Czy wiotkość krtani u niemowląt należy leczyć?
4.5
219
0
Kolka niemowlęca to zaburzenie czynnościowe układu pokarmowego niemowlęcia występujące od urodzenia do około 5–6 miesiąca życia. Występuje u 10–40 proc. niemowląt. I choć w większości przypadków mija samoistnie po pierwszych 6 miesiącach życia, często budzi niepokój wśród rodziców i jest przyczyną zgłaszania się do lekarza. W kwestii rokowań i ryzyka – nie udowodniono aby występowanie kolek niemowlęcych wiązało się w przyszłości ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego.
Kolka u niemowlaka objawia się napadowym płaczem (krzykiem), rozdrażnieniem czy niepokojem z towarzyszącym podkurczaniem nóżek. Dodatkowo brzuszek dziecka może być wzdęty w wyniku nagromadzenia gazów w jelitach. Kryteria, które muszą być spełnione, aby móc rozpoznać kolkę u niemowlaka to tzw. „reguła trzech”: opisany wyżej płacz, będący wynikiem bólu kolkowego brzucha, trwa łącznie co najmniej 3 godziny w ciągu doby, występujący przynajmniej 3 dni w ciągu tygodnia oraz trwa ponad 3 tygodnie. Kolce niemowlęcej nie towarzyszy opóźnienie w rozwoju fizycznego (np. opóźnienie wzrastania czy przybierania na wadze) – co także jest warunkiem koniecznym do rozpoznania kolki. Nie powinny jej również towarzyszyć nawracające lub chlustające wymioty, gorączka, biegunka, krwisty stolec czy refluks u niemowlaka. Ataki kolki najczęściej pojawiają się w godzinach wieczornych i mijają samoistnie zazwyczaj po kilku, kilkunastu minutach.
Lekarz badając dziecko z kolką niemowlęcą powinien oczywiście wykluczyć inne przyczyny niewyjaśnionego płaczu i bólu brzucha u dziecka. Należą do nich chociażby choroba refluksowa przełyku, przerostowe zwężenie odźwiernika (objawiające się ulewaniem u niemowlaka, a nawet chlustającymi wymiotami), uwięźnięta przepuklina czy skręt jądra.
Do tej pory nie wskazano bezpośrednich przyczyn kolki jelitowej u niemowląt. Podejrzewa się natomiast związek jej występowania z zaburzeniami żołądkowo-jelitowymi takimi jak nadmierna perystaltyka jelitowa, duża ilość gazów jelitowych, stan zapalny błony śluzowej przewodu pokarmowego. Przypuszcza się również przyczynę żywieniową - nadwrażliwość na białko mleka krowiego lub laktozy.
Ponadto rozważa się udział nieprawidłowych technik żywienia niemowlęcia. Duża ilość gazów w jelitach może mieć związek z nadmiernym ssaniem niemowlęcia oraz jego przekarmieniem, jak również zbyt wczesnym wprowadzeniem produktów stałych do diety niemowlaka. Piśmiennictwo wskazuje również na związek przyczynowo skutkowy palenia nikotyny przez matkę z występowaniem kolki u niemowląt.
Nie udowodniono natomiast związku występowania kolki z wiekiem ciążowym w momencie narodzin, rodzajem karmienia (sztuczne czy naturalne) czy porą roku.
Co na kolkę? Przede wszystkim należy się uspokoić i uzbroić w cierpliwość, kolka niemowlęca jest stanem łagodnym i przemijającym. Powinno się zadbać o spokój rodziców oraz dziecka. Należy unikać ekspozycji niemowlęcia na drażniące bodźce takie jak hałas, światło. Bezwzględnie przeciwwskazane jest narażenie na dym tytoniowy. W przypadku problemów technicznych z karmieniem niemowlęcia piersią, można udać się do poradni laktacyjnej.
Jeśli dziecko jest karmione piersią, zaleca się aby matka na czas karmienia wyeliminowała z diety alergeny takie jajka, orzechy, ryby, soję, mleko krowie, pszenicę. Wprowadzenie takiej diety eliminacyjnej powinno się odbywać pod okiem dietetyka, celem uniknięcia ewentualnych niedoborów żywieniowych u matki. Po 1-2-tygodniowej próbie, jeśli brak jest poprawy, matka powinna wrócić do poprzedniej diety. Jeśli natomiast eliminacja alergenów w diecie matki łagodzi objawy kolki niemowlęcej, należy ją utrzymywać do osiągnięcia przez niemowlę 4–6 miesięcy. Następnie matka może wrócić do swojej normalnej diety.
W przypadku niemowląt jest karmionych mlekiem modyfikowanym, można zamienić mieszankę na hydrolizat białek mleka krowiego lub mieszankę elementarną. Badania wykazują, że takie postępowanie skraca okres czas trwania kolki jelitowej u niemowląt. Tak jak w powyższej sytuacji, najpierw powinno się przeprowadzić próbę 1–2-tygodniowej zmiany mieszanki na hydrolizat. Jeśli w tym okresie objawy kolki u niemowlaka zmniejszają się, wówczas można je stosować do momentu osiągnięcia przez niemowlę 4–6 miesięcy.
Ponieważ mechanizm kolki nie jest do końca znany, nie ma leków na kolkę, które eliminują ją całkowicie. Wszystkie podawane leki i sposoby na kolkę mają na celu zmniejszenie nasilenia objawów. Co więcej, nie wszystkie dostępne i powszechnie stosowane leki na kolkę mają udowodnione działanie. Owszem, łagodzą bóle brzucha u dzieci, będące wynikiem kolki niemowlęcej, ale tylko u nielicznych. W ostatnio przeprowadzonych badaniach poddano wątpliwości skuteczność stosowania i działania simetykonu.
Potwierdzoną skuteczność ma stosowanie probiotyku zawierającego Lactobacillus reuteri, w postaci doustnych kropli na kolkę – jednak tylko u dzieci karmionych piersią. Skraca on czas napadów kolki. Natomiast według badań wśród niemowląt karmionych mlekiem modyfikowanym, nasila on objawy.
Jeśli chodzi o domowe sposoby – można stosować delikatnym masaż brzuszka lub pleców, delikatne kołysanie bądź przyłożenie ciepłego (nie gorącego!) okładu na brzuszek. Doraźnie można także stosować herbatki ziołowe zawierające ekstrakty z kopru lub mięty.
