Budzenie się w nocy

Przyczyny częstego budzenia się w nocy

Najczęstszymi przyczynami budzenia się w nocy są czynniki psychologiczne. Bardo duża grupa pacjentów, którzy często budzą się w nocy ma ten problem z powodu trudności radzenia sobie z codziennym stresem. Funkcjonowanie w ciągu dnia oraz stan emocjonalny człowieka wpływa na jakość i długość snu w nocy. Czasem nawet drobne kłopoty mogą wywołać poważne jego zaburzenia.

• Stres w pracy – wydawałoby się, że człowiek, który bardzo długo pracuje w ciągu dnia, powinien bez problemu zasnąć po położeniu się do łóżka. Niestety, bardzo często natężenie stresu jest bardzo duże, a dodatkowo narasta lęk o prawidłowe wykonanie powierzonych zadań. Według badań stres w pracy odczuwa aż 85% Polaków. Nadmiar obowiązków, praca po godzinach, praca w złych warunkach (np. przy nadmiernym hałasie) generują stres. Pracownicy albo mają problemy z zaśnięciem, albo zaczynają budzić się w nocy.
• Problemy rodzinne i finansowe – również generują duży stres i obciążają psychicznie. Są przyczyną nieustannego rozmyślania oraz planowania sposobu ich rozwiązania. Nie pozwalają zasnąć i są przyczyną wybudzania się.
• Depresja – bardzo często pacjenci chorujący na klasyczną postać depresji budzą się wcześnie nad ranem, albo nawet w środku nocy. Zdarza się tak, że bezsenność to jedyny objaw depresji, jest to wtedy tzw. depresja maskowana.
• Zaburzenia psychiczne – osoby cierpiące na chorobę afektywną dwubiegunową, na zespół stresu pourazowego, schizofrenię, zaburzenia lękowe również mają problemy ze snem, w postaci bezsenności bądź częstego budzenia się w nocy.

Przyczyny neurologiczne

• Zespół niespokojnych nóg – jest to zespół zaburzeń ruchowych polegający na przymusowym poruszaniu kończynami dolnymi. Towarzyszy mu dyskomfort oraz ból nóg. Pacjenci cierpiący na tę chorobę nie mogą utrzymać kończyn dolnych w spoczynku, zwłaszcza kiedy kładą się spać wieczorem. Powoduje to problemy z zasypianiem, a także może być przyczyną częstszego wybudzania się w nocy.
• Zespół obturacyjnego bezdechu podczas snu – występuje bardzo często u otyłych mężczyzn. To główna grupa osób, które cierpią na tę chorobę. Polega na chwilowym upośledzeniu drożności dróg oddechowych – zapadaniu się podniebienia, zatrzymaniem oddechu z głośnym chrapaniem, które trwa kilkanaście sekund. W konsekwencji tych objawów dochodzi do bardzo częstego wybudzania się w ciągu nocy. Diagnostyka zespołu polega na wykonaniu badania polisomnograficznego.
• Zaburzenie odżywiania, np. bulimia – najczęściej chorują na nią kobiety, które mają napady nadmiernego objadania się, a następnie zwracają pokarm, aby poczuć się lepiej. Często zdarza się tak, że nie kontrolują tych napadów. Nie muszą one występować tylko w dzień, pacjentki są w stanie wybudzić się w nocy z wielką potrzebą objedzenia się.

Inne przyczyny budzenia się w nocy

• Niewydolność serca – w wyniku upośledzenia pompowania krwi przez serce pacjenci odczuwają duszność z towarzyszącym kaszlem w trakcie snu. Dodatkowo mają większą potrzebę oddawania moczu. Te objawy powodują, iż chorzy z niewydolnością serca zdecydowanie częściej muszą wstawać w nocy, aby oddać mocz lub zmienić pozycję ciała na siedzącą (wtedy lepiej im się oddycha).
• Nadczynność tarczycy – czyli zaburzenie gruczołu, polegające na nadmiernej produkcji hormonów tarczycowych. W wyniku podwyższonego stężenia hormonów w organizmie człowieka, dochodzi do wystąpienia objawów takich jak nerwowość, nadmierna potliwość, drżenie rąk, uczucie kołatania serca. Wszystkie te objawy powodują, że sen u osób chorujących na nadczynność tarczycy jest zaburzony. Takie osoby trudniej zasypiają, ale także częściej się budzą w ciągu nocy ze względu na uczucie ciągłego „pobudzenia”.
• Nykturia, czyli oddawanie moczu więcej niż 1 raz w ciągu nocy może być objawem wielu chorób. W związku z odczuciem potrzeby oddania moczu chorzy muszą częściej budzić się w nocy i korzystać z toalety. Do przyczyny nykturii zalicza się m.in. przerost prostaty, przewlekłą chorobę nerek, niewydolność serca, cukrzycę, stosowanie leków, np. diuretyków.

Jakie są konsekwencje częstego budzenia się

Zaburzenie snu w postaci częstego budzenia się w nocy zaburza prawidłowe funkcjonowanie organizmu, zarówno w sferze psychicznej jak i fizycznej. Człowiek, który jest zmuszony budzić się kilka razy w ciągu nocy jest przewlekle zmęczony. Sen nie przynosi mu odpoczynku ani uspokojenia, a wręcz przeciwnie. Za każdym razem narasta zmęczenie. Pojawia się irytacja, bezradność i frustracja.

Brak efektywnego wypoczynku i narastający stres przekładają się na gorszą koncentrację, problem ze skupieniem uwagi, drażliwość. To z kolei zmniejsza jakość wykonywanej pracy i negatywnie wpływa na relacje międzyludzkie.

Konsekwencją przerwanego snu to także znacznie poważniejsze zagrożenia - nerwica, choroby serca, a nawet rozwój nadwagi. Te najczęstsze to:

• zmęczenie,
• rozdrażnienie,
• bóle głowy,
• spowolnienie reakcji,
• trudności ze skupieniem uwagi,
• podsypianie w ciągu dnia (senność w ciągu dnia).

Brak spokojnego i odpowiednio długiego snu może nieść wiele różnych konsekwencji. Brak koncentracji może np. zwiększyć prawdopodobieństwo wystąpienia wypadku samochodowego (z powodu np. zaśnięcia za kierownicą lub obniżonej koncentracji). Częste budzenie się w nocy wnosi same negatywne skutki do codziennego życia, dlatego bardzo istotnym elementem jest zapobieganie i leczenie.

Jak zapobiegać i leczyć częste budzenie się w nocy?

W zależności od przyczyny częstego budzenia się w nocy należy poszukać pomocy u odpowiednich specjalistów. Jeśli powodem częstego wybudzania się jest natury psychicznej jak np. stres, przemęczenie, problemy w rodzinie, warto zacząć samemu spróbować sobie poradzić z nim. Jednak jeśli zaburza to długotrwale sen należy poszukać pomocy u psychologa bądź psychiatry. Jeśli przyczyny są inne, trzeba zgłosić się do odpowiednich specjalistów, np. kardiologa, neurologa czy endokrynologa.

Aby poprawić jakość snu warto skupić się też na innych sposobach, które na pewno poprawią kondycję organizmu. Korzystnie na sen wpływa:

• aktywność fizyczna (spacery, uprawianie jakiegoś sportu, np. bieganie, pływanie, fitness);
• dieta (bogata w warzywa i owoce, dostarczająca wielu witamin i minerałów);
• spotkania ze znajomymi (jeśli przyczyną budzenia się w nocy są problemy psychologiczne warto porozmawiać z innymi, podzielić się swoimi problemami);
• techniki relaksacyjne, można spróbować jogi czy medytacji.