
D-MER – trudne emocje podczas karmienia piersią
Kiedy mówi się o trudnościach związanych z karmieniem piersią, to najczęściej w kontekście odpowiednich pozycji, podrażnień brodawek czy kryzysu laktacyjnego.

psycholog
Noworodkiem określa się dziecko od momentu narodzin do ukończenia 4. tygodnia życia. Po tym okresie, czyli od 1. do 12. miesiąca życia, dziecko jest już niemowlęciem. Z kolei wcześniak to dziecko, które urodziło się przed ukończeniem 37. tygodnia ciąży.
Wraz ze zbliżaniem się terminu porodu kobieta powinna mieć przygotowaną tak zwaną wyprawkę dla noworodka. Znaleźć się w niej powinny między innymi pieluszki, chusteczki nawilżane dla niemowląt, kilka zestawów bawełnianych ubranek oraz kosmetyki dla noworodka (np. mydło, oliwka, krem).
Skala Apgar, z którą mamy do czynienia w szpitalu, to skala oceniająca stan noworodka i jego funkcje życiowe przez pierwsze 10 minut po porodzie. W skali tej bierze się pod uwagę 5 rzeczy: kolor skóry, częstość pracy serca, reakcję na bodźce, napięcie mięśni oraz oddychanie.
Opuszczając szpital po porodzie, świeżo upieczona matka powinna otrzymać książeczkę, w której znajdują się podstawowe informacje dotyczące chociażby kalendarza szczepień czy rozwoju niemowlaka. W niektórych szpitalach rodzice mogą otrzymać ulotki zawierające informacje o najczęstszych dolegliwościach dzieci (ząbkowanie, ulewania, zaparcia u niemowlaka), karmieniu, rozszerzaniu diety, a nawet próbki kosmetyków dla noworodków.
Najbardziej pożądanym i korzystnym sposobem żywienia niemowląt jest karmienie piersią. Niemowlę karmione pokarmem kobiecym jest bardziej odporne na zakażenia dróg oddechowych, choroby zakaźne, zakażenia dróg moczowych. Kobiety również odnoszą korzyści z karmienia piersią – dobry kontakt z niemowlęciem, mniejsze dolegliwości w połogu, szybszy powrót do wagi sprzed ciąży, a nawet mniejsze ryzyko zachorowania na raka piersi i jajnika.
Karmienie wyłącznie mlekiem matki powinno trwać do 5.–6. miesiąca życia, następnie powinno się stopniowo rozszerzać dietę zgodnie z zaleceniami. Karmienie naturalne powinno trwać co najmniej do ukończenia 1. roku życia. Jeśli sytuacja tego wymaga, mleko dla niemowlęcia może być również odciągnięte (ręcznie lub przy użyciu laktatora) i używane do karmienia butelką.
W żywieniu niemowląt, które nie mogą z jakiegoś powodu być karmione piersią, stosuje się mleko modyfikowane. Do końca 6. miesiąca życia stosuje się mleko początkowe, a od 7. miesiąca życia mleko następcze.
Rozszerzanie diety powinno być stopniowe i połączone z obserwacją reakcji dziecka na nowe produkty. Wprowadzanie nowych pokarmów zaczyna się zazwyczaj od przecieru jarzynowego lub owocowego, ale może to być także kaszka (np. ryżowa).
Do najczęstszych dolegliwości wieku noworodkowego i niemowlęcego należy ząbkowanie (często bolesne), kolka czy ulewanie. U niemowlaka większość z tych dolegliwości będzie miała wspólny mianownik, jakim jest ciągły płacz.
W przypadku kolki niemowlęcej płacz jest napadowy, trudny do opanowania, towarzyszy mu zaczerwienienie twarzy, podkurczanie nóżek, wzdęcie brzucha. Kolki u niemowląt mijają samoistnie koło 5. miesiąca życia. W łagodzeniu objawów kolki praktykuje się ciepłe okłady na brzuch niemowlęcia, delikatny masaż czy kołysanie dziecka. Z leków stosuje się doustne krople na kolkę zawierające symetykon lub probiotyk Lactobacillus reuteri. Badania wskazują na większą skuteczność preparatów z probiotykiem. Jeżeli pojawia się zum u dziecka, czyli zakażenie układu moczowego, należy rozważyć podanie furaginy w kroplach.
Ząbkowanie u niemowląt zaczyna się około 6. miesiąca życia. Może przebiegać zarówno bezobjawowo, jak i manifestować się szeregiem dolegliwości, takich jak ślinienie, rozdrażnienie, niepokój, stany podgorączkowe, wsadzanie do buzi twardych przedmiotów. Jeśli objawy te są nasilone, można podawać dziecku twardy gryzak, który wcześniej był schłodzony w zamrażarce albo smarować dziąsła żelem zawierającym substancję znieczulającą (do nabycia w aptece). Występowanie wysokiej gorączki przy ząbkowaniu wraz z innymi objawami sugerującymi infekcję powinno skłonić rodziców do konsultacji z lekarzem.
Sapka u noworodka to niedrożność nosa wynikająca z obrzęku błony śluzowej. Jej przyczyną może być infekcja wirusowa górnych dróg oddechowych, nagromadzenie i zaleganie surowiczej wydzieliny w jamie nosowej czy alergia pokarmowa (na przykład na białko mleka krowiego). Leczenie sapki polega na częstym opróżnianiu nosa z wydzieliny, podawaniu donosowo roztworu soli fizjologicznej lub hipertonicznej oraz inhalacjach. Należy pamiętać o odpowiedniej temperaturze, wilgotności i wietrzeniu pomieszczenia, w którym przebywa niemowlę.
Pleśniawki u niemowlaka to kolejna dość częsta przypadłość w tym wieku. Są one wynikiem zakażenia grzybiczego i przybierają formę czerwonych plamek na języku i błonie śluzowej jamy ustnej, pokrytych białym nalotem. Aby zapobiec rozwojowi pleśniawek, można czyścić delikatnie jamę ustną niemowlaka gazikiem zwilżonym wodą.
Pielęgnacja noworodka polega na jego myciu nie częściej niż raz na dzień, ponieważ częstsze mycie wysusza jego skórę. Kąpiel niemowlaka najlepiej wykonywać w wanience, która jest wypełniona wodą do kilku centymetrów głębokości – noworodek powinien być w niej zanurzony mniej więcej do połowy. Woda powinna mieć temperaturę około 33–34 st. Celsjusza, a pomieszczenie, w którym dziecko jest myte, powinno być nagrzane. Kosmetyki dla niemowlaka powinny być przeznaczone dla tej grupy wiekowej, nie wolno używać kosmetyków dla dorosłych. Skóra niemowlaka jest bardziej wrażliwa i podatna na podrażnienia, stąd używanie kosmetyków dla dorosłych może być przyczyną chociażby wysypki u niemowlaka.
Pozostając przy temacie pielęgnacji noworodka, nie sposób zapomnieć o pielęgnacji strefy pieluszkowej. Jest ona podatna na odparzenia – ze względu na ciągły kontakt z moczem i kałem. Pieluszkę należy zmieniać po każdym wypróżnieniu (mniej więcej co 3–4 godziny). Do mycia okolicy pieluszkowej stosuje się specjalne jednorazowe chusteczki lub zwilżony ręcznik. Po dokładnym umyciu powinno się wysmarować skórę kremem pielęgnacyjnym. W przypadku, gdy dojdzie do odparzenia u niemowlaka, należy częściej zmieniać pieluszki, myć skórę narażoną na mocz i kał, a także pozwalać dziecku poleżeć z odpiętą pieluchą.
Pielęgnacji wymaga także kikut pępowinowy. Jest on pozostałością po pępowinie, która w życiu płodowym zapewnia dziecku dostarczanie tlenu i pożywienia z krążenia matki. Pępowinę zaciska się około 1–2 cm od brzuszka noworodka. Kikut zasycha i odpada w ciągu pierwszych 2 tygodni życia noworodka. Należy dbać o higienę kikuta pępowinowego, ponieważ stanowi on wrota dla zakażeń. Raz na dobę powinno się czyścić pępek noworodka zwilżonym wodą gazikiem, a następnie osuszyć jałowym gazikiem i pozwolić mu wyschnąć. Unikać stosowania preparatów odkażających zawierających alkohol, przyklejania plastrów czy innych opatrunków.
W przypadku pojawienia się ciemieniuchy sprawdza się zmiękczanie jej za pomocą oliwek dziecięcych z następczym wyczesywaniem szarożółtych łusek specjalną szczotką dla niemowląt.
Kiedy mówi się o trudnościach związanych z karmieniem piersią, to najczęściej w kontekście odpowiednich pozycji, podrażnień brodawek czy kryzysu laktacyjnego.
psycholog
Katar u niemowlaka to dość powszechna dolegliwość, która często wzbudza niepokój rodziców. Zatkany nosek utrudnia dziecku swobodne oddychanie, przeszkadza podczas jedzenia i zaburza spokojny sen.
położna
W jakich sytuacjach karmienie piersią jest niemożliwe, a w jakich wymaga jedynie pewnych środków ostrożności? Na ten temat wciąż panuje wiele błędnych przekonań, które nie tylko szkodzą dziecku, ale również wpływają niekorzystnie na psychikę matki.
diagnosta laboratoryjny
Specjaliści są zgodni co do tego, że karmienie piersią to najlepszy sposób żywienia niemowląt przez co najmniej 6 pierwszych miesięcy ich życia. Karmienie naturalne przynosi wiele korzyści i to nie tylko dla maluszka, ale także i jego mamy.
Przepuklina pępkowa to częsta wada wrodzona spotykana u noworodków. Najczęściej występuje ona u wcześniaków oraz u dzieci z niską masą urodzeniową.
położna
Dzieci urodzone przedwcześnie, czyli przed 37. tygodniem ciąży, borykają się z wieloma problemami zdrowotnymi, których nasilenie zależy od stopnia dojrzałości płodu w dniu rozwiązania ciąży.
położna
Pleśniawki u niemowlaka to zakażenie grzybicze jamy ustnej dziecka drożdżakami z rodzaju Candida. Mogą pojawić się już w pierwszych dniach życia dziecka, choć najczęściej dotykają niemowlęta dwu- lub trzymiesięczne.
pediatra, lekarz medycyny rodzinnej
Jako że w ostatnich latach dużo mówi się o pozytywnym wpływie witaminy D na zdrowie i rozwój dzieci, wraz z nastaniem ciepłych dni rodzice ochoczo wystawiają maluchy na „trochę słoneczka”. Takie postępowanie – pozornie niegroźne, może mieć poważne konsekwencje.
psycholog
Narodziny dziecka, zwłaszcza pierwszego, otwierają zupełnie nowy rozdział w życiu rodziców. Każdego dnia w ich głowach kłębią się wątpliwości i pytania dotyczące prawidłowego rozwoju maluszka i stanu jego zdrowia w przypadku, gdy rodzice obserwują u niego różne niepokojące objawy.
położna
Badania przesiewowe noworodków, nazywane też testami skriningowymi, to proste i łatwe do przeprowadzenia postępowanie profilaktyczne, którego głównym celem jest wstępna identyfikacja chorób wrodzonych u nowo narodzonych dzieci. Wspomniane wyżej testy przesiewowe wykonuje się w pierwszych dniach życia malucha, najczęściej jeszcze w szpitalu.
położna
Światowa Organizacja Zdrowia zaleca, by karmienie piersią, jeśli tylko to możliwe, trwało do drugiego roku życia dziecka, przy czym przez pierwsze sześć miesięcy niemowlę powinno żywić się wyłącznie mlekiem matki. Powód?
położna
Każdy rodzic pragnie, by jego dziecko rosło zdrowo i aktywnie rozwijało swoje umiejętności psychoruchowe. W tym procesie bardzo pomocne są zabawki dla niemowląt, które już od pierwszych dni życia malucha pojawiają się w domu.
położna
Każde dziecko rozwija się w swoim własnym tempie, na co wpływ mają czynniki genetyczne i środowiskowe. Istnieją jednak pewne normy, które pozwalają specjalistom ocenić, czy maluch rośnie prawidłowo, czy też wyróżnia się wśród swoich rówieśników wzrostem i masą ciała.
położna
Obserwowanie przyrostu masy ciała niemowlęcia jest szczególnie ważne w 1 roku życia, ponieważ w połączeniu z przyrostem długości ciała jest wyznacznikiem rozwoju oraz dobrostanu dziecka. Dlatego dokładność pomiarów, jak i prawidłowe interpretowanie wahań wagi malucha są ważną umiejętnością, którą rodzice powinni opanować.
pediatria
Większość przyszłych lub świeżo upieczonych rodziców wie, że smółka to pierwszy stolec noworodka.
psycholog
O niskiej masie urodzeniowej mówimy wtedy, kiedy waga dziecka jest niższa niż 2,5 kilograma. Około 6 na 100 urodzonych dzieci rodzi się z niską masą.
położna
Pieluszkowe zapalenie skóry to dolegliwość dość powszechna u niemowląt i małych dzieci, które jeszcze nie nauczyły się korzystać z nocnika. Szacuje się, że pojawia się ona u każdego malucha przynajmniej raz w okresie tak zwanego pampersowania.
położna
Narodzinom dziecka towarzyszy wiele różnych emocji – radość, wzruszenie, spełnienie, a także stres i niepewność. Każdy poród przebiega inaczej, a powikłania mogą pojawić się w każdym momencie.
położna
Rodzice niemowlęcia, zwłaszcza ci debiutujący w tej roli, często zastanawiają się, ile powinno jeść niemowlę oraz jak powinno przebiegać karmienie noworodka. Najlepszym wykładnikiem tego, że karmienie niemowlaka jest optymalne, są: masa ciała i jej przyrost oraz ogólna kondycja niemowlęcia.
lekarz
W ciągu pierwszych dni po porodzie noworodek przechodzi szereg różnych badań profilaktycznych i przesiewowych. Jednym z nich jest zabieg Credego, który wykonuje się u dziecka tuż po narodzinach.
położna
Wszystkie niemowlęta płaczą, ale niektóre robią to częściej niż inne. Bardzo często rodzice są sfrustrowani i bezradni wobec płaczu swojego malucha.
położna
Kupka niemowlaka to gorący temat dla wielu rodziców. Zmiany w ilości, kolorze czy konsystencji stolca często są powodem do niepokoju.
położna
TORCH to akronim utworzony z pierwszych liter infekcji, które są szczególnie groźne w ciąży. Zazwyczaj mają one łagodny przebieg, jednak ich obecność u kobiety w ciąży może skutkować poronieniem czy rozwojem poważnych wad wrodzonych u płodu.
analityk medyczny
Krzyk dziecka, które dopiero co przyszło na świat, jest najpiękniejszym dźwiękiem dla rodziców. Z czasem jednak histeryczny płacz dziecka staje się na tyle uciążliwy, że rodzice nie wiedzą jak sobie poradzić, a przede wszystkim jak pomoc dziecku.
położna
Pojawiająca się w pierwszych miesiącach życia dziecka kolka niemowlęca to jedna z dolegliwości, która w połączeniu z trudnym do ukojenia płaczem dziecka u wielu rodziców wywołuje niepokój i nieprzespane noce. Szukając remedium na złagodzenie tych nieprzyjemnych objawów większość rodziców z pewnością natrafia na opinie o preparacie Sab Simplex.
diagnosta laboratoryjny
Kangurowanie (KMC – Kangaroo Mother Care) to bezpośredni kontakt dziecka ze skórą mamy. Powinno zostać wdrożone od razu po narodzinach, a następnie kontynuowane zarówno przez mamę, jak i tatę.
specjalista zdrowia publicznego
Niepokój rodziców budzą wszelkie zmiany pojawiające się w jamie ustnej niemowlaka. Krosty, plamki i grudki zwykle lokalizują się na języku lub na podniebieniu.
Czy dzieci karmione piersią należy dopajać? Czy niemowlę karmione mlekiem modyfikowanym powinno być dopajane?
pediatria
Jeśli dziecko słabo przybiera na wadze, nie musi to od razu świadczyć o chorobie. Rodzice martwiący się wagą swojego dziecka powinni rozszerzyć swoją wiedzę na temat tego, co może powodować nagły spadek masy ciała i co można zrobić, by waga dziecka była w normie.
położna
Lęki mamy udzielą się dziecku, które nie podchodzi do świata rozumem, lecz czuciem. To, co odbierają jego zmysły, noworodek analizuje i adekwatnie do nich reaguje.
psycholog, terapeuta