Lubczyk – działanie, właściwości, zastosowanie, uprawa

Jak wygląda lubczyk?

Lubczyk ogrodowy (Levisticum officinale), znany również pod nazwą lubieszczyk, lubiśnik oraz mleczeń, pochodzi z terenów Persji, uprawiany w różnych częściach świata, również w Polsce.

Roślina należy do rodziny roślin selerowatych, dlatego też wygląd lubczyku zbliżony jest do naci selera. Łodyga osiąga do 1,5 m wysokości, jest słabo rozgałęziona, wyrastają z niej duże pierzaste i wydłużone liście w kolorze ciemnej zieleni. Rozwijające się na szczycie łodygi kwiaty lubczyku są bladożółte, skupione w niewielkie baldachy. Korzeń lubczyku osiąga długość do 25 cm.

Powszechnie wykorzystywany w sztuce kulinarnej, znany także jako roślina lecznicza oraz afrodyzjak. Smak i zapach lubczyku można rozpoznać w popularnej przyprawie typu maggi.

Lubczyk – właściwości – jak działa?

Najbardziej wartościowe składniki lubczyku kryją się w korzeniu rośliny. Znaleźć tam można m.in. fitosterole, kwasy organiczne, kwasy polifenolowe, ftalidy, kumarynę.

Lubczyk właściwości lecznicze zawdzięcza głównie olejkom eterycznym.

Lubczyk zawiera kumarynę która działa przeciwnowotworowo i antyoksydacyjnie, chroni komórki przed nowotworzeniem oraz szkodliwym działaniem wolnych rodników. Kumaryna ma właściwości uspokajające, rozkurczające, przeciwbólowe, przeciwobrzękowe.

Lubczyk rozkurcza też mięśnie gładkie dróg żółciowych, dlatego ułatwia przepływ żółci do dwunastnicy. Z uwagi na spazmolityczne (rozkurczające) właściwości lubczyku, działa on dobroczynnie na układ pokarmowy, poprawia procesy trawienne i perystaltykę jelit. Ponadto usprawnia procesy fermentacji pokarmów w jelitach poprzez działanie bakteriobójcze w przewodzie pokarmowym.

Oczyszczające działanie lubczyku sprzyja zachowaniu zdrowej wątroby i nerek, roślina wzmaga wydalanie mocznika. Dodatkowo lubczyk ma właściwości moczopędne, pobudza oddawanie moczu, przez co zmniejsza ryzyko powstawania kamieni nerkowych.

Lubczyk – działanie – na co pomaga?

Jakie są zdrowotne zalety spożywania lubczyku? Lubczyk wykazuje działanie terapeutyczne i jest wykorzystywany w leczeniu niektórych schorzeń, oraz jako środek wspomagający terapię.

• Lubczyk jest dobry na przeziębienie, zawiera duże ilości witaminy C, która wzmacnia odporność organizmu.
• Zioło pomaga na bóle menstruacyjne, ponieważ działa rozkurczająco na mięśnie gładkie brzucha.
• Pobudza czynność żołądka, poprawia trawienie i procesy fermentacji. Polecany przy bólach brzucha, wzdęciach, problemach żołądkowych, braku apetytu, a także przy łagodnych zaburzeniach czynności wątroby i niewystarczającej produkcji żółci.
• Działa moczopędnie (jest zaliczany do roślinnych leków akweretycznych). Może być stosowany w łagodnych zaburzeniach pracy nerek i zapaleniu pęcherza moczowego.
• Wykazano pozytywne działanie eukaliptolu (środek łagodzący) z lubczyku na funkcjonowanie płuc. Działa wykrztuśnie, zmniejsza podrażnienie płuc i rozluźnia flegmę w dolnych drogach oddechowych.
• Zastosowanie lubczyku ogrodowego w kąpieli w celu zmniejszenia stanów zapalnych skóry.

Lubczyk – zastosowanie lecznicze, w kuchni, kosmetyce

Lubczyk jako przyprawa jest powszechnie znany i wykorzystywany do celów kulinarnych ze względu na swój intensywny smak i aromat. Najczęściej wykorzystuje się liście lubczyku w formie świeżej lub suszonej jako dodatek do zup (szczególnie rosołu), sosów, masła ziołowego, potraw mięsnych i rybnych. Można kupić lubczyk w doniczce i hodować go na parapecie w domu, a także świeże liście oraz suszony korzeń rozdrobniony lub sproszkowany. W sprzedaży dostępne są również produkty z dodatkiem lubczyku: można go znaleźć w olejach, gotowych zupach, sosach, kostkach rosołowych, maggi, pasztetach, pastach warzywnych, parówkach, tofu, musztardzie i herbacie.

Do celów leczniczych wykorzystywane są kłącza lubczyku wraz z korzeniami. Wyciąg z korzenia lubczyku zastosowanie znalazł jako składnik suplementów diety. Ich formuła często zawiera lubczyk i żeń-szeń – takie połączenie ma działać na poprawę samopoczucia, zwiększenie sprawności i dodanie energii w ciągu dnia.

Ekstrakt z lubczyku stosowany jest do produkcji alkoholi ziołowych mających wspomagać odporność organizmu. Jest kilka przepisów na domową nalewkę z lubczyku, najprostszy polega na połączeniu liści zioła z wódką i miodem, natomiast bardziej zaawansowany uwzględnia lubczyk, spirytus, wino, pieprz oraz skórkę z cytryny.

W kosmetyce popularnością cieszy się stosowanie lubczyku na włosy. Jest on dodawany do balsamów do włosów, szamponów regenerujących i wzmacniających cebulki, a także do olejków do ciała. Olejek lubczykowy stosowany jest także jako składnik kompozycji perfum.

Lubczyk – naturalny afrodyzjak – jak działa na potencję?

W medycynie naturalnej i ludowej lubczyk odgrywa rolę naturalnego afrodyzjaku. Odwar z korzenia lubczyku był wykorzystywany do przygotowania miłosnego napoju, mającego na celu zwiększenie libido i wzmocnienie doznań erotycznych.

Korzeń lubczyku jest składnikiem suplementów diety wspierających aktywność seksualną zarówno kobiet, jak i mężczyzn. Prawdopodobne wpływ lubczyku na potencję wynika z jego właściwości rozkurczających. Niezbędne są jednak dalsze badania w celu poznania mechanizmów działania związanego ze sprawnością seksualną.

Lubczyk w ciąży – czy można jeść?

Lubczyk to naturalne zioło o szerokim działaniu prozdrowotnym. Stosowany zarówno jako roślina lecznicza, jak i w sztuce kulinarnej. Nie wszyscy jednak mogą go stosować. Jeśli chodzi o przeciwwskazania do spożywania lubczyku, z uwagi na silne działanie rozkurczowe, lubczyk jest przeciwwskazany dla kobiet w ciąży.

Lubczyk często występuje jako suplement diety w połączeniu z innymi ekstraktami, np. ze wspomnianego żeń-szenia, który ma działanie pobudzające. Kobiety w ciąży i kobiety karmiące powinny z uwagą czytać etykiety produktów leczniczych i unikać niepożądanych składników.

Dzieci mogą jeść lubczyk w postaci przyprawy do potraw (znajdziemy go w gotowych daniach obiadowych dla niemowląt), natomiast przeciwwskazane jest podawanie zioła w innej postaci (ekstraktu, tartego korzenia, naparu).

Dodatkowo lubczyk jest przeciwwskazany w przypadku ostrego i przewlekłego upośledzenia czynności nerek.

Ostrożność w spożywaniu lubczyku powinny także zachować osoby uczulone na kwas glutaminowy.

Lubczyk – uprawa

Uprawa lubczyku nie jest trudna. Roślina najlepiej czuje się na stanowiskach o dużym nasłonecznieniu. Gleba powinna być odpowiednio spulchniona, przepuszczalna i żyzna, najlepiej z dodatkiem wapna oraz próchnicy. Lubczyk nie wyrośnie na glebie suchej i gliniastej, dlatego, jeśli w ogrodzie panują takie warunki, lepiej uprawiać go w domu.

Nasiona lubczyku należy wysiewać jesienią bezpośrednio na grunt (nie głębiej niż 3 cm pod powierzchnią ziemi). Aby przetrwały okres mrozów, najlepiej zakryć je słomą. Lubczyk kwitnie od czerwca do sierpnia.