Nadpobudliwość, nadmierna nerwowość, pobudzenie – to najczęściej oznaki silnego stresu i przemęczenia. Bywa, że pojawiają się kłopoty ze snem, napady lęku, agresja. Często nadpobudliwość nerwowa spowodowana jest niewłaściwym trybem życia, wpływem pracy i kłopotów rodzinnych. Na nadmierną nerwowość skuteczne będą metody wspomagające, tj. psychoterapia, zioła, leki i zmiana stylu życia.
Nadpobudliwość – jak sobie radzić z nadmiernym pobudzeniem nerwowym?
Nadpobudliwość nerwowa – przyczyny
Pod wpływem nadmiernego stresu, ciągłego napięcia, presji, narasta stan pobudzenia, wyczekiwania i nadmiernego zdenerwowania. Gdy problem z pohamowaniem emocji pojawia się częściej, jest nieadekwatny do sytuacji, towarzyszą mu wybuchy agresji, warto zastanowić się nad jego przyczyną. Do objawów występujących u pacjentów nadpobudliwych nerwowo należą także:
- nadmierna potliwość,
- uczucie duszności (częste i głębokie oddechy),
- kołatanie serca,
- zawroty głowy,
- nudności,
- uderzenia gorąca,
- drżenie,
- problemy z zasypianiem, budzenie się w nocy.
Przeczytaj też: Budzenie się w nocy – przyczyny, jak leczyć?
Jakie są objawy nadpobudliwości?
Do najczęstszych przyczyn nadpobudliwości i niepokoju należą problemy zawodowe, wyczerpujący tryb życia czy kłopoty rodzinne. Także nowe sytuacje, jak zmiana miejsca pracy, urodzenie dziecka, przejście na emeryturę czy poważna choroba somatyczna, powodują przejściowe problemy z funkcjonowaniem układu nerwowego. Częściej niespokojne oraz nerwowe bywają osoby po traumatycznych wydarzeniach życiowych lub nieodreagowanym urazie psychicznym z dzieciństwa.
Kiedy jednak objawy nie mają związku z wyżej wymienionymi czynnikami, a co więcej pojawiają się niezależnie od sytuacji stresującej, mogą być spowodowane chorobą.
Przeczytaj też: Rodzaje leków na nerwicę
Do najczęstszych jednostek chorobowych będących przyczyną symptomów nadmiernej pobudliwości nerwowej należą:
- neurastenia zwana również nerwicą wegetatywną – do objawów zalicza się także zaburzenia żołądkowo-jelitowe i osłabienie czynności płciowych;
- zaburzenia dysocjacyjne – lęk spowodowany aktualną sytuacją życiową objawia się pod postacią zaburzeń między innymi, takich jak: niedowłady lub porażenia kończyn czy utrata wzroku;
- zaburzenia paniczne – napad silnego lęku pojawia się nagle, bez okoliczności, które mogłyby go spowodować, trwa około kilkunastu minut i nawraca 3–4 razy w miesiącu;
- nadczynność tarczycy – tej jednostce chorobowej towarzyszą objawy, takie jak: utrata masy ciała, osłabienie czy zmiany oczne.
Sprawdź też: Nerwowość i rozdrażnienie – jak sobie radzić z objawami?
Dieta i niedobory magnezu
Istnieje wiele metod radzenia sobie z lękiem i stresem. Jedną z nich jest stosowanie odpowiedniej diety. Należy zrezygnować z palenia papierosów, nadużywania alkoholu oraz kawy w zbyt dużych ilościach. Kofeina działa bowiem pobudzająco na układ nerwowy. Kawa spożywana w nadmiarze (powyżej pięciu filiżanek dziennie) nasila uczucie lęku i niepokoju, może powodować silne pobudzenie psychoruchowe bądź kłopoty z zasypianiem, a poprzez działanie moczopędne – zwiększenie wydalania z organizmu magnezu i wapnia. Magnez działający stabilizująco na pracę układu nerwowego, a także witamina B6, która ułatwia jego wchłanianie, to ważny punkt w prawidłowej diecie wspomagającej funkcje układu nerwowego.
Do objawów niedoboru magnezu należą między innymi:
- trudności z koncentracją uwagi,
- nadpobudliwość nerwowa,
- utrudnione zasypianie,
- niska odporność na stres,
- skurcze mięśniowe,
- kołatanie serca,
- łamliwość włosów i paznokci.
Dzienne spożycie magnezu u dorosłego człowieka wynosi około 300–400 mg na dobę. Pierwiastek ten w dużych ilościach można znaleźć w otrębach pszennych, pestkach dyni, czekoladzie, kakao czy migdałach. Dostępne są również preparaty z magnezem bez recepty. Spożywając je, należy pamiętać o nieprzekraczaniu dozwolonej dawki zamieszczonej na ulotce.
Przeczytaj też: Nerwica lękowa – przyczyny, objawy, leczenie
Jak sobie radzić z nadmiernym zdenerwowaniem?
W walce z nadpobudliwością nerwową należy pamiętać o odpowiedniej higienie snu, czyli czynnościach, których regularne wykonywanie poprawi jego jakość. Do takich należą:
- wstawanie zawsze o tej samej porze;
- spożywanie kolacji około 3 godziny przed snem i unikanie wieczornego podjadania;
- unikanie silnego światła wieczorem, a ciemnych pomieszczeń w dzień;
- ograniczenie drzemek popołudniowych, czasu spędzonego w łóżku;
- niepodejmowanie prób „zasypiania na siłę”.
Wieczorem warto wziąć ciepłą kąpiel z olejkami eterycznymi, np. melisowym czy rumiankowym, a następnie zająć się czymś relaksującym, przykładowo słuchaniem muzyki bądź czytaniem książki.
Kolejnym sposobem na opanowanie emocji i zdenerwowania jest aktywność fizyczna. Warto ćwiczyć około 5 razy w tygodniu przez, co najmniej, 30 minut. Aktywność fizyczna pod postacią szybkiego marszu, pływania czy jazdy na rowerze wspomaga także proces zasypiania – sen przychodzi szybciej, staje się dłuższy oraz głębszy. Można także skorzystać z pomocy specjalistów, którzy dobiorą najlepszy zestaw i pokażą, jak prawidłowo wykonywać ćwiczenia relaksacyjne.
Skutecznym sposobem na walkę z nadmierną pobudliwością nerwową jest psychoterapia – psycholog, po zagłębieniu się w istotę problemu, wdroży odpowiedni rodzaj terapii.
Zobacz też: Czym są napady lęku?
Leki i zioła na nadpobudliwość oraz napięcie nerwowe
Obecnie na rynku dostępnych jest wiele leków bez recepty wspomagających walkę z nieprawidłowo funkcjonującym układem nerwowym. Do najczęściej stosowanych środków na nadpobudliwość należą te zawierające:
- melisę – zmniejsza poziom lęku, działa uspokajająco, ułatwia zasypianie, stosowana w bólach głowy i bólach menstruacyjnych;
- szyszki chmielu – pomocne w stanach wzmożonego napięcia, bezsenności;
- kozłek lekarski – czyli popularną walerianę;
- ziele serdecznika – o działaniu rozkurczającym mięśnie gładkie.
Przed zastosowaniem leku wskazana jest konsultacja z lekarzem. Nie należy także przekraczać dawki przez niego zaleconej lub podanej na ulotce.
Gdy przyczyną nadmiernego napięcia nerwowego jest choroba, konieczne jest stosowanie farmaceutyków przepisanych w czasie wizyty u lekarza. W przypadku nadczynności tarczycy są to między innymi tiamazol czy propylotiouracyl, a w terapii zaburzeń lękowych – leki przeciwdepresyjne oraz uspokajające stosowane w celu doraźnego zlikwidowania nadmiernej pobudliwości nerwowej. Nigdy nie należy podejmować terapii na własną rękę, gdyż może to pogorszyć stan zdrowia i samopoczucia.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Grzesiuk L., Suszek H., Psychoterapia – szkoły i metody, Wydanie 1. Wydawnictwo Eneteia, Warszawa 2011.
- Grzesiuk L., Psychoterapia – badania i szkolenie, Wydanie 1. Wydawnictwo Eneteia, Warszawa 2006.
Agnieszka Dziubosz
Lekarz
Absolwentka Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. W czasie studiów kreatywnie angażowała się w działalność Studenckich Kół Naukowych, między innymi z chorób wewnętrznych oraz pediatrii. Brała czynny udział w Studenckich Konferencjach Naukowych. W zakresie medycyny przede wszystkim interesuje się gastroenterologią.
Komentarze i opinie (0)