WyleczTo

Ketrel – na co się stosuje, czy pomaga na spanie, jakie ma skutki uboczne

21 maja 2025
(pierwsza publikacja: 21 maja 2025)
Barbara Bukowska
Barbara Bukowska
Barbara Bukowska

farmaceutka, dr biofizyki

Ketrel (kwetiapina) jest lekiem przeciwpsychotycznym stosowanym w leczeniu schizofrenii i choroby afektywnej dwubiegunowej. Oddziałując na kilka typów receptorów w mózgu, stabilizuje nastrój i łagodzi objawy psychotyczne. Jakie działanie niepożądane wiążą się ze stosowaniem Ketrelu? O czym warto wiedzieć przed podjęciem leczenia?

Ketrel – na co się stosuje, czy pomaga na spanie, jakie ma skutki uboczne

Ketrel – wskazania do stosowania

Ketrel, zawierający jako substancję czynną kwetiapinę, należy do atypowych leków przeciwpsychotycznych. Stosowany jest w leczeniu różnych zaburzeń psychicznych, przede wszystkim schizofrenii oraz ciężkich epizodów maniakalnych i depresyjnych związanych z chorobą afektywną dwubiegunową.

Ketrel występuje w dawkach:

  • Ketrel 25 mg,

  • Ketrel 100 mg,

  • Ketrel 200 mg.

Jak Ketrel wpływa na mózg?

Wielokierunkowy mechanizm działania kwetiapiny powoduje złagodzenie objawów psychotycznych oraz stabilizację nastroju. Do receptorów, na które oddziałuje lek w obrębie mózgu, zalicza się:

  • receptory dopaminowe (D1, D2) – ich zablokowanie redukuje objawy psychotyczne, takie jak halucynacje czy urojenia;
  • receptory serotoninowe (5-HT2, 5-HT1, 5-HT7) – oddziałując na nie, Ketrel poprawia nastrój i łagodzi epizody depresyjne;
  • receptory histaminowe (H1) – ich blokowanie odpowiada za działanie uspokajające leku;
  • receptory adrenergiczne (α1) – wpływając na nie, lek obniża ciśnienie krwi i działa uspokajająco.

Złożony mechanizm działania sprawia, że kwetiapina normalizuje działanie neuroprzekaźników.

Czy Ketrel to psychotrop?

Tak, Ketrel jest lekiem psychotropowym, który wpływa na  funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego: zmienia procesy myślowe, nastrój i zachowanie, m.in. zdolność do koncentracji. Z tego względu nie należy prowadzić pojazdów ani obsługiwać urządzeń mechanicznych, zwłaszcza w początkowych fazach leczenia, kiedy nie jest znana indywidualna wrażliwość pacjenta na działanie leku.

Jak stosować lek Ketrel?

Dawkę początkową i sposób przyjmowania leku przez kolejne dni leczenia określi lekarz prowadzący. Zazwyczaj stosowana dawka leku Ketrel to od 150 mg do 800 mg, w zależności od objawów i potrzeb pacjenta, do osiągnięcia dawki terapeutycznej. U starszych pacjentów może być konieczne wolniejsze zwiększanie dawki oraz podawanie mniejszej dawki dobowej.

  • Lek należy zażywać raz na dobę, przed snem lub dwa razy na dobę, w zależności od choroby pacjenta.

  • Tabletki należy połykać w całości, popijając wodą.

  • Tabletki można zażywać z pokarmem lub bez pokarmu.

  • Nie należy przerywać zażywania tabletek nawet wówczas, gdy następuje poprawa samopoczucia, dopóki nie zadecyduje o tym lekarz.

  • Nie należy przyjmować leku Ketrel, jeśli pacjent nie ma skończonych 18 lat.

Zastosowanie większej niż zalecana dawki leku Ketrel

W razie zastosowania większej niż zalecana dawki leku Ketrel, można odczuwać senność, zawroty głowy, nieprawidłowe bicie serca. Należy niezwłocznie zwrócić się do lekarza lub zgłosić się do najbliższego szpitala. Należy zabrać z sobą opakowanie leku Ketrel.

Pominięcie zastosowania leku Ketrel

Jeżeli została pominięta jedna dawka leku, należy ją zażyć jak najszybciej. Jeżeli do zażycia kolejnej dawki pozostało niewiele czasu, należy zażyć lek o zwykłej porze. Nie należy stosować dawki podwójnej w celu uzupełnienia pominiętej dawki leku.

Przerwanie stosowania preparatu

W przypadku nagłego przerwania stosowania leku Ketrel mogą wystąpić: trudności w zasypianiu (bezsenność), nudności, bóle głowy, biegunka, wymioty, zawroty głowy lub drażliwość. Lekarz może zalecić stopniowe odstawianie leku (zmniejszanie dawki).

Kiedy zaczyna działać Ketrel?

Czas, po którym Ketrel zaczyna działać, może różnić się w zależności od indywidualnych uwarunkowań, takich jak wiek, stan zdrowia czy nasilenie objawów. Pierwsze efekty terapeutyczne mogą być zauważalne po kilku dniach lub tygodniach od rozpoczęcia leczenia. Warto jednak pamiętać, że pełne działanie leku może wymagać dłuższego czasu. Do momentu jego osiągnięcia pacjenci z myślami samobójczymi na tle depresji w przebiegu choroby dwubiegunowej powinni pozostawać pod ścisłą kontrolą lekarską.

Ile czasu można brać Ketrel?

Czas trwania terapii Ketrelem zależy od rodzaju i nasilenia leczonego zaburzenia oraz indywidualnej reakcji pacjenta na leczenie. W niektórych przypadkach lek może być stosowany przez krótki okres, w innych zaś może być konieczne długotrwałe jego przyjmowanie, nawet przez wiele lat, aby zapobiec nawrotom choroby. Zalecenia co do czasu trwania terapii wydaje lekarz, uwzględniając korzyści i potencjalne ryzyko związane z długotrwałym stosowaniem kwetiapiny.

Ketrel – działania niepożądane

Jak każdy lek, Ketrel ten może powodować działania niepożądane, chociaż nie u każdego one wystąpią.

Bardzo często występujące działania niepożądane (u więcej niż 1 na 10 leczonych pacjentów):

  • zawroty głowy (mogą prowadzić do upadków), ból głowy, suchość w jamie ustnej,

  • senność (może ustępować podczas stosowania leku Ketrel); może prowadzić do upadków,

  • objawy odstawienia (objawy, które występują po przerwaniu stosowania leku Ketrel): trudności w zasypianiu (bezsenność), nudności, bóle głowy, biegunka, wymioty, zawroty głowy lub rozdrażnienie. Zaleca się stopniowe odstawianie leku przez okres przynajmniej 1-2 tygodni;

  • zwiększenie masy ciała,

  • nieprawidłowe skurcze mięśni; może to być trudność z rozpoczęciem ruchu, drżenie,

  • niepokój ruchowy lub sztywność mięśni bez bólu,

  • zmiany zawartości we krwi pewnych substancji tłuszczowych (triglicerydów oraz cholesterolu całkowitego).

Często występujące działania niepożądane (u mniej niż u 1 na 10 leczonych pacjentów):

  • przyspieszenie czynności serca,

  • uczucie, że serce wali jak młot, bicie serca jest szybkie lub występują pauzy w rytmie serca,

  • zaparcia, podrażnienia żołądka (niestrawność),

  • osłabienie,

  • obrzęki rąk lub nóg,

  • obniżenie ciśnienia tętniczego podczas wstawania. To może powodować zawroty głowy lub omdlenia (mogą prowadzić do upadków),

  • zwiększenie stężenia glukozy we krwi,

  • niewyraźne widzenie,

  • nietypowe sny i koszmary senne,

  • zwiększenie łaknienia,

  • drażliwość,

  • zaburzenia mowy i wypowiedzi,

  • myśli samobójcze i nasilenie depresji,

  • duszność,

  • wymioty (głównie u osób w podeszłym wieku),

  • gorączka,

  • zmiany stężeń hormonów tarczycy we krwi,

  • zmniejszenie liczby pewnych rodzajów krwinek we krwi,

  • zwiększenie stężeń enzymów wątrobowych mierzonych we krwi,

  • zwiększenie stężenia hormonu – prolaktyny we krwi.

Rzadko występujące działania niepożądane (u mniej niż u 1 na 1000 leczonych pacjentów) to np. zapalenie wątroby, a o częstości nieznanej – np. zapalenie mięśnia sercowego.

Czy Ketrel powoduje otępienie?

Nie, kwetiapina sama w sobie nie powoduje otępienia, niemniej jest przeciwwskazana do stosowania u pacjentów z objawami psychotycznymi w przebiegu chorób otępiennych. Dlaczego? W badaniach klinicznych zaobserwowano, że niektóre atypowe leki przeciwpsychotyczne, w tym Ketrel, w tej grupie pacjentów trzykrotnie zwiększają ryzyko powikłań naczyniowych w obrębie mózgu. Zaobserwowano również wyższą śmiertelność po stosowaniu kwetiapiny (w porównaniu z placebo), jednak nie udało się ustalić związku przyczynowego między zgonami a leczeniem Ketrelem.

Czy po Ketrelu się tyje?

Tak, zaburzenia metabolizmu podczas leczenia kwetiapiną są często obserwowanym skutkiem ubocznym. W badaniach klinicznych potwierdzono, że pacjenci po rocznej terapii przybierają na wadze średnio 3,2 kg. Co więcej, lek zaburza również gospodarkę lipidową (prowadzi do wzrostu stężenia trójglicerydów i cholesterolu LDL oraz obniżenia cholesterolu HDL) oraz węglowodanową (zwiększa poziom glukozy we krwi). Dlaczego pacjenci na kwetiapinie tyją? Zwiększenie masy ciała może być spowodowane zarówno zwiększonym apetytem, jak i zmianami w metabolizmie indukowanymi przez lek.

Aby utrzymać masę ciała podczas terapii, zaleca się:

  • stosowanie zdrowej, zbilansowanej diety, bogatej w warzywa, owoce, chude białko i produkty pełnoziarniste;

  • regularną aktywność fizyczną;

  • stałe monitorowanie masy ciała, dzięki czemu możliwe jest wychwycenie znaczącego jej przyrostu i porozmawianie z lekarzem o możliwości modyfikacji planu leczenia.

Czy Ketrel powoduje senność?

Tak, ze względu na działanie uspokajające, Ketrel może powodować senność, szczególnie w pierwszych tygodniach leczenia. W związku z tym podczas terapii należy unikać stosowania alkoholu oraz przyjmowania innych substancji o działaniu nasennym. Warto również zapytać lekarza o możliwość zmiany dawki lub pory przyjmowania leku. W rzadkich przypadkach, jeśli senność jest szczególnie nasilona, konieczne może być przerwanie leczenia, jednak nigdy nie należy decydować o tym bez konsultacji ze specjalistą – gwałtowanie zaprzestanie przyjmowania leku może dawać objawy odstawienia.

Z jakimi lekami nie łączyć Ketrelu?

Należy zachować ostrożność podczas stosowania kwetiapiny wraz z innymi lekami działającymi na ośrodkowy układ nerwowy oraz z alkoholem.

Ketrel w skojarzeniu z innymi lekami wpływającymi na poziom serotoniny (inhibitory MAO, stosowane w leczeniu depresji selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny – SSRI, inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny i noradrenaliny – SNRI lub trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne – TLPD) zwiększa ryzyko wystąpienia zespołu serotoninowego – potencjalnie zagrażającej życiu reakcji organizmu związanej z nadmiernym pobudzeniem układu serotoninergicznego w mózgu.

Kwetiapina metabolizowana jest przez cytochrom CYP3A4. Dlaczego należy zachować ostrożność podczas równoległego przyjmowania Ketrelu z indukatorami CYP3A4 (karbamazepina, fenytoina, ryfampicyna – przyspieszając metabolizm Ketrelu, mogą zmniejszać jego skuteczność) oraz inhibitorami CYP3A4 (ketokonazol, erytromycyna, rytonawir, itrakonazol – hamując metabolizm, mogą zwiększać stężenie leku i ryzyko działań niepożądanych).

Ponadto, należy powiedzieć lekarzowi, jeśli pacjent przyjmuje:

  • leki przeciwnadciśnieniowe,

  • barbiturany (leki stosowane w zaburzeniach snu),

  • tiorydazynę lub sole litu (inne leki przeciwpsychotyczne),

  • leki wpływające na rytm serca, na przykład leki, które mogą zaburzyć bilans elektrolitowy (zmniejszenie poziomu potasu i magnezu), takie jak leki moczopędne (powodujące zwiększenie wydalania moczu) lub niektóre antybiotyki (leki zwalczające zakażenia),

  • leki, które mogą powodować zaparcie.

Podczas leczenia kwetiapiną nie zaleca się również spożywania soku grejpfrutowego.

Bibliografia

W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.  Więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści znajdziesz w Polityce Redakcyjnej Wylecz.to.

  1. Brecher M, Leong RW, Stening G, Osterling-Koskinen L, Jones AM. Quetiapine and long-term weight change: a comprehensive data review of patients with schizophrenia. J Clin Psychiatry. 2007 Apr;68(4):597-603. doi: 10.4088/jcp.v68n0416. PMID: 17474816.
  2. Ketrel, Charakterystyka Produktu Leczniczego.
Opublikowano: 21 maja 2025
Aktualizacja: 21 maja 2025

Więcej na ten temat