Komosa ryżowa, inaczej quinoa lub ryż peruwiański, została odkryta ponad 6 tysięcy lat temu w Ameryce Południowej, a dokładniej w Andach. Dawniej używana była przez Indian zamiast mąki do produkcji chleba. Choć kwalifikowana jest jako pseudozboże, to botanicznie zaliczana jest do tej samej grupy co szpinak i buraki.
Komosa ryżowa – właściwości, wartości odżywcze, indeks glikemiczny, przepisy
Komosa ryżowa – właściwości
Właściwości komosy ryżowej odkryli już Indianie, dla których jej nasiona były jednym ze składników diety. Komosa ryżowa:
- jest bogata w błonnik, który obniża poziom cukru we krwi i poziom cholesterolu;
- posiada 9 niezbędnych aminokwasów;
- jest jednym z niewielu źródeł białka roślinnego, które jest kompletne i wysokiej jakości (zawiera wszystkie aminokwasy egzogenne);
- ma niski indeks glikemiczny – tylko 35;
- zawiera przeciwutleniacze (kwercytyna, kaemperol), które spowalniają proces starzenia się i chronią przed chorobami spowodowanymi przez wolne rodniki;
- porcja komosy zapewnia połowę dziennego zapotrzebowania w magnez;
- zawiera saponiny, które odpowiadają za lecznicze właściwości komosy (działają przeciwzapalnie oraz zapobiegają rozwojowi chorobotwórczych patogenów);
- zastosowanie komosy ryżowej w codziennym jadłospisie może zmniejszyć poziom cukru we krwi.
Komosa ryżowa często stosowana jest jako zamiennik ryżu – zawiera mniej węglowodanów. Istotny jest fakt, że węglowodany obecne w peruwiańskiej kaszy quinoa trawione są wolniej i nie powodują nagłych wzrostów poziomu glukozy we krwi.
Jak ugotować ryż i przyrządzać różne rodzaje kasz?
Komosa ryżowa – kalorie, wartości odżywcze i IG
Na świecie istnieje około 120 odmian czerwonej, białej i czarnej quinoi. Obecnie światowa uprawa komosy ryżowej koncentruje się w Boliwii, Peru, Stanach Zjednoczonych, Kanadzie i Chile. Od paru lat quinoę uprawia się również w Europie, w tym także w gospodarstwach w Polsce.
100 gramów surowej komosy ryżowej zawiera około 370 kcal, w tym 14 g białka, 6 g tłuszczów i 59 g węglowodanów. Komosa ryżowa zawiera dużą ilość wysokiej jakości składników odżywczych:
- kwasy tłuszczowe omega-3,
- lizynę,
- witaminy z grupy B,
- przeciwutleniacze,
- węglowodany i błonnik,
- żelazo, magnez, mangan.
Z uwagi na wartości odżywcze komosy i niski indeks glikemiczny znalazła ona zastosowanie w diecie odchudzającej, diecie sportowców, kobiet w ciąży i dzieci. Ryż peruwiański nie zawiera glutenu, dlatego wykorzystuje się go jako podstawowy składnik w diecie osób z celiakią. Objawy alergii na komosę są możliwe, jednak ich występowanie jest bardzo rzadkie.
Jak gotować komosę ryżową?
Właściwości komosy ryżowej sprawiły, że w ostatnim czasie opanowała przepisy kulinarne, a w szczególności te dietetyczne. Komosa ryżowa występuje często w przepisach dla dzieci, w szczególności w słodkiej wersji.
Dania z komosą ryżową są powszechnie stosowane jako dodatek do wielu różnych potraw z warzywami i drobiem, lekkich przystawek, sałatek oraz dań na słodko. Quinoa staje się popularna również na śniadanie.
Jak smakuje kasza quinoa? Komosa czarna przypomina nieco nieprzetworzony ryż, biała ma neutralny smak, a czerwona jest delikatnie orzechowa.
Jak ugotować komosę ryżową? Do przygotowania komosy ryżowej potrzeba:
- ½ szklanki kaszy quinoa,
- ½ łyżeczki soli,
- 2 szklanki wody lub rosołu.
Przed ugotowaniem quinoę należy dokładnie wypłukać pod bieżącą wodą. Tylko przez płukanie można usunąć saponiny zawarte w skorupce, które powodują gorzki smak. Czas gotowania wynosi około 15 minut.
Quinoa biała czy czerwona? Czerwona posiada intensywny smak, a po ugotowaniu jest chrupiąca. Często występuje w sałatkach, ponieważ dobrze zachowuje swój kształt. Pod względem właściwości komosa czerwona ma nieco wyższe stężenia przeciwutleniaczy.
Jakie właściwości ma kasza jaglana?
Przepisy z komosą ryżową
Burger Quinoa
Składniki:
- 400 g ugotowanej quinoi,
- 4 jajka,
- 1 duża cebula,
- 40 g startego sera typu parmezan,
- 3 ząbki drobno posiekanego czosnku,
- ½ łyżeczki soli,
- 1 łyżka oleju kokosowego.
Przygotowanie – wszystkie składniki, oprócz oleju, umieścić w misce i dobrze wymieszać. Uformować od 6 do 10 burgerów. Olej kokosowy rozpuścić na patelni. Piec burgery po każdej stronie przez około 10 minut, aż się zarumienią.
Sałatka z komosy ryżowej z awokado i tuńczykiem
Składniki:
- 100 g komosy ryżowej,
- 1 awokado obrane i pokrojone na kawałki,
- kilka pomidorów koktajlowych,
- 1 puszka tuńczyka w wodzie,
- 50 g sera feta,
- 2 garści liści szpinaku,
- 3 łyżki oliwy z oliwek,
- sok z cytryny,
- 1 łyżka nasion dyni,
- szczypta soli i pieprzu.
Przygotowanie – ugotować komosę zgodnie z instrukcją na opakowaniu, a następnie pozostawić do ostygnięcia. W małej misce wymieszać oliwę z oliwek z sokiem z cytryny i przyprawami. Gdy komosa ryżowa będzie chłodna, dodać pozostałe składniki i sos. Wszystko dobrze wymieszać.
Komosa ryżowa na słodko
Składniki:
- 50 g quinoi,
- szklanka mleka roślinnego (najlepiej migdałowego),
- garść dowolnych orzechów,
- 1 mały banan,
- garść owoców jagodowych (maliny, jeżyny, jagody lub porzeczki),
- 1 łyżeczka masła orzechowego, opcjonalnie 1 łyżeczka miodu.
Przygotowanie – komosę dokładnie wypłukać. Ugotować w szklance mleka roślinnego (opcjonalnie z dodatkiem miodu). Banana pokroić na plasterki, orzechy posiekać. Gotową komosę przełożyć do miseczki, udekorować plasterkami banana, garścią orzechów, owocami jagodowymi i polać masłem orzechowym.
Czytaj również: Mleko ryżowe – właściwości, przepis, z czym podawać, czy jest zdrowe?
Komosa ryżowa – cena, gdzie kupić
Ryż peruwiański sprzedawany jest w sklepach ze zdrową żywnością, ale również często można spotkać go w supermarketach. Cena komosy ryżowej wynosi około 50–60 zł za kilogram. Na sklepowych półkach dostępne są poniższe rodzaje ziaren komosy ryżowej:
- komosa ryżowa czarna,
- komosa ryżowa czerwona,
- komosa ryżowa biała,
- komosa trójkolorowa (mieszanka).
Poza nasionami komosy ryżowej na rynku znajdują się także jej przetwory: mąka z komosy ryżowej (doskonała do słodkich placuszków), makaron z komosy ryżowej oraz mleko z komosy ryżowej.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Mystkowska I. i wsp., Właściwości odżywcze i prozdrowotne komosy ryżowej. Probl. Hig. Epidemiol., 2016, 97, 1: 29–31.
- http://quinua.pe/quinua-valor-nutricional/
- Koziol M., Chemical composition and nutritional evaluation of quinoa (Chenopodium quinoa Willd.). J. Food Comp. Analysis, 1992.
- Jancurova M. i wsp., Quinoa – a review. Czech J. Food Sci., 2009, 27, 2: 71–79.
Sylwia Rutkowska
Dietetyczka
Dietetyk kliniczny, właścicielka poradni "Dobry Dietetyk" we Wrocławiu oraz Dzierżoniowie. Specjalizuje się w dietoterapii nadwagi i otyłości, żywieniu klinicznym – szczególnie w chorobach nerek, alergiach oraz nietolerancjach pokarmowych.
Komentarze i opinie (0)