Dieta lekkostrawna – jakie są zasady diety łatwostrawnej?

Kto powinien stosować dietę lekkostrawną?

Dieta lekkostrawna zalecana jest przede wszystkim we wszelkiego rodzaju schorzeniach przewodu pokarmowego. Wskazanie do jej stosowania stanowi występowanie wszelkich przyczyn prowadzących do problemów z trawieniem.

Dieta łatwostrawna jest ważnym elementem leczenia wielu chorób układu pokarmowego. Jej konsekwentne i długotrwałe stosowanie pozwala wyeliminować szereg dolegliwości, takich jak: odbijanie, zgaga, kolka. Stosowanie się do opisanych niżej zaleceń oraz ograniczeń zmniejsza ryzyko ich nawrotu.

Dieta lekkostrawna zalecana jest osobom z chorobami wątroby, trzustki, żołądka, pęcherzyka żółciowego czy dróg żółciowych. Stanowi ważny element terapii u chorych cierpiących na refluks żołądkowo-przełykowy. To podstawowa forma leczenia przy powtarzającej się niestrawności.

Wskazana jest przy chorobie wrzodowej oraz w czasie biegunki i po jej zakończeniu. Dieta łatwostrawna zalecana jest również po operacjach, a także w zatruciach pokarmowych. Ze względu na to, że wraz z wiekiem maleje zdolność do trawienia wielu składników pożywienia, dieta poleca się również osobom starszym. Ważne jest, aby dietę lekkostrawną, już do końca życia, stosowały osoby, które przeszły operację usunięcia pęcherzyka żółciowego.

Przeczytaj: Mąka owsiana, właściwości i zastosowanie

Zasady diety łatwostrawnej

Dieta lekkostrawna powinna być tak skomponowana, aby dostarczała odpowiednią podaż energii, witamin oraz składników mineralnych. Ponadto, aby spełniała swoją rolę leczniczą, powinna:

• składać się z produktów ulegających szybkiemu trawieniu, nieobciążających przewodu pokarmowego;
• eliminować potrawy tłuste, smażone czy wzdymające, zasmażki, dania fastfood, słodycze;
• dostarczać małą ilość błonnika – zalecana ilość włókna pokarmowego w diecie to 20–25 gramów na dzień, dlatego – na czas diety – produkty bogate w błonnik, np: produkty zbożowe z pełnego ziarna, otręby, płatki owsiane, surowe warzyw i owoce, muszą zostać ograniczone;
• ograniczyć spożywanie surowych warzyw na rzecz gotowanych, owoce powinny być bez skórki, pieczone, gotowane w formie musów, soków lub przecierów;
• całkowicie wyeliminować napoje gazowane, alkohol i używki, takie jak kawa oraz mocna herbata;
• wykluczyć stosowanie ostrych przypraw, które mogą działać drażniąco na przewód pokarmowy.

Jak przygotowywać posiłki?

Posiłki składające się na dietę lekkostrawną powinny być przygotowywane na bazie świeżych składników. Zaleca się wykorzystywanie naturalnych surowców. Potrawy powinny być gotowane na wodzie, duszone lub przyrządzane na parze. Jedną z zalecanych technik stanowi pieczenie w folii czy pergaminie, bez dodatku tłuszczu. Przeciwwskazane jest smażenie – zwłaszcza – na głębokim tłuszczu.

Spożywane porcje muszą być mniej obfite. Najlepiej spożywać 4–5 posiłków w ciągu dnia, co 3–4 godziny, a ostatni posiłek nie później niż 2–3 godziny przed snem.

Czytaj również: Mleko ryżowe – właściwości, przepis, z czym podawać, czy jest zdrowe?

Dieta lekkostrawna – co jeść?

Istnieje szereg produktów produktów spożywczych, które powinny być uwzględnione przy komponowaniu diety lekkostrawnej. Wśród nich wymienia się:

• mleko i jego przetwory – mleko, mleko zsiadłe, jogurty, kefiry, maślanka, serki homogenizowane naturalne, chude i półtłuste twarogi;
• mięso, ryby oraz ich przetwory – chude mięsa, np.: indyk, kurczak, cielęcina, wołowina, chude wędliny (najlepiej drobiowe), chude ryby (dorsz, mintaj);
• jaja – gotowane na miękko, omlety lub jajecznica ścięte na parze, jaja w koszulkach;
• produkty zbożowe – pieczywo jasne bądź graham, drobne makarony i kasze, ryż biały, sucharki;
• warzywa – gotowane: marchew, dynia, buraki, ziemniaki, młoda fasolka szparagowa, groszek oraz kalafior; spożywane na surowo: pomidor bez skórki, sałata, marchewka z jabłkiem;
• owoce – banany, jabłka, brzoskwinie, morele, pomarańcze, maliny, truskawki i porzeczki w formie musu lub przecieru;
• tłuszcze – masło, olej lniany, rzepakowy, oliwa z oliwek;
• przyprawy – sól, cukier, koperek, majeranek, kminek, tymianek, lubczyk, cynamon, bazylia, rozmaryn, wanilia czy sok z cytryny;
• słodycze – cukier, miód, kompoty, dżemy lub przeciery owocowe bez pestek, galaretki;
• napoje: słaba herbata i kawa, mleko, soki owocowe bądź warzywne, napary ziołowe, herbaty ziołowe oraz owocowe.

Dieta łatwostrawna – czego unikać?

Dieta lekkostrawna zakłada eliminację części składników pokarmowych, które są zazwyczaj źle tolerowane, wywołują objawy niestrawności i nasilają objawy choroby podstawowej (powodują ból brzucha, kolkę, zgagę i inne przykre dolegliwości). Wśród produktów, z których trzeba zrezygnować wymienia się:

• mleko i jego przetwory – sery tłuste, np.: topione, żółte, pleśniowe, typu feta;
• mięso, ryby i ich przetwory – tłuste gatunki mięs, np.: baranina, wieprzowina, gęsina, kaczka; tłuste wędliny, np.: pasztety, wyroby podrobowe; tłuste ryby; konserwy mięsne i rybne; wędzone mięsa oraz ryby;
• jaja – smażone tradycyjnie na tłuszczu, np.: jajecznica, jajo sadzone czy gotowane na twardo;
• produkty zbożowe – pieczywo żytnie, razowe i pełnoziarniste, rogaliki, wyroby cukiernicze, grube kasze oraz pełnoziarniste makarony;
• warzywa – warzywa kapustne (wzdymające), cebula, szczypiorek, papryka, rzodkiewka, ogórek, warzywa konserwowe i zasmażane; ziemniaki w formie frytek, placków, a także smażone; wszystkie suche nasiona roślin strączkowych;
• owoce – agrest, śliwki, gruszki, czereśnie, owoce suszone oraz orzechy;
• tłuszcze – smalec, słonina, łój, śmietana, twarde margaryny;
• przyprawy – wszystkie ostre, np.: pieprz, papryka, ocet, musztarda, chili;
• słodycze – czekolada, chałwa i inne słodycze zawierające tłuszcz, cukier, kakao czy orzechy;
• napoje – mocna herbata oraz kawa, wszelkiego rodzaju napoje alkoholowe, czekolada do picia, napoje gazowane.

Każdorazowo należy obserwować reakcje organizmu na przyjmowane pokarmy. Bywa, że pewne produkty znajdujące się na liście zabronionych są dobrze tolerowane przez chorego, np.: niektóre warzywa, owoce czy produkty zbożowe.