Składniki mineralne, w tym makroelementy, są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka. Jednym z nich jest siarka, nazywana minerałem lub pierwiastkiem piękności ze względu na wielowymiarowe korzystne działanie na skórę, włosy oraz paznokcie. Siarka wpływa też pozytywnie na stawy, pomagając m.in. w przypadku reumatoidalnego zapalenia stawów. W artykule omówiono źródła i właściwości siarki, a także rolę, jaką pełni ona w organizmie, wraz z objawami jej niedoboru.
Siarka – właściwości, źródła, rola w organizmie, objawy niedoboru
Spis treści
Czym jest siarka?
Siarka (S) należy do pierwiastków biogennych. W stanie wolnym jest ciałem stałym o żółtej barwie. Jest wchłaniana do organizmu w postaci aminokwasów siarkowych albo siarczanów. Siarka jest niemetalem o nieprzyjemnym zapachu, przypominającym odór zgniłych jaj. Znajduje się w składzie licznych cząsteczek chemicznych, znajdujących się w ciele człowieka, w tym w:
- aminokwasach, takich jak elastyna, kolagen i keratyna;
- hormonach;
- koenzymach.
Siarka organiczna
Organiczna postać siarki to metylosulfonylometan (MSM, zwany też metylosiarczanem metanu). To właśnie on pełni w organizmie wiele kluczowych ról. Jest białym, krystalicznym proszkiem, pozbawionym nieprzyjemnego zapachu i łatwo rozpuszczalnym w wodzie.
Przeczytaj też: Nieprzyjemny zapach moczu – przyczyny
Właściwości siarki
Siarka wykazuje następujące właściwości:
- przeciwdrobnoustrojowe, co sprawia, że jest wykorzystywana jako konserwant kosmetyków;
- przeciwbakteryjne, dzięki którym stanowi składnik preparatów przeciwtrądzikowych;
- przeciwgrzybicze, wykorzystywane np. w szamponach przeciwłupieżowych;
- przeciwzapalne, przydatne przy leczeniu zapalnych chorób skóry, np. łojotokowego zapalenia skóry;
- przeciwstarzeniowe, co zapewnia jej miejsce w produktach przeciwzmarszczkowych i poprawiających jędrność skóry.
Czytaj również: Fosfor – właściwości, źródła, badanie poziomu fosforu
Jaką funkcję pełni w organizmie siarka?
Rola siarki organicznej w organizmie człowieka jest znacząca. Bierze udział w wytwarzaniu tkanki łącznej, ponieważ jest podstawowym składnikiem białka skóry i jej przydatków. Ułatwia regenerację chrząstki stawowej. Pomaga też w wytwarzaniu enzymów.
Przeczytaj: CPM – całkowita przemiana materii – co to jest?
Siarka pełni funkcję odtruwającą. Keratynocyty, czyli komórki naskórka prowadzą analogiczne procesy detoksykacji, co wątroba. Z tego względu siarka może być stosowana w kuracjach odtruwających wątrobę.
Siarka bierze też udział w usuwaniu toksyn wydzielanych przez grzyby w organizmie, dlatego jest polecana w leczeniu grzybic ogólnoustrojowych. Dodatkowo wiąże szkodliwe dla zdrowia metale ciężkie.
Wpływa na układ odpornościowy, krążenia oraz trawienny, poprawiając ich pracę. Jest odpowiedzialna za prawidłową pracę układu nerwowego, poprzez wpływ na łączenie kwasów nukleinowych. Ważna jest jej rola w syntezie glutationu, potrzebnego do przeprowadzania prawidłowych procesów metabolizmu komórkowego i usuwania wolnych rodników tlenowych.
Zastosowanie siarki
Siarkę i jej postacie powszechnie wykorzystuje się do produkcji preparatów do pielęgnacji skóry, włosów i paznokci. Stosuje się je m.in. w:
- leczeniu trądziku;
- redukcji stanów zapalnych skóry, a nawet blizn;
- poprawie kondycji włosów, skóry i paznokci;
- procesie regeneracji naskórka;
- łagodzeniu reakcji alergicznych i dolegliwości bólowych;
- leczeniu licznych chorób reumatycznych i zapalenia stawów.
Choć większość związków siarki ma bardzo nieprzyjemny zapach, istnieją trzy wyjątki izomerów związków siarki, które są wykorzystywane w przemyśle perfumeryjnym, o zapachach: grejpfrutowym, liści czarnej porzeczki i marakui oraz owoców czarnej porzeczki.
Warto wiedzieć: Mydło siarkowe – właściwości i stosowanie
Jakie produkty spożywcze stanowią źródło siarki?
Siarka znajduje się w wielu popularnych produktach spożywczych, w tym w:
- surowych warzywach, takich jak brokuły, cebule, czosnek, groch, kalafiory, kapusty, karczochy, pomidory, selery, szparagi, rzepy, rzodkiewki, rzeżuchy oraz ziemniaki;
- owocach, takich jak awokado i gruszki;
- produktach z wysoką zawartością białka, takich jak jajka, mleko, mięso, a także podroby mięsne oraz ryby morskie.
Niestety, cenne dla zdrowia związki siarki są niszczone podczas procesów przetwórstwa żywności, takich jak gotowanie, pasteryzacja i mrożenie. Z pomocą przychodzą suplementy diety MSM, które pomagają uzupełnić ewentualne niedobory siarki w diecie.
Czytaj również: Cynk – właściwości, objawy niedoboru, źródła
Niedobór siarki w organizmie – objawy
Ludzki organizm do prawidłowego funkcjonowania potrzebuje siarki. Na 1 kilogram masy ciała przypada około 0,2 mg siarki. Kiedy w organizmie brakuje siarki, organizm manifestuje to m.in.:
- osłabieniem kondycji skóry, włosów i paznokci, w tym utratą blasku i jędrności skóry oraz elastyczności włosów;
- wypadającymi włosami;
- łamliwymi paznokciami;
- przewlekłym zmęczeniem i obniżeniem nastroju;
- nieprawidłowym działaniem organów ciała;
- upośledzeniem wchłanialności pozostałych pierwiastków, np. magnezu, potasu i wapnia;
- zmianą kolorytu brzegu tęczówki oka;
Jakie mogą być przyczyny niedoboru siarki?
Przyczyny niedoboru siarki mogą być różne, zaczynając od niewłaściwego odżywiania, przez narażenie na zbytnie promieniowanie jonizujące, aż po choroby przewlekłe, do których należą w szczególności:
- choroba wieńcowa oraz stan po zawale serca;
- reumatoidalne zapalenie stawów;
- nowotwory różnych narządów;
- wirusowe zapalenie wątroby oraz jej toksyczne i pozapalne uszkodzenia.
Czy w organizmie może być zbyt dużo siarki?
Siarka nie ulega kumulacji w organizmie, ponieważ jej nadprogramowe ilości są usuwane z organizmu razem z moczem. Z tego względu siarka nie stanowi zagrożenia toksycznego dla człowieka.
Czytaj również: Mangan – co to jest, gdzie występuje, rola w organizmie, objawy niedoboru
Lecznicze kuracje wodą siarczkową
Woda siarczkowa o określonych właściwościach fizykochemicznych i udowodnionym działaniu terapeutycznym na organizm ludzki należy do wód leczniczych. Wykorzystuje się ją do kąpieli częściowych lub całkowitych, kuracji pitnych, a także inhalacji wziewnych.
Kąpiele siarczkowe — zabiegi balneoterapii
Rozpuszczalne w wodzie związki siarki są stosowane w leczniczych zabiegach balneoterapii. Siarka w kontakcie ze skórą redukuje się do siarkowodoru, który przenika zarówno przez skórę, błony śluzowe, jak i drogi rodne.
Ze względu na kwaśne pH, wody siarczkowe zmiękczają i złuszczają zrogowaciałą warstwę rogową naskórka. To działanie w połączeniu z przeciwzapalnymi właściwościami siarki sprawia, że kąpiele lecznicze z jej zawartością są rekomendowane osobom cierpiącym na dermatozy zapalne, takie jak:
- łuszczyca;
- wyprysk łojotokowy;
- atopowe zapalenie skóry.
Kąpiele siarczkowe mają też inne zalety. Rozszerzają naczynia włosowate, przez co pobudzają mikrokrążenie skóry. To sprawia, że zarówno w skórze, jak i narządach głębiej położonych poprawia się przepływ krwi oraz metabolizm.
Pitna woda siarczkowa
Kuracja pitna z zawartością siarki pozwala na jeszcze lepszą i szybszą wchłanialność. Przenika do kości, chrząstki stawowej, ścian naczyń krwionośnych oraz błony śluzowej jelit. Doustna terapia wodami siarczkowymi poprawia motorykę przewodu pokarmowego oraz wykazuje działanie przeciwzapalne, żółciotwórcze i odczulające.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- T. Woźniak, "Terapia siarką", Wydawnictwo Vital, Białystok 2018, s. 60-61;
- J. Kuciel-Lewandowska i inn., "Siarka w medycynie i kosmetologii", Kosmetologia Estetyczna 6/2017, vol. 6, s. 609-611;
- K. Wińska i inn., "Związki siarki w kosmetyce", Kosmetologia estetyczna 2/2014, vol.3, s. 99-102;
- J. Podgórska, "Kliniczne aspekty stosowania siarki organicznej (MSM), dostęp online: https://biotechnologia.pl/farmacja/kliniczne-aspekty-stosowania-siarki-organicznej-msm,18208;
- A. Kilawik-Pióro, "Zastosowanie siarki w kosmetyce", dostęp online: https://biotechnologia.pl/kosmetologia/zastosowanie-siarki-w-kosmetyce,16610.
Opublikowano: 25.02.2022;
Oceń:
5.0
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Anna Gilewska
Kosmetolog
Licencjonowany kosmetolog (temat pracy dyplomowej: „Pielęgnacja skóry dotkniętej trądzikiem pospolitym w gabinecie kosmetologa oparta o wybrane metody aparaturowe”) i magister administracji na specjalizacji zarządzania ochroną zdrowia (temat pracy magisterskiej: „Prawne i organizacyjne uwarunkowania wykonywania zabiegów kosmetycznych”). Propagatorka zdrowego trybu życia oraz kosmetyków naturalnych. Poszerza swoją wiedzę na kongresach i targach branżowych. Interesuje się psychologią i medycyną komplementarną.
3
Komentarze i opinie (0)