Nerwowość i rozdrażnienie – jak sobie radzić z objawami?

Nerwowość i rozdrażnienie – przyczyny

Nerwowość jest odzwierciedleniem wewnętrznego niepokoju. Nadpobudliwość ma często związek z sytuacją w pracy oraz niepokojącymi przeżyciami w ciągu dnia. Niekiedy bywa fizjologiczną reakcją organizmu na nagłe wydarzenie i mobilizuje w ten sposób organizm do działania. W sytuacjach stresowych rozdrażnienie i nerwowość są wynikiem działania układu nerwowego, a dokładnie – jego części współczulnej.
Układ współczulny pobudza wiele czynności, które są uaktywniane podczas nagłych, stresowych przeżyć (np. strachu, walki, ucieczki). Szereg zmian w organizmie, do których dochodzi w momencie dużego stresu psychicznego, jest właśnie efektem działania tej części układu nerwowego. Wtedy, oprócz nerwowości i rozdrażnienia, dochodzi także między innymi do:

• wzrostu częstości akcji serca i siły jego skurczu,
• wzrostu ciśnienia tętniczego krwi,
• nadmiernej potliwości,
• zwiększonego napięcia zwieraczy (np. pęcherza moczowego i hamowania odruchu mikcji).

Te elementy, będące wynikiem nadmiernej produkcji katecholamin (m.in. adrenaliny) przez rdzeń nadnerczy, doprowadzają dodatkowo do niepokoju psychoruchowego. Współdziałanie stresu psychicznego i fizycznego skutkuje powstaniem mechanizmu błędnego koła. Przerwanie tego łańcucha zdarzeń jest podstawą leczenia nerwowości i rozdrażnienia.

Przeczytaj też: Rodzaje leków na nerwicę

Nerwowość i rozdrażnienie – autoterapia

Najlepszym rozwiązaniem w terapii nerwowości i rozdrażnienia jest eliminacja czynników stresowych w ciągu dnia. Niestety najczęściej okazuje się to po prostu niemożliwe, ponieważ musiałoby się to wiązać ze zmianą pracy, partnera, a niekiedy i miejsca zamieszkania. Dlatego też pierwszym krokiem w leczeniu nadpobudliwości i problemów z radzeniem sobie w sytuacjach kryzysowych jest zastosowanie indywidualnych technik relaksacyjnych. Warto na początek poświęcić kilka minut w ciągu dnia na „wyciszenie” swojego współczulnego układu nerwowego, który nadmiernie stymulowany bodźcami docierającymi do niego w ciągu całej doby wyzwala kaskadę nieprzyjemnych doznań. Można to osiągnąć poprzez znalezienie chwili czasu na swoje hobby, drzemkę lub po prostu pobycie samemu w ciszy.

Zobacz też: Nadwrażliwość układu współczulnego – przyczyny, jak leczyć?

Bardzo dobre efekty przynosi także regularna aktywność fizyczna, która pozytywnie wpływa na wydzielanie neuroprzekaźników w ośrodkowym układzie nerwowym, odpowiadających za uczucie przyjemności (tzw. endorfin). Oprócz tego wysiłek fizyczny wywiera korzystny wpływ na układ sercowo-naczyniowy.
Kolejnym etapem jest zaprzestanie palenia papierosów, picia alkoholu, a także ograniczenie picia kawy.

W przypadku problemów z radzeniem sobie w sytuacjach stresowych można skorzystać z pomocy psychologa. Psychoterapia stanowi ważny element w leczeniu stanów nadmiernego napięcia psychicznego.

Ludzie skarżący się na nerwowość i rozdrażnienie w ciągu dnia cierpią także na bezsenność i trudności w zasypianiu. To kolejny element świadczący o nadmiernej, przewlekłej stymulacji układu współczulnego.

Zobacz też: Wysoko wrażliwa osobowość – cechy

Nerwowość i rozdrażnienie – zioła i suplementy diety

W przypadku, gdy wyżej wymienione metody, które wymagają wyłącznie zaangażowania pacjenta, nie skutkują lub przynoszą małe efekty, można wypróbować odpowiednie suplementy diety lub znane od dawna napary z ziół i roślin. Ich łagodne działanie, często pozbawione skutków niepożądanych, przynosi korzyści w łagodzeniu stanów nadmiernego napięcia nerwowego. Przykładami ziół i roślin, które wykazują działanie uspokajające, są między innymi:

• melisa,
• kozłek lekarski (tzw. „waleriana”),
• chmiel,
• rumianek.

Przeczytaj też: Nerwica lękowa – przyczyny, objawy, leczenie

Stosowanie do 3-4 razy dziennie przygotowanych naparów z wyżej wymienionych roślin pozwala osiągnąć dobre efekty.
Oprócz ziół można także wypróbować szeroko dostępne suplementy diety, które zawierają w swoim składzie np. wyciąg z ziela melisy, szyszek chmielu, krokusa uprawnego. Wykazują one przede wszystkim łagodne działanie uspokajające, pomagają przywrócić pozytywny nastrój, redukują napięcie i ułatwiają odprężenie. Chmiel z kolei ułatwia zasypianie.
Warto także do swojej codziennej diety, w warunkach przewlekłego stresu i napięcia psychicznego, dodać magnez i witaminę B6, które przyczyniają się do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego.

Przeczytaj też: Zioła na depresję

Nerwowość i rozdrażnienie – nieskuteczność leczenia zachowawczego

Niekiedy leczenie indywidualnymi technikami relaksacyjnymi, rezygnacja z używek, podjęcie regularnej aktywności fizycznej oraz stosowanie wyciągów z roślin i suplementów diety nie przynosi pożądanego efektu. Utrzymujące się rozdrażnienie i nerwowość może wymagać wtedy opieki psychologa lub w przypadku bardzo nasilonych dodatkowych objawów ze strony układu nerwowego – konsultacji psychiatry.

Nadmierne rozdrażnienie a nerwica

Zaburzenia nerwicowe pod postacią neurastenii, zwanej czasem nerwicą wegetatywną, są zespołem objawów, w którym dominuje nadmierna pobudliwość, niepokój, brak koncentracji i drażliwość. Oprócz wyżej wymienionych występują także:

• bóle w okolicy serca, często także kołatanie serca,
• uporczywe bóle głowy, często typu napięciowego,
• zaburzenia żołądkowo-jelitowe,
• osłabienie libido i czynności płciowych.

Leczenie w takim przypadku opiera się przede wszystkim na psychoterapii. Niekiedy konieczne okazuje się włączenie leczenia farmakologicznego (lekami przeciwdepresyjnymi). Dobre efekty może przynieść również terapia beta-blokerami (np. propranolol), które blokują receptory adrenergiczne układu nerwowego i redukują nasilone objawy wegetatywne, takie jak uczucie kołatania serca czy drżenie rąk. Warunkiem ich zastosowania jest jednak kontrola ciśnienia tętniczego, ponieważ leki mogą powodować hipotonię ortostatyczną.