Dieta BRAT – na czym polega, kiedy się ją stosuje? Jadłospis

Objawy i przyczyny biegunki

Jednym z najczęściej występujących zaburzeń funkcjonowania układu pokarmowego jest biegunka. Wyróżnia się kilka jej rodzajów:

• Biegunka ostra – cechuje się oddawanie przynajmniej 3 luźnych stolców w ciągu dnia (mogą być z domieszką: śluzu, ropy i krwi). Czas trwania biegunki ostrej wynosi do 14 dni.

• Biegunka przewlekła – o biegunce przewlekłej mówimym, jeśli trwa powyżej 2 tygodni.

Główne objawy biegunki:

• wzdęcia;

• nagłe parcie na stolec;

• skurcze i bóle brzucha;

• luźne, wodniste stolce;

• uczucie przelewania w jelitach;

• wysoka częstotliwość wypróżnień (zwykle więcej niż 3 dziennie).

Biegunce mogą towarzyszyć:

• wymioty;

• nudności;

• gorączka;

• osłabienie;

• odwodnienie;

• brak apetytu;

• bóle głowy i brzucha.

Biegunka może być spowodowana wieloma czynnikami. W przypadku ostrej biegunki będą to głównie zakażenia bakteryjne i wirusowe wywołane np. zjedzeniem nieświeżej żywności, zmianą środowiska czy kontaktem z osobą chorą.

Natomiast w przypadku biegunki przewlekłej przyczynami są, m.in.:

• SIBO, IBS;

• nowotwory;

• niektóre leki;

• choroby endokrynne;

• choroby zapalne jelit;

• infekcje układu pokarmowego;

• alergie i nietolerancje pokarmowe;

• zespół złego trawienia i/lub wchłaniania.

  Przeczytaj również:

  

  Dieta śródziemnomorska – zasady, przepisy, jadłospis, efekty i opinie

  Co najlepiej jeść, gdy się ma biegunkę?

Jednym z elementów wspierania powrotu do zdrowia przy biegunce jest odpowiednia dieta, która ma: złagodzić dolegliwości, zapobiec niedoborom składników odżywczych, zregenerować organizm i skrócić czas trwania biegunki.

Jedzenie nie może obciążać podrażnionego układu pokarmowego, dlatego wszelkie produkty powinny być lekkostrawne. Wśród polecanych wymienia się, np.:

• kisiel;

• banany;

• biały ryż;

• kleik ryżowy;

• słaba herbata;

• płatki ryżowe;

• mus jabłkowy;

• kasza manna;

• gotowane jabłka;

• suche pszenne pieczywo;

• gotowane warzywa np. marchewki i ziemniaki;

• lekkie zupy, np.: marchwiowa, ziemniaczana, jarzynowa.

Zasady diety BRAT

Jednym z modeli żywieniowych opracowanych jako wsparcie leczenia biegunek jest dieta BRAT.

BRAT to pierwsze litery angielskich wyrazów: banana, rice, apple, toast, które oznaczają dozwolone w diecie składniki, czyli: banany, ryż, jabłka i tosty pszenne.

Oprócz wspomnianych składników dozwolone są także niewielkie ilości jogurtu naturalnego. Obecne w nim bakterie probiotyczne mogą wspomóc odbudowę mikrobioty jelitowej. Do diety tej można też włączyć chude mięso oraz napary ziołowe.

Co jeść na zagęszczenie stolca?

W diecie BRAT głównym składnikiem wspomagającym zagęszczenie stolca jest mus jabłkowy, który zawiera duże ilości pektyn. Wiążą one wodę w jelitach, spowalniają pasaż jelitowy i pomagają w formowaniu bardziej zwartego stolca. Dzięki temu łagodzą objawy biegunki i wspomagają powrót do zdrowia.

Kolejnym istotnym składnikiem pomagającym zagęścić stolec jest biały ryż. Zawarta w nim skrobia wiąże wodę w jelitach, co przyczynia się do zmniejszenia częstotliwości luźnych wypróżnień.

Czy banan zatrzymuje biegunkę?

Dozwolonymi owocami w diecie BRAT obok jabłek są banany. Okazuje się, że mogą skracać czas trwania biegunki. W ich składzie również obecne są pektyny i skrobia, które: skutecznie wiążą wodę w jelitach, poprawiają konsystencję stolca i spowalniają pasaż treści jelitowej.

Poza tym są cennym źródłem potasu – elektrolitu traconego w czasie biegunki – oraz glukozy, która stanowi łatwo przyswajalne źródło energii niezbędnej do regeneracji osłabionego organizmu.

Przeczytaj również:

Alergia na banany – jak się objawia i jak leczyć uczulenie na banany?

Czego nie jeść przy biegunce?

Dieta przy biegunce powinna wykluczać pokarmy, które są: ciężkostrawne, przetworzone i zawierają składniki podrażniające żołądek i jelita. Do tej grupy produktów należą:

• kawa;

• alkohol;

• orzechy;

• ostre przyprawy;

• rośliny strączkowe;

• tłuste i smażone potrawy;

• surowe warzywa i owoce;

• słodkie napoje gazowane i energetyki;

• produkty bogate w błonnik (np.: grube kasze, pełnoziarniste pieczywo, płatki zbożowe).

Jaki owoc hamuje biegunkę?

Obok wspomnianych bananów i jabłek podczas biegunki można spożywać też: jagody, poziomki czy czarne porzeczki. Są źródłem garbników, które wykazują działanie ściągające i pomagają zmniejszyć stan zapalny błony śluzowej jelit. Ważne jest, aby spożywać je w formie gotowanej lub rozdrobnionej. Surowe mogą podrażniać układ pokarmowy.

Jak wygląda jadłospis przy diecie BRAT?

W diecie BRAT warto spożywać ok. 4–5 niewielkich, lekkostrawnych posiłków dziennie. Równie istotne podczas stosowania diety jest nawadnianie organizmu. Oto jak może wyglądać jednodniowy jadłospis:

Śniadanie:

• 1 dojrzały banan,

• tost z jasnego chleba,

• herbata rumiankowa.

Drugie śniadanie:

• mus jabłkowy,

• słaba czarna herbata.

Obiad:

• gotowany biały ryż,

• gotowany filet z kurczaka,

• gotowana marchewka.

Podwieczorek:

• rozdrobniony banan,

• przegotowana woda.

Kolacja:

• tost z jasnego chleba,

• delikatny bulion warzywny.

Jak długo stosować dietę BRAT?

Należy pamiętać, że dieta BRAT może być stosowana jedynie przez 1–2 dni. Jest ona bowiem bardzo restrykcyjna i monotonna oraz nie dostarcza wszystkich niezbędnych składników odżywczych w odpowiednich proporcjach.

Przeczytaj również:

Odgrzybianie organizmu – jak odgrzybić organizm dietą, lekami i ziołami?

Co jeść po przebytej biegunce?

Kilka dni po biegunce można stopniowo wprowadzać standardowe pokarmy do diety. Należy przy tym uważnie obserwować reakcje organizmu, żeby nie dopuścić do ponownego wystąpienia objawów.

Mogą to być: zupy, gotowane mięso, gulasze warzywno-mięsne z niewielką ilością tłuszczu, chudy nabiał. Po czasie można wprowadzać: pieczywo graham, więcej warzyw i owoców, kasze, jajka, ciemne makarony, pestki i orzechy.