Jaką rolę pełni sód w organizmie?
Sód jest elektrolitem płynu pozakomórkowego. Jego zadaniem jest utrzymanie prawidłowego ciśnienia onkotycznego oraz równowagi kwasowo-zasadowej. Jest on również ważnym jonem zapewniającym prawidłową pobudliwość mięśni i przepuszczalność błon komórkowych. Bierze udział w aktywacji niektórych enzymów. Odpowiedzialny jest za prawidłowe funkcjonowania mięśni i nerwów.
Sód jest obecny we wszystkich płynach ustrojowych, natomiast jego największe stężenie występuje w płynie zewnątrzkomórkowym. Jego poziom w organizmie jest w szczególności regulowany przez nerki. Sód dostarczany jest do organizmu człowieka w diecie w postaci soli kuchennej, a także w innych pokarmach które mogą zawierać ten pierwiastek. Potrzebna ilość jest wykorzystywana przez organizm, natomiast nadmiar jest usuwany wraz z moczem.
Kiedy należy zbadać poziom sodu w moczu?
Oznaczenie stężenia sodu w moczu zleca się w przypadku uzyskania nieprawidłowych wyników badania sodu w surowicy. Pozwala to określić przyczynę choroby, a następnie wdrożyć odpowiednie leczenie farmakologiczne.
Zlecenie badania sodu w moczu u osób z nadciśnieniem tętniczym pozwala określić, czy pacjent spożywa nadmierną ilość tego pierwiastka w pokarmach, ewentualnie wykryć nieprawidłowości w funkcjonowaniu nerek.
Zlecenie oznaczenia sodu w moczu jest przydatne także w kłębuszkowym zapaleniu nerek oraz w zespole wątrobowo-nerkowym (niewydolność nerek z martwicą wątroby).
Jak wykonuje się badanie sodu w moczu?
Badanie wykonuje się na podstawie uzyskanej od pacjenta próbki moczu. Należy ją umieścić w sterylnym pojemniku – można zakupić go w aptece lub otrzymać w poradni.
Po przespanej nocy należy wykonać poranną toaletę miejsca intymnego, a następnie środkowy strumień moczu oddać do specjalnego zbiornika (oznacza to, że pierwszą porcję porannej mikcji oddaje się do toalety, środkową do pojemnika, a ostatnią ponownie do toalety). Następnie otrzymaną próbkę należy jak najszybciej przekazać do punktu diagnostycznego.
Badanie sodu w moczu – norma
Wartości referencyjne dla pojedynczej próbki moczu nie są wyznaczone. Określenie poziomu sodu w moczu (przypadkowa, pojedyncza próbka) jest dla lekarza jedynie orientacyjne. Aby uzyskać konkretny wynik poziomu sodu w moczu należy zlecić oznaczenie jego stężenia w dobowej zbiórce moczu.
Prawidłowe wartości oznaczenia sodu w moczu przeprowadzonego na podstawie dobowej zbiórki moczu wynosi:
- 40-220 mmol/24h.
Należy pamiętać, aby każdy otrzymany wynik indywidualnie skonsultować z lekarzem.
Podwyższony i obniżony poziom sodu w moczu
Pojedyncze oznaczenie sodu w moczu ma małe znaczenie diagnostyczne, poniższe odchylenia są odniesione do zaburzeń poziomu sodu, które mogą być wykryte w dobowej zbiórce moczu.
Podwyższony poziom sodu w moczu może świadczyć o:
- diecie bogatej w sód (np. słone potrawy),
- stosowaniu leków diuretycznych,
- niedoczynności kory nadnerczy (np. w przebiegu choroby Addisona),
- nefropatii przebiegającej z utratą soli.
Obniżony poziom sodu w moczu może świadczyć o:
- hiperaldosteronizmie,
- przewlekłej chorobie nerek,
- niewydolności nerek,
- zastoinowej niewydolności krążenia,
- biegunce z utratą płynów,
- kłębuszkowym zapaleniu nerek,
- zespole nerczycowym.
Czytaj również: Podwyższona kreatynina – co może oznaczać?
