System Informacji Medycznej – czym jest, co się w nim znajduje?

Czym jest System Informacji Medycznej?

Zgodnie z art. 10. Ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia, System Informacji Medycznej (SIM) to system teleinformatyczny, który służy przetwarzaniu danych o udzielonych, udzielanych oraz planowanych świadczeniach medycznych względem usługobiorców, czyli pacjentów.

System Informacji Medycznej zobowiązuje zarówno publiczne, jak i prywatne placówki ochrony zdrowia do wpisywania, przetwarzania i wymiany wszelkich informacji, wyszczególnionych w aktach prawnych.

Jaki jest cel prowadzenia SIM?

Zgodnie z art. 12 Ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia z dnia 28 kwietnia 2011 z późniejszymi zmianami, jako cele prowadzenia Systemu Informacji Medycznej wskazuje się, m.in.:

• lepszą dostępność do świadczeń opieki zdrowotnej dla pacjentów;
• czuwanie nad równym dostępem do usług medycznych, finansowanych lub współfinansowanych ze środków publicznych;
• dostęp do informacji o zrealizowanych, realizowanych i planowanych świadczeniach zarówno dla płatników, jak i pacjentów;
• informowanie pacjentów lub ich przedstawicieli ustawowych o: prawie do publicznej opieki zdrowotnej, wysokości składek na ubezpieczenie zdrowotne, zaświadczeniach lekarskich, usługodawcach, świadczeniach zdrowotnych, liczbie oczekujących i pierwszym wolnym terminie możliwym do udzielenia danych świadczeń opieki zdrowotnej, wycofanych z obrotu lekach i wyrobach medycznych, profilaktyce i zaleceniach dotyczących zdrowego trybu życia oraz wystawionych zleceniach na refundację, m.in. leków;
• możliwość uczestnictwa w ankietach, realizacji recept transgranicznych, a także składania oświadczeń, deklaracji wyboru, a także wniosków oraz skarg;
• umożliwienie pozyskiwania informacji o pacjencie uprawnionym pracownikom opieki zdrowotnej oraz osobom wspomagającym udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej;
• wymianę danych, koniecznych do zapewnienia ciągłości leczenia pomiędzy usługodawcami.

Jakie informacje znajdują się w Systemie Informacji Medycznej?

Obecnie obowiązującym aktem prawnym, który określa, jakie dane mają być zawarte w Systemie Informacji Medycznej, jest Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 3 czerwca 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu danych zdarzenia medycznego przetwarzanego w systemie informacji oraz sposobu i terminów przekazywania tych danych do Systemu Informacji Medycznej.

W SIM znajdują się dane dotyczące m.in.:

• usługodawców, czyli podmiotów, wykonujących działalność leczniczą;
• czasu i miejsca udzielania świadczeń zdrowotnych;
• pracowników medycznych, udzielających świadczeń zdrowotnych;
• dokumentacji medycznej, zarówno w formie pisemnej, jak i obrazowej;
• identyfikacji zdarzeń medycznych;
• uprawnień do świadczeń opieki zdrowotnej;
• płatników;
• świadczeń zdrowotnych;
• recept;
• produktów leczniczych;
• usługobiorców, czyli pacjentów.

Do informacji dotyczących pacjentów należą m.in.:

• identyfikator, którym może być numer PESEL, w przypadku jego braku — seria i numer paszportu, lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość;
• podstawowe dane, takie jak: imię, nazwisko również rodowe, data urodzenia, płeć, numer telefonu komórkowego, adres poczty elektronicznej;
• informacje o alergiach, potwierdzonej grupie krwi, zaimplantowanych wyrobach medycznych, w tym wkładki wewnątrzmacicznej u kobiet, oraz ciąży.

Wszelkie dane z SIM znajdują się na Internetowym Koncie Pacjenta , do którego dostęp mają: pacjent oraz inne, uprawnione osoby.

Czy informacje z Systemu Informacji Medycznej są jawne?

Dostęp do danych zamieszczonych w Systemie Informacji medycznej automatycznie otrzymują:

• pracownicy medyczni placówki, w której dane informacje zostały wpisane do SIM;
• lekarz, pielęgniarka oraz położna POZ, wybrani przez pacjenta do sprawowania opieki zdrowotnej;
• każdy pracownik medyczny w sytuacji zagrożenia życia.

W pozostałych przypadkach dostęp do wiedzy z SIM, wymaga zgody pacjenta, udzielonej np. za pośrednictwem Internetowego Konta Pacjenta. Trzeba jednak pamiętać, że także inne podmioty na podstawie odrębnych ustaw, mogą uzyskać dostęp, bez proszenia o zgodę pacjenta, np. w przypadku toczącego się postępowania. Należą do nich m.in. sądy czy prokuratura.

System Informacji Medycznej a ciąża

Kontrowersyjny zapis obowiązkowego wpisywania do SIM informacji o ciąży usługobiorcy spędza sen z powiek wielu kobietom. Wcześniejsze działania ograniczające wolność decydowania o swoim ciele, w szczególności wyrok Trybunału Konstytucyjnego o ograniczeniu prawa do aborcji, nie sprzyjają zaufaniu kobiet do zapisów, które zgodnie z informacją mają służyć ich zdrowiu i bezpieczeństwu.

Podany przez Ministerstwo Zdrowia cel wprowadzenia rejestru ciąż to ułatwienie przepływu informacji pomiędzy placówkami, uniemożliwiający przepisanie leków, niewłaściwych dla kobiet w ciąży, a tym samym zapewnienie im większego bezpieczeństwa.

Zgodnie z rozporządzeniem, od dnia 1 października 2022 roku pacjentka nie może ani zakazać wprowadzenia danych o ciąży, ani żądać usunięcia ich z systemu. Od tego dnia pracownicy publicznej i prywatnej służby zdrowia muszą wpisywać wszystkie wymagane informacje dotyczące ciąży pacjentki, w tym: długość jej trwania, planowany termin porodu, a także sposób zakończenia ciąży, w tym ewentualne poronienie.