowych. FSH występuje u kobiet, jak i u mężczyzn.

Amniopunkcja to inwazyjne badanie prenatalne, które polega na pobraniu próbki płynu owodniowego przez powłoki brzuszne ciężarnej. Służy do tego cienka igła punkcyjna z mandrynem.