WyleczTo

Relanium – działanie, wskazania, skutki uboczne, recepta

13 czerwca 2025
(pierwsza publikacja: 13 czerwca 2025)
Natalia Michalak
Natalia Michalak
Natalia Michalak

diagnosta laboratoryjny

Relanium to od lat jeden z najpopularniejszych leków uspokajających dostępnych na receptę. Za jego popularnością przemawia głównie to, że działa szybko i silnie. Nie każdy zdaje sobie jednak sprawę, że przyjmowanie leku Relanium może prowadzić do uzależnienia. Co dokładnie zawiera Relanium? Jaki jest mechanizm jego działania? Kiedy faktycznie warto po niego sięgnąć i z jakimi skutkami ubocznymi należy się liczyć? Czy Relanium na kaca to dobry pomysł? Poznaj najważniejsze informacje na temat tego leku.

Relanium – działanie, wskazania, skutki uboczne, recepta
Depositphotos

Czym jest Relanium?

Relanium to lek, którego substancją czynną jest diazepam – jedna z pochodnych benzodiazepiny o przedłużonym działaniu. Ze względu na fakt, iż wykazuje on silny wpływ na ośrodkowy układ nerwowy, jest powszechnie stosowany w neurologii oraz psychiatrii i zaliczany jest do leków o działaniu psychotropowym.

Działanie Relanium zależy od formy jego podania oraz zastosowanej dawki. Występuje on bowiem na rynku farmaceutycznym w kilku postaciach:

  • tabletek doustnych Relanium 2 mg,

  • tabletek Relanium 5 mg,

  • zawiesiny doustnej o stężeniu 2 mg/5 ml,

  • roztworu do wstrzykiwań o stężeniu 5 mg/ml.

Jest to lek dostępny wyłącznie w oparciu o receptę lekarską.

Jak działa Relanium?

Jak już wspomnieliśmy, substancją czynną preparatu Relanium jest diazepam, jeden z leków z grupy benzodiazepin, wykorzystywany między innymi: do łagodzenia napięcia nerwowego, stanów lękowych, problemów ze snem czy nawet jako lek przeciwpadaczkowy.

W efekcie Relanium wykazuje działanie hamujące na OUN, prowadząc do zmniejszenia aktywności określonych neuronów.

Jego mechanizm działania wynika z faktu, iż poprzez wiązanie z receptorem benzodiazepinowym powoduje on wzrost aktywności kwasu gammaaminomasłowego (GABA) będącego neuroprzekaźnikiem w ośrodkowym układzie nerwowym.

W zależności od formy podania i przyjętej dawki leku Relanium wykazuje silne działanie:

  • przeciwlękowe i uspokajające (przy podaniu doustnym),

  • nasenne (doustnie),

  • rozluźniające (doustnie),

  • przeciwpadaczkowe i obniżające napięcie mięśniowe (przy podaniu dożylnym).

Relanium stosowane doustnie szybko się wchłania, osiągając maksymalne stężenie we krwi już nawet po 30 min od podania, co korzystnie wpływa na skuteczność i tempo działania leku. Przy podaniu dożylnym natomiast maksymalne stężenie we krwi osiągane jest już po 5 min. Efekty działania leku utrzymują się nawet przez kilka godzin. W wątrobie ulega on przemianie do czynnych metabolitów, które eliminowane są z organizmu nawet do 5 dni.

Co ważne, zawarty w leku Relanium diazepam przenika przez barierę krew–mózg oraz łożysko.

Na co się stosuje Relanium? Wskazania do stosowania

Jakie są wskazania do stosowania leku Relanium? Jest ono wykorzystywane przede wszystkim w przypadku:

  • leczenia objawów stanów lękowych,

  • napadów nerwicowych,

  • bezsenności wynikającej z ciężkich zaburzeń i prowadzącej do wyczerpania pacjenta,

  • ostrych stanów drgawkowych,

  • konieczności kontrolowania skurczów mięśniowych wynikających ze wzmożonego napięcia mięśniowego pochodzenia ośrodkowego,

  • padaczki,

  • procedur przedoperacyjnych, jeżeli zachodzi konieczność przygotowania pacjenta do zabiegu w znieczuleniu ogólnym,

  • terapii odwykowej, w celu leczenia ostrych objawów odstawienia alkoholu.

Relanium na kaca? Za i przeciw

Wiele osób zastanawia się, co wyniknie z zastosowania leku Relanium na kaca. Ryzyko uzależnienia zwiększa się w połączeniu z alkoholem i zdecydowanie przewyższa potencjalne korzyści zdrowotne w tej sytuacji. Diazepam w przypadku zwykłego kaca nie wyeliminuje objawów (spowodowanych utrudnionym metabolizmem alkoholu), a jedynie przyćmi je, powodując „odlot”.

Dlatego też – wbrew niektórym opiniom – nie powinno się stosować Relanium na kaca.

Jest ono bowiem pomocne wyłącznie w przypadku leczenia silnych objawów nagłego odstawienia alkoholu u osób cierpiących na chorobę alkoholową, które mogłyby stanowić zagrożenie dla życia pacjenta.

Relanium – przeciwwskazania i środki ostrożności

Choć Relanium cieszy się dużą popularnością, istnieje szereg schorzeń, które wykluczają możliwość jego zastosowania. Wśród głównych przeciwwskazań do stosowania leku Relanium są:

  • nadwrażliwość na diazepam, inne benzodiazepiny lub składniki pomocnicze leku,

  • miastenia,

  • nadmierne osłabienie siły mięśniowej,

  • niewydolność oddechowa,

  • ciężka niewydolność wątroby,

  • bezdech senny,

  • depresja oddechowa.

Nie należy ponadto stosować leku w formie wstrzykiwań bądź zawiesiny doustnej w celu leczenia:

Stosowanie leku w formie zawiesiny jest zabronione także u pacjentów:

  • we wstrząsie,

  • z ostrym zatruciem alkoholowym,

  • z zaburzeniami świadomości,

  • zażywających: opioidowe leki przeciwbólowe, neuroleptyki, sole litu lub leki nasenne.

Stosowanie leku Relanium jest zabronione w przypadku kobiet w ciąży i w okresie karmienia piersią (diazepam przenika przez łożysko i do mleka matki), a także u noworodków. Jeżeli kobieta zażywa Relanium krótko przed porodem, może to doprowadzić do wystąpienia po urodzeniu objawów zespołu odstawienia u dziecka. Z kolei u dzieci poniżej 6. roku życia lek może być stosowany wyłącznie w ściśle określonych przypadkach, takich jak konieczność kontrolowania napięcia czy w trakcie przygotowania do zabiegów operacyjnych.

Jak dawkować Relanium?

Stosowanie leku Relanium uzależnione jest od:

  • przyczyny wiążącej się z koniecznością jego podania,

  • formy podania leku,

  • stopnia nasilenia dolegliwości,

  • wieku pacjenta,

  • ogólnego stanu zdrowia pacjenta.

Z tego powodu bezwzględnie konieczne staje się kontrolowanie dawkowania i przyjmowania leku przez lekarza opiekującego się pacjentem.

Przykładowe dawkowanie leku – w zależności od dolegliwości – prezentuje się następująco:

  • Stany lękowe – dawka do 2 mg, 3 razy na dobę. Przy silnych napadach lęku może być zwiększona do 30 mg na dobę w dawkach podzielonych.

  • Skurcze mięśni – 2–15 mg na dobę w dawkach podzielonych.

  • Bezsenność w stanach lękowych – 5–15 mg na dobę. W tym przypadku lek należy zażywać na godzinę przed snem.

  • Ataki spastyczne – 2–60 mg na dobę w dawkach podzielonych.

  • W premedykacji przedoperacyjnej – 5–20 mg.

Terapia z zastosowaniem Relanium powinna trwać możliwie jak najkrócej, maksymalnie do 4 tygodni w przypadku bezsenności i 12 tygodni w stanach lękowych. Długotrwałe stosowanie leku może bowiem prowadzić do uzależnienia. Nie zaleca się nagłego przerwania leczenia, ponieważ może to spowodować wystąpienie objawów odstawienia.

Relanium – możliwe skutki uboczne

Jak każdy lek – zwłaszcza tak silny – Relanium może powodować występowanie działań niepożądanych. Wśród najczęściej zgłaszanych skutków ubocznych jego stosowania wymienia się:

  • nadmierne zmęczenie;

  • wzmożoną senność;

  • osłabienie siły mięśniowej;

  • niepokój;

  • obniżone libido;

  • nadmierne pobudzenie i drażliwość;

  • koszmary senne;

  • bóle i zawroty głowy;

  • zmienność zachowania;

  • spłycenie emocjonalne;

  • dezorientację i splątanie;

  • problemy ze skupieniem się i zapamiętywaniem;

  • depresję;

  • problemy z utrzymaniem równowagi;

  • problemy ze wzrokiem;

  • zaburzenia pracy serca, takie jak: zatrzymanie akcji serca, niewydolność serca, arytmia;

  • obniżenie ciśnienia krwi;

  • zaburzenia oddychania;

  • problemy żołądkowo-jelitowe;

  • nudności;

  • zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych;

  • nietrzymanie moczu;

  • reakcje skórne.

W przypadku ich wystąpienia należy natychmiast skonsultować dalsze stosowanie leku z lekarzem prowadzącym.

Uzależnienie od Relanium

Jednym z najpoważniejszych działań niepożądanych, jeżeli chodzi o Relanium, jest ryzyko uzależnienia się do diazepamu. Jakie są objawy uzależnienia? Pacjent zaczyna odczuwać konieczność coraz częstszego przyjmowania leku – w dodatku w coraz to większych dawkach. Innym symptomem świadczącym o wykształceniu się w naszym organizmie mechanizmu uzależnienia jest wystąpienie objawów odstawienia, kilka dni po zaprzestaniu leczenia. Do objawów odstawienia zaliczamy między innymi:

  • drżenie rąk,

  • nudności,

  • nadmierną potliwość,

  • pobudzenie,

  • bezsenność,

  • trudności z koncentracją.

Objawy te mogą towarzyszyć również nagłemu odstawieniu leku Relanium. W takich przypadkach nie należy stosować leku Relanium ponownie, nawet jeżeli występują ku temu wskazania. W tej sytuacji rozsądniejszym wyjściem jest rozważenie w zamian stosowanie bezpieczniejszego leku alternatywnego.

Relanium – możliwe interakcje z innymi lekami

Benzodiazepiny – do których zalicza się zawarty w Relanium diazepam – to grupa leków wchodzących w liczne interakcje z innymi substancjami czynnymi. Z tego względu należy poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych preparatach, tak by mógł on zweryfikować, czy jednoczesne stosowanie leku Relanium w tym przypadku będzie bezpieczne. Jeżeli jest ono bezwzględnie konieczne, może być niezbędne czasowe odstawienie pozostałych leków.

Diazepamu nie należy stosować jednocześnie z:

  • innymi lekami działającymi depresyjnie na OUN;

  • lekami przeciwpadaczkowymi;

  • lekami przeciwhistaminowymi;

  • lekami stosowanymi w leczeniu choroby wrzodowej żołądka – takimi jak omeprazol czy cymetydyna – mogą one bowiem nasilać działanie leku Relanium;

  • ketokonazolem;

  • fenytoiną;

  • cyzaprydem;

  • propranololem, stosowanym w leczeniu wysokiego ciśnienia krwi;

  • izoniazydem;

  • opioidowymi lekami o działaniu przeciwbólowym.

Ile kosztuje Relanium?

Relanium to lek dostępny wyłącznie w oparciu o receptę lekarską. Cena pojedynczego opakowania zależy od jego formy i zawartości leku.

W przypadku Relanium 5 mg w tabletkach cena wynosi zwykle ok. 15–20 złotych.

W przypadku Relanium w roztworze do wstrzykiwań cena jest nieco wyższa i waha się między 25 a 30 zł za opakowanie zawierające 5 ampułek.

Z kolei Relanium w postaci zawiesiny podlega częściowej refundacji, dzięki czemu koszt pojedynczego opakowania może wynosić zaledwie kilka złotych.

Bibliografia

W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.  Więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści znajdziesz w Polityce Redakcyjnej Wylecz.to.

  1. Relanium 2 mg - ulotka dla pacjenta.

  2. Relanium 5 mg – charakterystyka produktu leczniczego.

  3. Bieńkowski P., Benzodiazepiny – przegląd podstawowych wskazań do stosowania w psychiatrii, „Psychiatry” 2016; 13, 1: 44–46.

  4. Altamura, Alfredo & Moliterno, Donatella & Paletta, Silvia & Maffini, Michele & Mauri, Massimo & Bareggi, Silvio. (2013). Diazepam Understanding the pharmacokinetics of anxiolytic drugs. Expert opinion on drug metabolism & toxicology. 9.

Opublikowano: 13 czerwca 2025
Aktualizacja: 13 czerwca 2025

Więcej na ten temat