Przyczyną niestrawności są najczęściej błędy dietetyczne, rzadziej choroby przewodu pokarmowego. Coraz częściej przyczyną objawów niestrawności jest stres i depresja. Nadmierna nerwowość oraz pobudzenie powodują rozregulowanie pracy układu nerwowego. Życie w stresie sprzyja utrzymywaniu niezdrowych nawyków żywieniowych. Sposobem na niestrawność zależną od stresu może być psychoterapia oraz ziołowe leki na niestrawność.
Czy stres może być przyczyną niestrawności?
Jakie są objawy i przyczyny niestrawności?
Na niestrawność, czyli dyspepsję, cierpi coraz więcej osób. Jest to dolegliwość, którą w miarę łatwo rozpoznać, jednak czasem trudno znaleźć jej przyczynę. W pierwszej kolejności brane są pod uwagę choroby przewodu pokarmowego. Większość pacjentów zaburzenia trawienia kojarzy z chorobami jelit, żołądka, pęcherzyka żółciowego czy trzustki, zapominając o innych możliwych powodach tej dolegliwości.
Jeżeli wykonane badania laboratoryjne i obrazowe nie potwierdzą obecności nieprawidłowości w pracy przewodu pokarmowego, warto wziąć pod uwagę, że przyczyną niestrawności może stanowić stres. Objawy, takie jak: odbijanie, uczucie pełności na żołądku, ból żołądka i brzucha, nudności, mogą pojawiać się w sytuacjach silnego napięcia nerwowego.
Stany napięcia, wyczerpania nerwowego powodują szereg zaburzeń czynnościowych. Silny stres działa destrukcyjnie na czynność wszystkich układów. W opisywanym przypadku zaburza pracę układu pokarmowego.
Sprawdź też: Nerwowość i rozdrażnienie – jak sobie radzić z objawami?
Chorobami przewodu pokarmowego ściśle zależnymi od stresu jest choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy oraz refluks żołądkowo-przełykowy. Te jednostki chorobowe mogą dawać objawy podobne do niestrawności. Dlatego też długo utrzymujące się objawy dyspeptyczne, powinny być szczegółowo diagnozowane.
Stres jest przyczyną aerofagii – połykania powietrza w czasie jedzenia. To częsta przypadłość osób będących pod wpływem silnego stresu, która daje objawy podobne do niestrawności.
Czytaj również: Leki na wymioty – jakie wybrać?
Niestrawność a stres
Niestrawność pacjenci opisują zazwyczaj jako: bóle brzucha (zwłaszcza po jedzeniu), uczucie wzdęcia, przelewania w brzuchu, dyskomfort w trakcie jedzenia, zgagę, odbijanie. Objawom tym towarzyszą czasem nudności, a nawet wymioty.
Na przewlekły stres narażonych jest wiele osób. Stresoerm może być praca, konflikty w domu, presja osiągnięcia sukcesu. Ciągłe uczucie napięcia, brak odpoczynku i niezdrowe nawyki żywieniowe powodują, że organizm przestaje prawidłowo funkcjonować.
Ludzie żyjący w pospiechu i stresie zazwyczaj nieprawidłowo się odżywiają i źle sypiają. Prowadzą niezdrowy tryb życia, który polega na jedzeniu posiłków bogatych w produkty wysokoprzetworzone, słone i smażone, a ich pory posiłków są nieregularne. Brak aktywności fizycznej zakłóca dodatkowo prawidłową czynność przewodu pokarmowego, prowadząc np. do zaparć. Wszystkie te czynniki, w połączeniu z przewlekłym stresem, mogą powodować szereg dolegliwości. Do jednych z najczęstszych należy problem żołądkowo-jelitowy w postaci niestrawności.
Przeczytaj też: Biegunka po jedzeniu – przyczyny i leczenie
Na niestrawność wpływa również układ nerwowy. Sytuacje stresowe, zwłaszcza przewlekłe, powodują zakłócenia w osi neurohormonalnej, nerwowej oraz wewnątrzwydzielniczej. Dochodzi do zaburzonego wydzielania neuroprzekaźników i hormonów., co skutkuje nieprawidłowymi reakcjami w układzie pokarmowym i nasileniem uczucia niestrawności.
To też może Cię zainteresować: Przelewanie w brzuchu – przyczyny
Niestrawność a depresja
Część pacjentów, która nie może poradzić sobie z problemami codziennymi i przewlekłym stresem, cierpi na różnego rodzaju zaburzenia psychiczne. Jednym z najczęstszych jest depresja uniemożliwiająca normalne funkcjonowanie. Do podstawowych objawów depresji należą: przewlekłe złe samopoczucie, zaburzenia koncentracji, problemy ze snem (bezsenność lub nadmierna senność), zmniejszenie poziomu odczuwania przyjemności. Poza tym, że depresja wywołuje wiele zmian w sferze psychicznej człowieka, dotyka również jego ciała. Mówi się wtedy o tzw. depresji maskowanej bądź masce depresji.
Osoby chore na depresję tracą motywację do działania, często zaniedbują różne sfery swojego życia oraz własne zdrowie. Jedną z masek depresji są zaburzenia układu trawiennego w postaci problemów z trawieniem, bólów brzucha, wzdęć lub biegunek.
Kolejny problem stanowią przewlekłe zaparcia oraz nadmierne tycie. Pacjenci z depresją bardzo często uzależnieni są od różnych substancji: nikotyny, alkoholu. Stres zajadają słodyczami i przekąskami, które prowadzą do pojawienia się objawów niestrawności. W wielu przypadkach są to osoby, które nie dbają o to, co jedzą i jak jedzą, dlatego bardzo łatwo u nich o niestrawność z powodu nieprawidłowej diety oraz innych używek.
Innymi zaburzeniami psychicznymi, które prowadzą do zaburzeń pod postacią niestrawności, jest anoreksja i bulimia. Pod ich wpływem w układzie trawiennym dochodzi do wielu zaburzeń. Mogą wystąpić biegunki, wymioty. Należy zwrócić uwagę na trudności w leczeniu tych dolegliwości. Poza problemem psychiatrycznym nie można zapomnieć o zaburzeniach homeostazy organizmu ludzkiego.
Zobacz też: Dieta na stres – co jeść, by obniżyć stres?
Sposoby na niestrawność
- Aby zwalczyć niestrawność zależną od stresu czy depresji, niezbędne może się okazać leczenie choroby podstawowej. Tu z pomocą przyjdzie psychoterapeuta, neurolog lub psychiatra. Wyciszenie, uspokojenie, redukcja stresu, lęków i nadmiernej nerwowości przyczyni się do lepszej pracy układu pokarmowego.
- Kolejnym ważnym elementem leczenia niestrawności jest lekkostrawna dieta ograniczająca podaż tłuszczów zwierzęcych oraz uwzględniająca posiłki przygotowywane technikami innymi niż smażenie.
- Posiłki należy spożywać regularnie – minimum 4–5 razy dziennie. Powinny być małe, ale częste. Jeść trzeba powoli, bez pośpiechu – szybkie spożywanie pokarmów nasila niestrawność . Dieta na niestrawność powinna być bogata w błonnik, warzywa i owoce, a pokarmy gotowane na parze lub pieczone. Pacjenci z niestrawnością psychogenną powinni wystrzegać się smażenia na tłustych olejach, smalcu i margarynach.
- W walce z niestrawnością istotna jest codzienna aktywność fizyczna – warto biegać, spacerować, pływać czy jeździć na rowerze.
- W objawowym leczeniu niestrawności pomogą preparaty ziołowe – tabletki i herbatki. To bezpieczny oraz naturalny sposób na niestrawność.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- „Anatomia i fizjologia człowieka” Michajlik Aleksander, Ramotowski Witold, wyd. 2013 r.
- „Fizjologia człowieka, tom 5. Układ trawienny i wydzielanie wewnętrzne” Stanisław Konturek, wyd. 2016 r.
Gabriela Gajewska
Lekarz
Absolwentka Wydziału Lekarskiego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. Aktualnie odbywa staż podyplomowy w Szpitalu Miejskim w Siemianowicach Śląskich.
Komentarze i opinie (1)
opublikowany 18.04.2023