Zarówno dorośli, jak i dzieci często skarżą się na problemy z koncentracją, trudności w skupieniu uwagi nad wykonywaną czynnością, uciekanie myśli do innych tematów czy kłopoty z pamięcią. Są to komplikacje dość powszechne, związane najczęściej ze zmęczeniem, przepracowaniem, brakiem odpowiedniej ilości snu czy stresem. Czasem towarzyszą jednak także chorobom psychicznym, neurologicznym, a nawet internistycznym.
Problemy z koncentracją – o jakich chorobach mogą świadczyć?
Spis treści
Problemy z koncentracją – najczęstsze przyczyny
Niezliczona ilość obowiązków, sytuacje stresowe, brak czasu na właściwy odpoczynek i odpowiednią ilość snu przekładają się na pogorszenie sprawności umysłu, który nie jest w stanie pracować tak efektywnie, jakbyśmy tego chcieli. Zdarza się, że zapominamy o ważnych sprawach, nie możemy skupić się na wykonywanym zadaniu, a nasza naturalna kreatywność zanika. To wszystko stanowi skutek przemęczenia, które jest najczęstszą przyczyną problemów z koncentracją i pamięcią. Wielokrotnie są one również wynikiem nieodpowiednich warunków pracy, złej organizacji czy czynników utrudniających skupienie.
Mogą być także efektem niewłaściwego nawodnienia organizmu, nieprawidłowej diety, braku aktywności fizycznej czy deficytu makro- i mikroelementów. Często przyczyną zaburzeń koncentracji są niedobory magnezu.
Zdarza się, że skutki uboczne przyjmowanych przez pacjenta leków obejmują łagodne problemy z koncentracją czy pamięcią. Warto zapytać swojego lekarza o taką ewentualność i możliwość zamiany leku.
Poważne zaburzenia koncentracji i pamięci, które uniemożliwiają codzienne funkcjonowanie, mogą świadczyć o schorzeniu neurologicznym, np.: zespołach otępiennych, guzach OUN, lub psychiatrycznym, m.in. depresji czy schizofrenii. Co ważne objawy te mogą być również manifestacją chorób internistycznych. Gdy zaburzenia koncentracji osiągają znaczne nasilenie, należy zasięgnąć pomocy specjalisty.
Sprawdź też: Nerwowość i rozdrażnienie – jak sobie radzić z objawami?
Co na problemy z koncentracją – jak poprawić pamięć i koncentrację?
Problemy z koncentracją i pamięcią mogą zniknąć, gdy zatroszczymy się odpowiednio o swój, zmęczony codziennymi obowiązkami, organizm. Należy zadbać o:
- odpowiednią ilość snu – dorosły człowiek powinien spać 7–8 godzin na dobę;
- właściwą dietę, bogatą w warzywa i owoce oraz kwasy omega-3;
- codzienną aktywność fizyczną, która nie tylko dotleni organizm i pozwolić utrzymać go w dobrej kondycji, ale również pomoże w walce ze stresem oraz poprawi nastrój;
- dobre nawodnienie organizmu – należy wypijać, minimum, 1,5 litra wody dziennie;
- higienę pracy, tj. odpowiednie oświetlenie, ciszę, świeże powietrze i brak tak zwanych rozpraszaczy,
- właściwy odpoczynek, metody relaksu, hobby, które będzie odskocznią od pracy.
Pamięć warto nieustannie ćwiczyć. Doskonale sprawdzą się tu wszelkie gry logiczne, krzyżówki, łamigłówki, nauka języków obcych, podróże w ciekawe miejsca czy zdobywanie nowych umiejętności. Trzeba zaznaczyć, że o sprawność umysłu należy dbać w każdym wieku.
Problemy z koncentracją u dzieci
Problemy z koncentracją u dzieci są źródłem obaw wielu rodziców. Zazwyczaj pierwszy raz pojawiają się, gdy pociechy zaczyniają edukację szkolną. Ich przyczyną, w większości przypadków, jest trudność z dostosowaniem się do zasad związanych z nauką w szkole. Materiał, który nie ciekawi dziecka, przymus siedzenia przez 45 minut w ławce czy stres związany ze sprawdzianami skutecznie zniechęcają malucha do zachowania skupienia podczas lekcji. Przyczyną kłopotów z koncentracją u dziecka mogą być również problemy w środowisku domowym, zwiększona wrażliwość na stres i niepowodzenia, niski poziom uzdolnień, nieodpowiednie odżywianie lub współwystępujące schorzenia, np. wady wzroku lub słuchu. Wspierająca postawa cierpliwych rodziców, którzy w umiejętny sposób zachęcą pociechę do nauki, zapewnienie właściwych warunków do nauki, odpowiednia dieta i ilość snu mogą pomóc na problemy z koncentracją u dziecka.
Wielu rodziców martwi się, czy problemy z koncentracją nie są objawem występowania ADHD u dziecka. Trzeba wiedzieć, że zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) jest schorzeniem, które rozwija się już we wczesnym dzieciństwie. Objawy, takie jak: nadmierna ruchliwość, impulsywność i zaburzenia koncentracji uwagi, muszą pojawić się przed 7. rokiem życia, a także występować w, co najmniej, dwóch różnych środowiskach, np. domu i szkole. W przypadku wątpliwość dotyczących niepokojących zachowań u dziecka warto udać się do specjalisty, który ustali ich przyczynę oraz zaleci odpowiednią terapię.
Problemy z pamięcią i koncentracją – czy to choroba Alzheimera?
Wraz z wiekiem zdolność mózgu do nauki nowych rzeczy ulega pogorszeniu. Jest to zjawisko zupełnie naturalne, związane ze starzeniem się organizmu. Zazwyczaj jednak zmiany te są subtelne i nie zaburzają prawidłowego funkcjonowania. W przypadku chorób otępiennych, spośród których najczęstszą jest choroba Alzheimera, mamy do czynienia z postępującym zanikiem kory mózgowej powodującym nieodwracalne upośledzenie sprawności umysłu. Zaniepokoić powinniśmy się, gdy do zaburzeń koncentracji uwagi i pogarszającej się pamięci dołączają również:
- zmiany osobowości;
- chwiejny nastrój, napady agresji;
- zaniedbywanie higieny osobistej;
- stopniowa utrata samodzielność w codziennych czynnościach, takich jak: ubieranie się, czesanie, mycie;
- zubożenie słownictwa, spowolnienie mowy;
- wycofywanie się z kontaktów społecznych.
Pacjenci z chorobą Alzheimera tracą zdolność do nauki nowych rzeczy, nie rozpoznają bliskich osób, nie pamiętają zdarzeń z niedalekiej przeszłości przy zachowanej pamięci o wydarzeniach z okresu przed rozwojem choroby.
Brak koncentracji – kiedy udać się do lekarza?
Problemy z koncentracją uwagi i pamięcią mogą być też symptomami poważnych chorób toczących się w organizmie. Bardzo często są jednym z objawów nieprawidłowego funkcjonowania tarczycy. Cechują zarówno niedobór, jak i nadmiar hormonów wydzielanych przez ten narząd. Problemy z pamięcią są również znamienne dla miażdżycy naczyń mózgowych, która prowadzi do niedokrwienia mózgu objawiającego się: zawrotami głowy, dezorientacją lub przejściowym niedowładem. W poważniejszych przypadkach miażdżyca może spowodować udaru mózgu.
Zaburzenia koncentracji uwagi i problemy z pamięcią, którym towarzyszy obniżenie nastroju, brak sił i apatia sugerują występowanie depresji – kolejnej choroby powodującej niekiedy poważne konsekwencje. To tylko nieliczne przykłady schorzeń, w przebiegu których pojawiają się opisane problemy. Nie należy lekceważyć zaburzeń koncentracji i pamięci, gdy ich nasilenie utrudnia codzienne funkcjonowanie oraz kiedy pojawiają się dodatkowe objawy ze strony innych układów i narządów. Wówczas należy udać się do lekarza oraz pamiętać, aby w trakcie wizyty wspomnieć o problemach z koncentracją i pamięcią.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Neuroanatomia czynnościowa i kliniczna, Janusz Moryś, Olgierd Narkiewicz, wyd. 2001 r.
- Atlas neuroanatomii i neurofizjologii Nettera, David L. Felten, Anil N. Shetty. Wyd. 2012 r.
- Neuropsychologia kliniczna. Od teorii do praktyki, Bożydar Kaczmarek, Juri D. Kropotov, Maria Pąchalska. Wyd. 2014 r.
Opublikowano: 21.04.2020;
aktualizacja: 12.02.2021
Oceń:
4.7
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Marta Cygoń-Pawlicka
Lekarz
Lekarz w trakcie stażu podyplomowego, absolwentka Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Ukończyła Studia Podyplomowe – „Żywienie w zdrowiu i chorobie” MCKP Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Miłośniczka sportów wodnych, kuchni azjatyckiej i kotów.
186
Komentarze i opinie (1)
opublikowany 29.05.2020