Laparoskopia to badanie służące do oceny jamy otrzewnej, narządów położonych wewnątrzotrzewnowo (np. wątroba, pęcherzyk żółciowy, śledziona, narządy rodne, przepona). Badanie laparoskopowe stosuje się też do przeprowadzenia zabiegów w obrębie jamy brzusznej, m.in. do usunięcia torbieli z jajnika. Laparoskopia ginekologiczna z kolei jest wykorzystywana też w leczeniu endometriozy czy do leczenia niepłodności. Jakie jeszcze są wskazania do wykonania laparoskopii? Jak wygląda sam zabieg?
Laparoskopia – wskazania, przebieg, przeciwwskazania, powikłania
Spis treści
Co to jest laparoskopia?
Laparoskopia jest to badanie służące do oceny jamy otrzewnej poprzez wprowadzenie do niej laparoskopu, za pomocą umieszczonego wcześniej w powłokach brzucha specjalnego narzędzia nazywanego trokarem.
Dla lepszej widoczności oraz pola manewru, chirurg wprowadza do jamy otrzewnej pacjenta powietrze, wywołując w niej odmę. Czynność tę wykonuje się igłą odmową przed wprowadzeniem trokarów. Światło doprowadzane jest ze źródła przez przewód światłowodowy.
Typowy zestaw do laparoskopii składa się z:
- laparoskopu (wziernik z kamerą, który umożliwia przekazywanie obrazu z badanego miejsca do monitora),
- trokarów (urządzeń służących do wprowadzania instrumentów),
- igły Veressa (ich końcówki są stępione, by nie uszkodzić narządów jamy brzusznej),
- insuflatora (wprowadza powietrze do jamy otrzewnej i wywołuje odmę w celu przeprowadzenia diagnostyki oraz zabiegów),
- diatermii,
- narzędzi chirurgicznych.
Laparoskopia umożliwia ocenę narządów położonych wewnątrzotrzewnowo, np.:
- wątroby,
- pęcherzyka żółciowego,
- śledziony,
- narządów rodnych,
- przepony.
Laparoskopia używana jest również do zabiegów terapeutycznych:
- laparoskopowe usunięcie pęcherzyka żółciowego,
- laparoskopowe rozbicie złogów pęcherzyka żółciowego,
- tamowanie krwawienia z powłok brzusznych;
oraz do zabiegów diagnostycznych, jak:
- cholangiografia,
- pomiar ciśnienia śledzionowo–wrotnego.
Wskazania do laparoskopii – kiedy wykonać badanie?
Wskazania do przeprowadzenia zabiegu laparoskopii mogą być diagnostyczne, jak i zalecone ze względu na konieczność przeprowadzenia zabiegów.
- Diagnostyczne:
- pobranie wycinków guzów,
- poszukiwanie ognisk endometriozy,
- diagnostyka wątroby,
- poszukiwanie przyczyn niezidentyfikowanych procesów zapalnych,
- wodobrzusze niejasnego pochodzenia.
- Terapeutyczne:
- wycięcie pęcherzyka żółciowego (cholecystektomia – złoty standard),
- operacje antyrefluksowe – złoty standard,
- usuwanie guzów nadnerczy – złoty standard,
- leczenie patologicznej otyłości,
- usuwanie wyrostka robaczkowego,
- usuwanie zmian nowotworowych jelit,
- operacje przepuklin pachwinowych,
- usunięcie śledziony (splenektomia),
- usunięcie torbieli jajnika lub wątroby,
- potrzeba uwolnienia zrostów w jamie otrzewnej.
Jak przebiega laparoskopia?
W przeddzień zabiegu laparoskopii należy spożywać posiłki lekkostrawne, płynne. Badanie wykonuje się w znieczuleniu ogólnym lub znieczuleniu miejscowym. Przed laparoskopią należy wykonać podstawowe badania: oznaczyć grupę krwi, zbadać układ krzepnięcia, a także wykonać badanie EKG.
Należy zgłosić wykonującemu laparoskopię lekarzowi o mających miejsce:
- w ostatnich 4 miesiącach zawale serca lub nasileniu chorób wieńcowych,
- duszności spoczynkowej lub po niewielkich wysiłkach,
- nadciśnieniu tętniczym,
- operacjach na jamie brzusznej,
- ciąży,
- krwawieniach miesięczne,
- przebytych operacjach na jamie brzusznej,
- odwrotnym ułożeniu trzewi,
- stwierdzeniu przepukliny rozworu przełykowego,
- skłonności do krwawień,
- gorące,
- silnym kaszlu,
- uczuleniu na leki,
- jaskrze.
Przed badaniem lekarz przeprowadza z pacjentem rozmowę, przedstawia mu płynące z zabiegu korzyści, jak i powikłania, które mogą się po nim pojawić. Lekarz musi też uzyskać od pacjenta świadomą zgodę na zabieg laparoskopii.
Jak wygląda sam zabieg?
Pacjent leży na sali operacyjnej, ułożony w pozycji na plecach, pokryty jałowymi prześcieradłami. Jego brzuch należy dokładnie odkazić, a jeżeli u pacjenta znajduje się owłosienie na brzuchu, należy je usunąć.
Laparoskopia jest wykonywana w znieczuleniu ogólnym lub znieczulenie miejscowym. Na początku zabiegu chirurg wytwarza odmę w jamie otrzewnej, wprowadzając do niej igłę odmową. Wpompowuje odpowiednią ilość powietrza, aby bezpiecznie można było wprowadzić trokar. Następnie badający nacina skórę skalpelem na ok. 1 cm (w okolicy pępka) i wprowadza tamtędy trokar, przez który wsuwa się właściwy laparoskop. W zależności od wskazań do zabiegu, lekarz prowadzi obserwację lub wykonuje zabieg.
Po zakończeniu zabiegu wysuwa laparoskop przez trokar, wypuszcza wprowadzony wcześniej gaz, wyjmuje trokar, a następnie zszywa miejsca wcześniej nacięte skalpelem i zakłada jałowy opatrunek.
Zabieg trwa kilkadziesiąt minut.
Przeciwwskazania do wykonania zabiegu
Przeciwwskazania względnymi do przeprowadzenia laparoskopii są:
- podeszły wiek,
- otyłość,
- nasilone nadciśnienie tętnicze,
- niewydolność serca,
- niestabilna choroba wieńcowa,
- przebyty zawał serca,
- zaburzenia rytmu serca,
- stan po przebytych operacjach jamy brzusznej,
- obecność dużego guza jamy brzusznej,
- ciąża powyżej 12 tygodnia,
- aktywne zapalenie w obrębie miednicy małej.
Przeciwwskazania bezwzględne laparoskopii to:
- rozlane zapalenie otrzewnej,
- sprzeciw pacjenta,
- zaburzenia hemostazy,
- ciężka niewydolność krążeniowo-oddechowa.
Powikłania po laparoskopii – czy jest bezpieczna?
Laparoskopia jest badaniem i zabiegiem inwazyjnym. Istnieje więc zagrożenie wystąpienia powikłań po laparoskopii:
- może wystąpić odma opłucnowa, podskórna, śródpiersiowa,
- wypełnienie gazem jelit lub żołądka,
- zator gazowy,
- krwawienia z miejsca wkłucia,
- żółciowe zapalenie otrzewnej,
- krwawienia z miejsc, z których pobrano wycinki,
- uszkodzenie naczyń powłok,
- przebiciem jelit lub żołądka trokarem,
- zakażenia ogólne i miejscowe.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Waldemar Kostewicz, Chirurgia laparoskopowa, Warszawa 2002, wyd.1.
- Janusz Bartnicki, Atlas laparoskopowych operacji ginekologicznych, 2006, wyd.1.
- Atlas chirurgii laparoskopowej i zabiegów małoinwazyjnych, red. wyd. pol. Waldemar Kostewicz, Wrocław 2011, wyd.1.
Opublikowano: 01.10.2024;
Oceń:
4.6
107
Komentarze i opinie (0)