Samobójstwo – statystyki
Wbrew pozorom definicja samobójstwa jest niejednoznaczna. Światowa Organizacja Zdrowia wspomina o wszelkich zachowaniach – tak zwanych zachowaniach samobójczych – które człowiek podejmuje w celu odebrania sobie życia. Jednak specjaliści podkreślają, że aby sklasyfikować odebranie sobie życia jako samobójstwo, musi być to czyn intencjonalny, a osoba, która go popełnia, doskonale musi zdawać sobie sprawę, jakie będą jego konsekwencje.
Według badań 4% społeczeństwa podejmowało się różnych zachowań autoagresywnych.
Charakterystyczne jest to również dla dzieci i młodzieży, wśród których współczynnik podejmowania takich zachowań jest jeszcze większy.
Trudno jednak go ocenić, gdyż nie wszystkie kraje raportują Światowej Organizacji Zdrowia takie statystyki. Szacuje się, że samobójstwo to 3. przyczyna śmierci osób pomiędzy 15. a 24. rokiem życia oraz 4. w przypadku osób poniżej 14. roku życia. Problem jest zatem bardzo poważny, a zapobieganiem samobójstwom zajmuje się coraz więcej specjalistów.
Przeczytaj również:
Samobójstwo wspomagane – czym jest? Czym się różni od eutanazji? Gdzie jest dozwolone?
Samobójstwo – co jest najczęstszą przyczyną?
Tematy samobójstwa są z pewnością wciąż obciążone tabu w społeczeństwie. Z literatury naukowej wiadomo jednak, że najczęstszą przyczyną odebrania sobie życia są schorzenia psychiczne.
Aż 80% ludzi, którzy podjęli skuteczną próbę samobójczą, to osoby, które cierpiały na choroby psychiczne.
Samobójcy i pacjenci, którzy podjęli próbę samobójczą, to często ludzie zmagający się z depresją – szczególnie depresją nawracającą lub depresją w przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej. Ryzyko samobójstwa podnoszą także: schizofrenia, nadużywanie substancji psychoaktywnych i uzależnienie od nich, zaburzenia osobowości w dużym nasileniu, a także współistnienie kilku chorób psychicznych lub choroby psychicznej i choroby somatycznej – zwłaszcza z dużym bólem. Samobójstwo popełniają również osoby cierpiące z powodu dużej traumy lub po trudnych doświadczeniach życiowych, które mają poczucie, że nic dobrego już ich nie spotka.
Przeczytaj również:
Schizofrenia prosta – przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie
Samobójstwo – skąd dążenie do niego?
Osoby, które popełniają samobójstwo, są w naprawdę dużej rozpaczy. Mają poczucie, że nie wygrają z depresją, a poczucie bezradności będzie towarzyszyć im już zawsze. Poczucie beznadziejności i braku możliwości wyjścia z sytuacji popycha ich do odebrania sobie życia. To często ludzie, które nie mają wsparcia w otoczeniu, ani przyjaciół, którym mogą zaufać. Własne życie wydaje im się mało warte, a rozwiązanie problemów – niemożliwe.
Psychiatrzy zwracają uwagę na fakt, że pacjenci, których dręczy poczucie bezradności i samotności, często wcale nie chcą odebrania sobie życia. To krzyk o pomoc lub próba ucieczki z sytuacji bez wyjścia, aby raz na zawsze zakończyć swoje problemy.
Takie osoby potrzebują wsparcia oraz odpowiednich metod przeciwdziałania samobójstwom. Muszą uwierzyć, że z depresją da się wygrać.
Przeczytaj również:
Rodzaje psychoterapii – jakie są? Która jest najskuteczniejsza i którą wybrać?
Niepokojące zachowanie – na co zwrócić uwagę?
Wielu ludzi zastanawia się, jak pomóc bliskim z zaburzeniami psychicznymi, w tym – jak rozpoznać, że ktoś chce podjąć próbę samobójczą. Nie ma jednoznacznej odpowiedzi, jednak nieustanne wsparcie osoby z depresją lub inną chorobą psychiczną znacząco zmniejsza ryzyko samobójstwa. Warto, aby osoba cierpiąca z powodu depresji miała kogoś, kto ją wysłucha i wesprze na duchu.
Oczywiście nie jest to proste i bliscy osób z zaburzeniami psychicznymi także nieraz potrzebują wsparcia specjalisty. Z pewnością jednak dobra relacja z otoczeniem pomaga uniknąć pogorszenia się stanu zdrowia. Osoby samotne często uciekają bowiem w uzależnienie od alkoholu czy innych używek.
Jak rozpoznać, że stan bliskiej nam osoby się pogarsza? Często człowiek w kryzysie zaczyna zaniedbywać wygląd zewnętrzny. Traci zainteresowanie rodziną, najbliższym otoczeniem. Zaczyna rozdawać rzeczy, pisze testament. Wycofuje się z relacji, podejmuje ryzykowne działania.
Czynności te nie muszą oznaczać chęci podjęcia próby samobójczej, powinny jednak zwrócić uwagę bliskich – konieczna jest bowiem konsultacja ze specjalistą.
Nawet jeżeli pacjent nie zamierza podjąć próby, to walka z depresją jest niezwykle obciążająca i potrzebuje wsparcia psychiatry i psychologa.
Przeczytaj również:
Załamanie nerwowe – definicja, przyczyny, objawy, co robić?
Walka z depresją a leczenie
W przypadku osób, które podjęły próbę samobójczą, stosuje się leczenie psychiatryczne. Ponieważ najczęstszą przyczyną jest depresja, korzysta się zwykle z leków antydepresyjnych oraz terapii. Pacjent zazwyczaj jest przez pewien czas hospitalizowany, jednak leczenie jest indywidualne i zależy od osoby i kontekstu sytuacji.
Psychoterapia jest bardzo ważnym krokiem w prewencji samobójstw i jako droga do wyleczenia osób cierpiących z powodu depresji.
W trakcie terapii pacjent uczy się na nowo postrzegać własne życie jako wartościowe. Nurt terapii dobiera się również w zależności od potrzeb danej osoby, tak aby udzielić jej odpowiedniego wsparcia i znaleźć skuteczne rozwiązanie.
Przeczytaj również:
Arteterapia – czym jest? Metody. Czy jest skuteczna?
Jak wesprzeć osobę, która podjęła próbę samobójczą?
Oprócz profesjonalnego leczenia należy pamiętać o tym, że osoba, która podjęła próbę samobójczą, powinna mieć także wsparcie przyjaciół i rodziny. Czasem pomaga sama obecność i chęć do rozmowy.
Ludzie często próbują popełnić samobójstwo z powodu depresji i ogromnego osamotnienia – wsparcie w problemach i danie czasu na powrót do zdrowia mają ogromne znaczenie.
Nawet jeżeli nie jesteśmy w stanie rozwiązać problemów bliskiej osoby, to warto pamiętać, że nie powinna być ona sama i przechodzić przez ten trudny czas bez wsparcia.
W Polsce tematy związane z samobójstwem wciąż są obszarami tabu. Jednak nie jest to powód do wstydu – myśli czy próby samobójcze wymagają po prostu wsparcia i leczenia. Rządowa strona przypomina:
Jeżeli potrzebujesz pomocy, masz myśli samobójcze, powiedz o tym swoim bliskim. Jeżeli jesteś z tym sam, możesz zadzwonić pod bezpłatny telefon zaufania: 116 111 (dzieci i młodzież) lub 116 123 (dorośli).
