Guz brzozy – na co pomaga, jak wygląda, gdzie można kupić grzyb chaga?

Chaga – charakterystyka

Guz brzozy może pasożytować na różnych gatunkach drzew, jednak zdecydowanie najczęściej na swoje siedlisko wybiera brzozę. Występuje w wielu rejonach półkuli północnej, w szczególności tam, gdzie panuje chłodny klimat. Spotkać go można m.in. w Rosji, na Alasce, ale także w Polsce. Chaga posiada bardzo ciekawy wygląd. Swoim pokrojem zdecydowanie nie przypomina grzyba, a grudkę węgla. Jego zewnętrzna warstwa jest intensywnie czarna. Wnętrze natomiast skrywa pomarańczową, mięsistą grzybnię.

Guz brzozy wykorzystywano od wieków na Syberii oraz w innych częściach Azji jako lek zwiększający odporność i poprawiający ogólny stan zdrowia. Nie bez przyczyny nazywa się go witalnym grzybem. W jego składzie znajduje się sporo polifenoli, czyli związków działających antyoksydacyjnie. Owocnia zawiera ponadto dużo witamin, minerałów, aminokwasów, fitosteroli, polisacharydów, a także beta-glukan, słynący z właściwości immunomodulujących. Chociaż, ze względu na gorzki smak, guz brzozy rzadko spożywany jest w całości, suszona i sproszkowana chaga zyskała popularność jako dodatek do kaw i herbat. Dostępna jest także w formie suplementów diety.

Guz brzozy – właściwości lecznicze

Do tej pory przeprowadzono wiele badań dotyczących właściwości leczniczych guza brzozy. Niestety, większość z nich wykonywano na modelu zwierzęcym lub izolowanych komórkach. Nie ma natomiast zbyt dużo badań klinicznych. Dlatego też stosowanie guza brzozy opiera się głównie o tradycję. Nie zmienia to jednak faktu, że potencjał leczniczy chagi wydaje się być bardzo imponujący. Właściwości terapeutyczne surowca związane są przede wszystkim z wysoką zawartością związków o działaniu antyoksydacyjnym .

Wzmacnia układ odpornościowy

Badania przeprowadzone na zwierzętach wykazały, że guz brzozy pozytywnie wpływa na odporność i znosi stany zapalne. Promując tworzenie przeciwzapalnych cytokin, chaga może stymulować organizm do zwalczania szkodliwych bakterii lub wirusów. W rezultacie grzyb ten uznaje się za pomocny w walce z infekcjami – od drobnych przeziębień po poważniejsze choroby.

Badania wskazują, że chaga posiada zdolność wpływania na aktywność komórek natural killer (NK), biorących udział we wczesnych fazach odpowiedzi odpornościowej nieswoistej. Nie bez znaczenia jest tu także obecność beta-glukanu, który dodatkowo pobudza produkcję m.in. limfocytów B odpowiedzialnych za rozpoznawanie oraz zwalczanie patogenów.

Obniża poziom cholesterolu

Z uwagi na silne działanie antyoksydacyjne, guz brzozy może hamować peroksydację lipidów, a tym samym pozytywnie wpływać na profil lipidowy krwi. W ośmiotygodniowym badaniu przeprowadzonym na szczurach z wysokim poziomem cholesterolu, ekstrakt z chaga obniżał poziom „złego” cholesterolu (LDL), cholesterolu całkowitego i trójglicerydów. Inne, podobne badania dały te same wyniki, jednak oprócz obniżenia „złego” cholesterolu LDL, zaobserwowano także jednoczesny wzrost cholesterolu „dobrego” (HDL).

Obniża poziom cukru we krwi

W literaturze dostępne są także informacje na temat hipoglikemicznego działania chagi, co potwierdzają niektóre z badań prowadzonych na modelu zwierzęcym. W jednym z nich zastosowanie wyciągu z guza brzozy u myszy z cukrzycą, zauważalnie obniżało poziom cukru we krwi oraz zwiększało wrażliwość komórek na działanie insuliny w porównaniu z grupą kontrolną. W innym doświadczeniu stosowanie suplementów chaga na myszach z cukrzycą doprowadziło w ciągu trzech tygodni do spadku poziomu cukru we krwi o średnio 30%. Ponieważ jednak próby kliniczne są niedostępne, nie jest jasne, czy chaga może wspomóc leczenie cukrzycy i insulinooporności u ludzi.

Działa przeciwnowotworowo

Stosowanie guza brzozy przez tradycyjną medycynę chińską jako preparatu o właściwościach antynowotworowych praktykowane jest od pokoleń. Wprawdzie brak badań na ten temat, jednak rzeczywiście grzybnia chagi bogata jest w związki o działaniu cytotoksycznym (m.in. terpeny), czyli niszczącym komórki nowotworowe. Uważa się też, że działanie przeciwnowotworowe guza brzozy częściowo wynika z wysokiej zawartości przeciwutleniaczy, które chronią komórki przed uszkodzeniem przez wolne rodniki. Kilka badań na zwierzętach i wyizolowanych komórkach potwierdza, że chaga może zapobiegać i spowalniać wzrost raka. Dla przykładu, wyciąg z guza surowca zapobiegał rozwojowi raka w ludzkich komórkach wątroby. Podobne wyniki zaobserwowano, jeśli chodzi o komórki nowotworowe płuc, piersi, prostaty i okrężnicy.

Guz brzozy – środki ostrożności

Choć chaga jest zwykle dobrze tolerowana, należy pamiętać, że tak samo jak inne suplementy może potencjalnie wchodzić w interakcje z niektórymi lekami (np. z preparatami obniżającymi poziom cukru we krwi). W przypadku przyjmowania leków o działaniu przeciwzakrzepowym, stosowanie suplementów chaga należy skonsultować z lekarzem. Nie jest wskazane przyjmowanie ich w okresie ciąży oraz laktacji.

Gdzie kupić guz brzozy?

Grzyb chaga dostępny jest w formie suplementów diety, które zawierają wyciągi z owocników. Najczęściej są to kapsułki, tabletki lub proszek. Zakupić je można w stacjonarnych lub internetowych sklepach zielarskich oraz w sklepach z suplementami diety.