Jak działa ergotamina?
Najważniejszym działaniem ergotaminy jest jej wpływ na naczynia krwionośne. Pobudza ona odpowiednie receptory w naczyniach, doprowadzając do ich skurczu. Z tego względu wykorzystywana jest ona w leczeniu ostrej migreny, gdyż uważa się, że migrenowe bóle głowy są związane z nadmiernym rozszerzaniem się naczyń mózgowych. Substancja odpowiada także za zwiększenie napięcia żył, co przekłada się na efektywniejszy powrót krwi do serca. Pochodna ergotaminy – metergina – stosowana jest również w ginekologii, ponieważ powoduje skurcz macicy. Dzięki temu wykorzystywana jest na przykład po porodzie w przypadku przedłużającego się krwawienia, kiedy to lekarz musi podać substancję szybko obkurczającą macicę.
Przeczytaj również:
Migrena z aurą (migrena oczna) – na czym polega, jak przebiega, ile trwa, co nia nią pomaga
Jakie są wskazania do stosowania ergotaminy i w jakich lekach występuje?
Ergotamina jest substancją znajdującą się w lekach wykorzystywanych w neurologii czy położnictwie. Jest lekiem dostępnym na receptę. W neurologii wykorzystywana jest przede wszystkim do leczenia migreny – zwłaszcza takiej o ostrym przebiegu i opornej na inne leki. W tym przypadku można zastosować lek dwuskładnikowy – połączenie ergotaminy z kofeiną.
W położnictwie – jak wcześniej wspomniano – jest stosowana przede wszystkim po porodzie, ale nie tylko. Wykorzystuje się ją również po operacjach ginekologicznych i zabiegach, takich jak wyłyżeczkowanie jamy macicy, które przebiegają z intensywnym krwawieniem. Należy jednak pamiętać, że ergotaminy nie wolno stosować podczas karmienia piersią, gdyż przenika ona do mleka matki. Jest również przeciwwskazana w ciąży, gdyż działa toksycznie na płód.
Kiedy ergotamina jest przeciwwskazana?
Do najważniejszych przeciwwskazań zalicza się:
ciążę,
planowanie ciąży w najbliższym okresie,
karmienie piersią,
nadciśnienie tętnicze,
jaskrę,
choroby wątroby,
choroby naczyń obwodowych.
Przeczytaj również:
Leki na migrenę na receptę i bez recepty – rodzaje, działanie. Jakie wybrać?
Z jakimi lekami nie powinno się stosować ergotaminy?
Ze względu na podobny efekt działania i wynikające z tego ryzyko niedokrwienia narządów, ergotamina nie powinna być stosowana z tryptanami, czyli lekami, które są podstawowymi środkami w leczeniu migreny. Do leków tych zalicza się: sumatryptan, zolmitryptan, almotryptan, eletryptan. Z tego samego powodu nie wolno również brać jednocześnie ergotaminy i jej pochodnych.
Do innych leków, z którymi ergotamina wchodzi w interakcję i nie powinny być stosowane jednocześnie, zalicza się:
antybiotyki z grupy makrolidów – klarytromycyna, erytromycyna;
leki przeciwgrzybicze takie jak ketokonazol, worykonalzol;
leki na nadciśnienie tętnicze;
propranolol.
Ze względu na interakcje podczas stosowania ergotaminy należy unikać spożywania soku grejpfrutowego. Fluoksetyna, fluwoksamina, paroksetyna i sertralina w połączeniu z ergotaminą mogą spowodować wystąpienie zespołu serotoninowego. W połączeniu z lekami hamującymi receptory alfa- i beta-adrenergiczne mogą wystąpić obwodowe zaburzenia naczyniowe.
Przeczytaj również:
Ból głowy a menopauza – dlaczego w okresie przekwitania boli głowa?
Ergotamina – skutki uboczne
Do najczęstszych działań niepożądanych ergotaminy zalicza się:
nudności i wymioty;
ból brzucha;
biegunkę;
reakcje alergiczne, np. pokrzywkę;
drgawki;
zaburzenia widzenia;
duszność;
zaburzenia rytmu serca – zwolnienie akcji serca (bradykardię);
wzrost ciśnienia tętniczego, a czasami obniżenie ciśnienia tętniczego;
owrzodzenie odbytu;
osłabienie kończyn;
martwicę dystalnych części ciała.
Przy długotrwałym stosowaniu ergotaminy mogą wystąpić zaburzenia ukrwienia dystalnych części ciała, np. palców. Jest to związane z działaniem zwężającym naczynia krwionośne. Prowadzi to do zaburzenia dopływu krwi, czego efektem może być, tzw. objaw Raynauda. Objaw ten początkowo rozpoczyna się od blednięcia palców pod wpływem zimna czy stresu. Z czasem przechodzi w zaczerwienienie i zasinienie, i może doprowadzić do martwicy dystalnych części ciała. Może też wystąpić niedotlenienie mięśnia sercowego i zwłóknienie mięśnia sercowego.
Mimo że ergotamina jest wykorzystywana w leczeniu migreny, to jednak jej nadużywanie może przyczynić się do występowania przewlekłych bólów głowy. Warto też pamiętać, że podczas stosowania winianu ergotaminy istnieje potencjalne ryzyko uzależnienia i rozwoju tolerancji.
Przeczytaj również:
Ból głowy i mdłości – co może być przyczyną?
Ergotamina – zatrucie – jak się objawia?
Dawniej zatrucia alkaloidami sporyszu były częstsze ze względu na spożywanie zbóż, które nie były oczyszczane ze sporyszu. Obecnie zboża podlegają kontroli, dzięki czemu zatrucia ergotaminą zdarzają się niezwykle rzadko. W leczeniu zatrucia stosowane są leki, które zmniejszają wchłanianie ergotaminy z przewodu pokarmowego, a także rozszerzające naczynia krwionośne i leki przeciwdrgawkowe.
Wyróżnia się dwa rodzaje zatrucia ergotaminą – ostre, w którym to objawy rozwijają się w bardzo szybkim czasie, i przewlekłe – rozwijające się stopniowo i charakteryzujące się bardzo nieswoistymi symptomami.
Ostre zatrucie ergotaminą charakteryzuje się:
uporczywymi wymiotami i bólami brzucha;
uczuciem mrowienia na ciele (parestezje);
zaburzeniami czucia;
zwiększonym pragnieniem;
zaburzeniami oddychania.
Ostre zatrucie ergotaminą może doprowadzić do zatrzymania akcji serca i przyczynić się do śmierci. Przewlekłe zatrucie może występować w dwóch postaciach – zgorzelinowej i drgawkowej.
Pierwsza postać objawia się:
zaburzeniami ukrwienia palców (występuje drętwienie kończyn);
martwicą.
Postać drgawkowa z kolei charakteryzuje się występowaniem:
drgawek;
porażeniem kończyn;
zaburzeniami: widzenia, słyszenia, mowy;
zmianami zachowania i osobowości.
