Dieta na niestrawność

Jakie są przyczyny niestrawności?

Niestrawność, czyli dyspepsja, to najczęściej wyniki błędów żywieniowych. Objawy takie jak: odbijanie, gazy, uczucie pełności w jamie brzusznej, zgaga, pojawiają się najczęściej po posiłku.

Bezpośrednie przyczyny niestrawności to:

• spożywanie obfitych, bogatych w tłuszcz oraz białko pokarmów, co może przedłużać czas ich trawienia;
• nadmierne połykanie powietrza podczas jedzenia w pośpiechu (przypadłość ta określana jest jako aerofagia);
• spożywanie 1–2 bardzo obfitych posiłków dziennie zamiast kilku mniejszych lekkostrawnych;
• nasilenie procesów fermentacyjnych flory bakteryjnej po spożyciu niektórych składników pożywienia (np. ciężkostrawnych węglowodanów zawartych m.in. w nasionach roślin strączkowych);
• zubożenie codziennej diety poprzez przyjmowanie podobnych składników, np. wyłącznie surowych warzyw i owoców;
• picie napojów gazowanych;
• nieprawidłowe przygotowanie potraw, np. smażenie na głębokim tłuszczu.

Zobacz też: Najlepsze wiosenne warzywa i zioła na odchudzanie

Dieta na niestrawność – dieta lekkostrawna

Dieta lekkostrawna jest modyfikacją żywienia podstawowego. Ma na celu zapewnić jak najwyższy stopień trawienia pokarmu oraz przyswojenia składników odżywczych przy jak najmniejszym obciążeniu układu pokarmowego. Ten rodzaj diety zakłada eliminację czynników drażniących przewód pokarmowy, czyli niektórych:

• produktów,
• potraw,
• technik kulinarnych.

Dieta lekkostrawna opiera się na odpowiedniej podaży energii oraz składników odżywczych, które należy dostarczać o stałych godzinach w ciągu dnia w postaci 4–5 niewielkich posiłków. Należy pamiętać, aby kolację spożywać (najpóźniej) 2 godziny przed snem.

Potrawy szczególnie polecane na diecie lekkostrawnej to:

• różnego rodzaju zupy, z wyjątkiem kapuśniaku, ogórkowej, zup z nasion strączkowych czy zaprawianych zasmażkami oraz zup w proszku,
• mięso oraz ryby gotowane, pieczone (w folii aluminiowej, pergaminie, rękawie), duszone (bez wcześniejszego obsmażania),
• potrawki, pulpety, budynie z mięsa oraz ryb,
• budynie z kasz z dodatkiem mięsa, warzyw, owoców,
• lane kluski, leniwe pierogi z niewielkim dodatkiem mąki,
• domowe kompoty, kisiele, galaretki, musy z owoców dozwolonych na diecie lekkostrawnej.

Lekka dieta bez błonnika

Jednym z podstawowych założeń omawianego typu żywienia jest ograniczenie spożycia błonnika. Błonnik pokarmowy reguluje i wspomaga pracę jelit, ale jednocześnie działa na nie drażniąco. Ilość włókna pokarmowego w diecie łatwostrawnej powinna być ograniczona do 20 gramów dziennie, co można osiągnąć:

• spożywając młode warzywa i dojrzałe owoce,
• usuwając zdrewniałe części roślin, łodyg, pestek i skórek z owoców i warzyw,
• rozdrabniając produkty roślinne poprzez przetarcie, pokrojenie, ugotowanie, dzięki czemu będą mniej drażniły przewód pokarmowy,
• wydłużając czas gotowania produktów, przez co błonnik pokarmowy ulegnie rozluźnieniu i częściowej hydrolizie, czyli w pewnym stopniu się rozpadnie,
• ograniczając produkty wzdymające, tj.: marynaty, wędzonki oraz używki.

Co jeść przy niestrawności? Jaka dieta na niestrawność jest najlepsza?

• Dieta lekkostrawna opiera się na produktach zbożowych z wysokiego przemiału, co pozwala na ograniczenie błonnika w diecie. Zaleca się pieczywo pszenne, najlepiej czerstwe, oraz suchary. Pieczywo typu graham może być spożywane w bardzo ograniczonej ilości.
• Należy wybierać drobne kasze, np.: krakowską, mannę czy jęczmienną oczyszczoną, ale także ryż i drobne makarony.
• Warzywa w diecie łatwostrawnej powinny być świeże, pozbawione skórek i pestek. Unikać należy: kapusty, cebuli, szczypiorku, papryki, ogórków, rzodkiewek oraz kukurydzy.
• Należy wystrzegać się nasion roślin strączkowych, warzyw z zasmażkami oraz konserwowanych octem. Zaleca się spożywanie ziemniaków gotowanych, które mogą być przyrządzone w postaci tłuczonej bądź purée.
• Dieta lekkostrawna powinna zawierać dojrzałe owoce, bez pestek i skórek, najlepiej podawane w formie przetartej. Z diety należy wyeliminować owoce niedojrzałe, śliwki, gruszki, agrest, czereśnie, ale też owoce suszone oraz orzechy.
• Należy wybierać chude mięso. Na niestrawność najlepsza jest cielęcina, wołowina, drób bez skóry. Chudsze części wieprzowiny, np. szynkę, schab, można spożywać w umiarkowanych ilościach. Należy preferować chude wędliny, najlepiej drobiowe i zrezygnować ze spożycia przetworów mięsnych typu: parówki, pasztety, konserwy.
• Warto włączyć do diety chude ryby (np. dorsz, leszcz, morszczuk, sola, szczupak) w ilości 2–3 sztuki tygodniowo. Jeśli są dobrze tolerowane, można okazyjnie spożywać ryby tłuste, np. łososia.
• Najlepiej spożywać jaja gotowane na miękko, jaja sadzone, omlety czy jajecznicę sporządzoną na parze. Zrezygnować należy z jaj gotowanych na twardo bądź smażonych w tradycyjny sposób.
• Wypijane mleko powinno zawierać do 2% tłuszczu. Szczególnie polecane są naturalne fermentowane produkty mleczne, czyli: jogurty, kefiry i maślanki. Należy zrezygnować ze spożycia serów podpuszczkowych (tzw. żółte, topione, pleśniowe) na rzecz serów twarogowych chudych bądź półtłustych.
• W diecie lekkostrawnej tłuszcze powinny występować w formie masła, margaryn miękkich, oliwy z oliwek, olejów roślinnych oraz słodkiej śmietanki. Należy zrezygnować ze spożycia śmietany.
• Potrawy należy doprawiać łagodnymi przyprawami, poleca się: tymianek, bazylię, lubczyk, majeranek, rozmaryn, kminek, majeranek, koper zielony, sól, sok z cytryny, goździki, cynamon oraz – w ograniczonych ilościach – cukier. Przeciwwskazane jest używanie pieprzu, octu, musztardy, papryki oraz spożywanie pikli.
• Podczas diety lekkostrawnej można spożywać czerstwe ciasto drożdżowe, a także słodycze w formie miodu, dżemów bez pestek, kompotów, galaretek, pasteryzowanych przetworów owocowych.
• Dozwolonymi napojami są: czarna herbata, herbatki owocowe oraz ziołowe, mleko, napoje owocowe oraz soki warzywne (najlepiej przygotowane samodzielnie) oraz kawa, gdy nie istnieją przeciwwskazania. Należy pamiętać, aby nie popijać posiłków bezpośrednio, gdyż płyny rozrzedzają enzymy trawienne, powodując tym samym gorsze trawienie pokarmu.

Jak przygotowywać posiłki?

Do szczególnie polecanych technik kulinarnych przy niestrawności zalicza się gotowanie w wodzie oraz na parze – szczególnie – w połączeniu z rozdrobnieniem pokarmu, jego miksowaniem czy przecieraniem.

W diecie łatwostrawnej zalecaną obróbką termiczną jest pieczenie w folii aluminiowej, pergaminie bądź rękawie oraz tzw. smażenie na parze, czyli ogrzewanie produktu w łaźni wodnej z niewielką ilością masła. Należy zrezygnować z tradycyjnego smażenia oraz tradycyjnego pieczenia i zapiekania potraw.

Polecany sposób zagęszczania potraw to dodawanie do nich zawiesiny mąki w wodzie, mleku lub słodkiej śmietance – niewskazane jest natomiast sporządzanie zasmażek. Spulchnianie potraw można osiągnąć przy pomocą ubitych białek jaj bądź namoczonej bułki w wodzie lub mleku, dozwolone jest zaciąganie potraw żółtkiem oraz zaprawianie masłem.

Posiłki należy spożywać powoli, dokładnie przeżuwać pokarm, nie łykać dużych kęsów. Podczas jedzenia unikajmy rozmów i nie wykonujmy innych czynności, jak oglądanie telewizji bądź czytanie książki. Ponadto, dobrze jest zrezygnować z picia napojów gazowanych, żucia gumy i wyrobów tytoniowych, ssania twardych cukierków oraz palenia papierosów.