Depakine – co to za lek? Wskazania do stosowania
Depakine jest lekiem zawierającym w składzie walproinian sodu i kwas walproinowy. Preparat stosuje się w leczeniu padaczki (napadów uogólnionych i częściowych) oraz epizodów maniakalnych w chorobie afektywnej dwubiegunowej.
W epilepsji stosuje się go w uogólnionych:
napadach mioklonicznych,
napadach toniczno-klonicznych,
napadach atonicznych,
napadach nieświadomości;
a także w częściowych:
napadach prostych lub złożonych,
napadach wtórnie uogólnionych,
zespołu Lennoxa – Gastauta.
Depakine może być stosowany w przypadku manii, gdy nie można zastosować litu.
Przeczytaj również:
Choroba afektywna dwubiegunowa a borderline – podobieństwa i różnice
Depakine – mechanizm działania
Depakine wykazuje działanie przeciwdrgawkowe. Choć hipotez dokładnie tłumaczących ten mechanizm jest kilka, za najbardziej prawdopodobną uznaje się wpływ kwasu walproinowego na poziom kwasu gamma-aminomasłowego (GABA) w ośrodkowym układzie nerwowym. GABA jest neuroprzekaźnikiem hamującym kwas walproinowy. Zwiększając jego stężenie, zmniejsza nadpobudliwość neuronów.
Depakine stabilizuje także nastrój, dlatego znajduje zastosowanie w kontroli zachowań maniakalnych.
Przeciwwskazania do stosowania Depakine
Nie należy stosować leku w przypadku:
jeśli pacjent ma uczulenie na substancję czynną lub którykolwiek z pozostałych składników tego leku;
jeśli pacjent ma ostre i przewlekłe zapalenie wątroby;
jeśli pacjent przebył ciężkie zapalenie wątroby, zwłaszcza polekowe lub jeśli wywiad rodzinny u pacjenta świadczy o ciężkim zapaleniu wątroby;
jeśli pacjent ma porfirię (bardzo rzadką chorobę metaboliczną);
jednoczesnego stosowania z meflochiną;
jeśli u pacjenta występuje wada genetyczna powodująca zaburzenia mitochondrialne (np. pacjenci z zespołem Alpersa-Huttenlochera);
jeśli u pacjenta występują zaburzenia metaboliczne np. zaburzenia cyklu mocznikowego;
jeśli u pacjenta występuje niedobór karnityny (bardzo rzadka choroba metaboliczna), który nie jest leczony.
Przeczytaj również:
Padaczka lekooporna – co to jest padaczka oporna na leczenie?
Depakine – skutki uboczne
Depakine, jak każdy lek, może powodować skutki uboczne. Do najczęściej obserwowanych zalicza się:
zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego – nudności, bóle żołądka i biegunka (przemijają zwykle po kilku dniach bez konieczności przerywania leczenia);
zaburzenia ze strony układu nerwowego – senność, zawroty głowy, drżenie rąk, splątanie, zaburzenia pamięci;
zaburzenia ze strony układu krwiotwórczego – niedokrwistość, leukopenia, trombocytopenia;
przemijające i (lub) zależne od dawki leku – wypadanie włosów, zaburzenia paznokci i łożyska paznokci;
przyrost masy ciała.
Niezbyt często może wystąpić m.in.: zmniejszenie gęstości mineralnej kości, osteopenia, osteoporoza oraz złamania (u pacjentów długotrwale stosujących Depakine).
Podczas leczenia Depakine obserwowano rzadkie przypadki uszkodzenia wątroby, kończące się niekiedy zgonem. Na to działanie niepożądane szczególnie narażone są dzieci poniżej 3. roku życia, z ciężkim przebiegiem padaczki i leczone terapią skojarzoną. Symptomy zaburzenia czynności wątroby, obserwowane w pierwszych tygodniach leczenia, obejmowały objawy ogólne (osłabienie, senność, bóle brzucha) i nawrót napadów padaczkowych.
Warto zauważyć, że na wystąpienie działań niepożądanych szczególnie narażeni są pacjenci przyjmujący kilka leków przeciwpadaczkowych jednocześnie. Znaczna część skutków ubocznych ma charakter przemijający (występuje zwłaszcza w początkowej fazie leczenia skojarzonego – ale nie tylko – i ustępuje samoistnie bez konieczności odstawienia leku) oraz zależny od dawki. Przez pierwsze pół roku terapii zaleca się okresowe monitorowanie czynności wątroby.
Podczas zastosowania większej niż zalecana dawki leku jest możliwe wystąpienie objawów przedawkowania: śpiączki, osłabienia napięcia mięśniowego i odruchów ścięgnistych, zwężenia źrenic, zaburzeń oddychania. W takim przypadku należy niezwłocznie zwrócić się do lekarza lub farmaceuty. Leczenie szpitalne w przypadku zatrucia powinno obejmować: płukanie żołądka (do 10-12 godzin od zażycia leku), stałe nadzorowanie czynności układu krążenia i oddychania. W najcięższych przypadkach konieczna może się okazać hemodializa lub nawet transfuzja wymienna.
Przeczytaj również:
Padaczka skroniowa – co to jest, rodzaje, objawy, leczenie, dziedziczność, dieta
Rozpoczynanie leczenia
W razie rozpoczynania leczenia produktem Depakine Chrono 300 jako jedynym lekiem przeciwpadaczkowym, dawkę należy zwiększać co 2-3 dni, tak aby po tygodniu osiągnąć średnią zalecaną dawkę.
W razie wprowadzania produktu Depakine Chrono u pacjentów już leczonych innymi lekami przeciwpadaczkowymi, należy stopniowo zwiększać dawkę Depakine Chrono, aż do osiągnięcia średniej zalecanej dawki w ciągu 2 tygodni. Następnie należy zmniejszyć dawkę pozostałych leków, w stopniu zapewniającym optymalną kontrolę napadów drgawkowych lub ewentualnie zaprzestać ich stosowania.
W razie konieczności dołączenia do terapii innych leków przeciwdrgawkowych, należy wprowadzać je stopniowo.
Depakine – dawkowanie
Początkowa dawka dobowa wynosi zwykle 5 do 15 mg/kg masy ciała i powinna być zwiększana stopniowo co 2-3 dni po 5 mg/kg masy ciała do osiągnięcia dawki optymalnej.
Zwykle dawka dobowa wynosi 20 do 30 mg/kg masy ciała i jest podawana w jednej lub w dwóch dawkach podzielonych. W razie konieczności dawka dobowa może być nawet większa niż 50 mg/kg masy ciała pod warunkiem prowadzenia ścisłej kontroli klinicznej stanu pacjenta.
Dzieci powyżej 17 kg masy ciała – przeciętna dawka to 30 mg/kg masy ciała na dobę. Dorośli – przeciętna dawka to 20 do 30 mg/kg masy ciała na dobę. Pacjenci w podeszłym wieku – dawkowanie powinno być uzależnione od stopnia kontroli napadów drgawkowych.
Dawkowanie w manii
Dorośli – dawkę dobową powinien określić i sprawdzać indywidualnie lekarz prowadzący. Dawka początkowa – zalecana początkowa dawka dobowa wynosi 750 mg. Średnia dawka dobowa – wynosi zazwyczaj od 1000 mg do 2000 mg.
Przeczytaj również:
Padaczka u dziecka – przyczyny, objawy, leczenie
Depakine a zwiększenie masy ciała
Blisko 40 proc. pacjentów leczonych kwasem walproinowym może doświadczać przyrostu masy ciała o ponad 10 proc. bieżącej wagi. Jak zminimalizować ryzyko wystąpienia tego działania niepożądanego?
Przed wdrożeniem leczenia oraz po jego rozpoczęciu należy regularnie monitorować masę ciała.
Podczas leczenia należy prowadzić zdrowy styl życia: prawidłowo się odżywiać i uprawiać aktywność fizyczną.
Jeśli mimo profilaktyki przyrost masy ciała jest niepokojący, należy omówić z lekarzem prowadzącym możliwość zmiany schematu leczenia.
Depakine – interakcje z innymi lekami
Przyjmując lek Depakine, należy poinformować lekarza o wszystkich innych zażywanych lekach – pomiędzy lekami może dojść do interakcji, które wpływają na skuteczność i bezpieczeństwo terapii.
Do leków, które szczególnie wpływają na metabolizm Depakine, zalicza się:
inne leki przeciwpadaczkowe, jak np. fenytoina, fenobarbital czy karbamazepina, zmniejszają stężenie kwasu walproinowego, co może osłabiać działanie Depakine;
leki przeciwdepresyjne i przeciwpsychotyczne – mogą potęgować senność i zmęczenie często obserwowane w trakcie leczenia Depakine;
leki przeciwzakrzepowe – jednoczesne stosowanie tych leków z Depakine zwiększa ryzyko krwawień;
niektóre antybiotyki (karbapenemy) – mogą obniżać stężenie Depakine we krwi, co może zmniejszać skuteczność jego działania.
Te leki mogą wpływać na działanie walproinianu sodu i odwrotnie. U pacjenta może być konieczne dostosowanie dawki leków lub zastosowanie innych leków.
Depakine – ile czasu działa i o czym pamiętać podczas leczenia?
O czym należy pamiętać podczas leczenia Depakine? Lek zaczyna działać po kilku godzinach od przyjęcia dawki, niemniej pełne efekty terapeutyczne mogą być widoczne dopiero po kilku dniach lub tygodniach regularnego stosowania.
Lek działa stosunkowo krótko, dlatego standardowo stosuje się go raz lub dwa razy dziennie. Ważne jest regularne przyjmowanie kolejnych dawek o tych samych porach dnia. Depakine można zażywać niezależnie od posiłków.
Co robić w przypadku pominięcia dawki? Przyjąć ją jak najszybciej, ale jeśli zbliża się pora kolejnego podania leku, dawkę należy pominąć i kontynuować leczenie według harmonogramu.
Nigdy nie należy modyfikować dawkowania lub odstawiać leku bez konsultacji z lekarzem. W przypadku niesatysfakcjonujących efektów leczenia bądź wystąpienia działań niepożądanych należy zasięgnąć porady specjalisty.
Lek może powodować poważne wady wrodzone u rozwijającego się płodu. Dlatego też zarówno mężczyźni, jak i kobiety w wieku rozrodczym leczeni Depakine powinni stosować skuteczną antykoncepcję. Przed planowanym założeniem rodziny należy omówić z lekarzem prowadzącym możliwość wdrożenia innego schematu leczenia. Przyjmowanie kwasu walproinowego w okresie ciąży jest dozwolone wyłącznie w przypadku braku alternatywy.
