Wzdęcia brzucha – przyczyny, objawy, leczenie

Wzdęcia brzucha – gazy w jelitach

Wzdęcia brzucha (bębnica) to według definicji powiększenie obwodu brzucha spowodowane gromadzeniem się w jelitach gazów powstających w wyniku rozkładu bakteryjnego resztek pokarmowych. Gazy te są częściowo wchłaniane do krwi i usuwane wraz z powietrzem oddechowym. Ich nadmiar natomiast zostaje wydalony przez odbyt w postaci wiatrów. Zazwyczaj jelita wytwarzają około 500–2000 ml gazu, który jest wydalany przez odbyt w regularnych odstępach czasu. Jego zapach zależy głównie od stosunku wymienionych gazów, na których powstawanie ma wpływ rodzaj spożywanych pokarmów.

W skład gazów jelitowych wchodzą przede wszystkim wodór, metan i dwutlenek węgla. Dodatkowo mogą one zawierać śladowe ilości siarkowodoru, amoniaku, lotnych kwasów tłuszczowych oraz pochodnych skatolu i indolu. Ich zapach zależy głównie od stosunku wymienionych gazów, na których powstawanie ma wpływ rodzaj spożywanych pokarmów.

Wzdęcia brzucha – przyczyny

Najczęstszą przyczyną wzdęć brzucha jest pozostawanie niestrawionych pokarmów w jelitach, które fermentując uwalniają gazy jelitowe. Jednak wzdęcia mogą być także manifestacją poważnych chorób jelit, takich jak:

• zespół jelita drażliwego,
• nietolerancje pokarmowe (np. nietolerancja laktozy),
• choroba Leśniowskiego-Crohna,
• wrzodziejące zapalenie jelita grubego,
• lamblioza,
• aerofagia,
• dyspepsja żołądkowa.

Inne powszechne przyczyny wzdęć brzucha to np. regularne przyjmowanie środków przeczyszczających, spożywanie zbyt wielu słodyczy i pieczywa oraz różnych leków, na przykład doustnych leków przeciwcukrzycowych.

Wzdęcia – leczenie

Zwykle wzdęcia brzucha są objawem niegroźnym, ale gdy do wzdęcia trwającego przez dłuższy czas dołączają się inne objawy (wymioty, biegunka, silne bóle brzucha), nie należy tego lekceważyć, lecz niezwłocznie zasięgnąć porady lekarskiej.

W ramach przeciwdziałania powstawaniu wzdęć brzucha należy:

• ograniczyć spożycie tzw. jedzenia śmieciowego (fast foody),
• zmniejszyć ilość słodyczy, pieczywa, klusek, makaronów i ziemniaków (zawierają one skrobię, czyli również cukier),
• wystrzegać się napojów gazowanych.

Zmniejszyć wzdęcia może stosowanie diety bogatej w ryż. W razie braku efektu, pomimo modyfikacji diety, możemy sięgnąć do leków dostępnych bez recepty, które zawierają simetykon – substancję obojętną dla organizmu, ale oddziaływającą na pęcherzyki gazów zawarte w jelitach. Jeśli wzdęciom brzucha towarzyszą uporczywe bóle brzucha, możemy okresowo przyjmować powszechnie dostępne leki rozkurczowe zmniejszające bolesne napięcie mięśni.

W przypadku wzdęć brzucha będących efektem niedostatecznej ilości bakterii jelitowych, które przyspieszają fermentację resztek pokarmowych (także na skutek stosowania antybiotykoterapii), możemy wspomóc odnowę jelitowej flory bakteryjnej stosując probiotyki oraz dietę uzupełnioną o przetworzone produkty mleczne z żywymi kulturami bakterii. Jeżeli stwierdzono nietolerancję pokarmową (najczęściej nietolerancję laktozy lub glutenu – choroba zwana celiakią), to leczeniem przyczynowym usuwającym dolegliwości będzie korzystanie z diety bezglutenowej lub bezlaktozowej.