Szyszynka to niewielki, przypominający szyszkę narząd ośrodkowego układu nerwowego. Jest nazywany mistrzowskim narządem, ze względu na mnogość i różnorodność funkcji, które pełni w organizmie człowieka. Szyszynka słynie głównie z wydzielania melatoniny, jednak to tylko część zadań, które pełni. W artykule omówiono położenie, funkcje szyszynki, sposoby na jej aktywację, a także choroby, które wiążą się z jej nieprawidłowym działaniem.
Szyszynka – co to? Gdzie jest, za co odpowiada, jak ją pobudzić?
Spis treści
Czym jest i gdzie znajduje się szyszynka?
Szyszynka, inaczej nasadka mózgowa, to nieparzysty, niewielki gruczoł wewnątrzwydzielniczy, pozbawiony bariery krew-mózg. Ma charakterystyczny wygląd, przypominający sosnową szyszkę. Szyszynka jest częścią ośrodkowego układu nerwowego (OUN). U osób dorosłych gruczoł ten osiąga średnicę od około 10 do 14 mm.
Szyszynka znajduje się w geometrycznym centrum mózgu, co świadczy o istotnej, kierowniczej roli tego małego gruczołu. Dokładniej mówiąc, leży ona w tylnej części stropu międzymózgowia, którego lokalizacja odpowiada III komorze mózgu. W skład szyszynki wchodzą: pinealocyty (komórki szyszynki), komórki glejowe, fibroblasty, a także komórki układu immunologicznego. Warto wspomnieć o jej silnym ukrwieniu przez niezwykle rozbudowaną sieć naczyń włosowatych.
Przeczytaj też: Jak działa ośrodkowy układ nerwowy (OUN)?
Czym jest zwapnienie szyszynki i czy jest ono szkodliwe?
W szyszynce zachodzi naturalny proces wapnienia, którego postęp jest uzależniony od czynników indywidualnych. Podczas niego powstają złogi substancji, w tym węglanu wapnia, które tworzą tzw. piasek mózgu. Uważa się, że pełni on funkcję magazynującą dla substancji produkowanych przez omawiany gruczoł. Nie należy mylić fizjologicznego procesu zwapnienia z patologicznym nadmiarem wapnia, spowodowanym np. brakiem witamin.
Rola szyszynki
Znaczenie szyszynki można porównać do roli, jaką pełni dyrygent w zespole muzycznym. Jest ona tzw. nadrzędnym zegarem systemowym dla organizmu. Odpowiada za utrzymanie zdrowia i dobrego samopoczucia oraz pełni ważną funkcję w zakresie przekazywania informacji.
Komórki szyszynki są powiązane z komórkami siatkówki oka, dlatego za pośrednictwem impulsów nerwowych, mogą one wydzielać hormon – melatoninę – nawet przy braku światła. Istotne jest także znaczenie szyszynki w procesie dojrzewania oraz uruchamiania odpowiedzi układu odpornościowego.
To też może Cię zainteresować: Neurovit – w jakich przypadkach się go stosuje?
Rola hormonu szyszynki, czyli melatoniny
Jeśli chodzi o wydzielanie hormonów, szyszynka jest odpowiedzialna przede wszystkim za produkcję melatoniny, jej syntezę oraz uwalnianie tego hormonu do krwi. Melatonina, zwana hormonem szyszynki, została odkryta w 1958 roku. Od tego czasu wciąż bada się jej ogromny wpływ na fizjologię ludzi oraz zwierząt.
Hormon szyszynki ma bezpośredni oraz pośredni wpływ na wydzielanie niektórych hormonów tropowych przysadki mózgowej, w tym: hormonu wzrostu, hormonu adrenokortykotropowego oraz hormonu tyreotropowego. Co ważne, melatonina reguluje powstawanie i uwalnianie hormonów zarówno na poziomie podwzgórza, przysadki, jak i gruczołu obwodowego.
Czytaj również: Ciało migdałowate – co to jest? Jaką pełni funkcję?
Dlaczego szyszynka jest nazywana trzecim okiem?
Informacje zamieszczone w tej części tekstu odbiegają od faktów naukowych. Dotyczą one sfery duchowej, która nadal pozostaje tajemnicą. Szyszynka była i przez część osób nadal jest uznawana niemal za święty symbol wieczności. Dawniej wierzono, że jest to miejsce świadomości człowieka. Uważano też, że dzięki trzeciemu oku można odczuwać i doświadczać niewidzialnej rzeczywistości oraz nauczyć się jasnowidzenia.
Szyszynka a oko Horusa
Związek szyszynki z hieroglificznym okiem Horusa wywodzi się z wielobóstwa starożytnych Egipcjan. Jednymi z najważniejszych byli bóg słońca Ra oraz bóg ciemności Set. Światło Ra przedstawiano w postaci sokoła o imieniu Horus. Ważna jest symbolika jego oczu, które oznaczały Słońce i Księżyc. Na skutek kłótni pomiędzy dwoma głównymi bogami, Horus stracił jedno oko. Zostało ono rozłupane przez Seta na kawałki, a następnie uzdrowione przez mającego taką moc boga Tota. Horus oddał swoje uzdrowione oko ojcu, czyli Ozyrysowi, który od tej pory dzięki oku zyskał nową świadomość. W ten sposób oko Horusa stało się symbolem leczenia, całości oraz światła. Jedna z części oka Horusa była tajemnym składnikiem mikstur leczniczych. Nazywano ją szóstym zmysłem ludzkim, który odpowiada za intuicję. Ona z kolei jest związana z szóstą czakrą, nazywaną właśnie trzecim okiem.
Sprawdź też: Nerwowość i rozdrażnienie – jak sobie radzić z objawami?
Funkcje szyszynki
Szyszynka pełni w organizmie wiele istotnych, niemożliwych do zastąpienia funkcji. Należą do nich m.in.:
- produkcja melatoniny i wydzielanie melatoniny – hormon szyszynki to inaczej hormon snu, który ułatwia zasypianie;
- wytwarzanie serotoniny, czyli hormonu szczęścia, z 1-tryptofanu;
- prawidłowe funkcjonowanie zegara biologicznego, który wspomaga zachowanie naturalnego rytmu dobowego poprzez regulację czasu snu oraz czuwania, udział w stabilizowaniu temperatury ciała, wpływ na częstotliwość bicia serca i wahania ciśnienia krwi czy funkcjonowanie nerek;
- wspomaganie odporności organizmu;
- ochrona neuronów przed działaniem stresu;
- pośrednictwo pomiędzy układem hormonalnym a nerwowym;
- wpływ na dojrzewanie płciowe;
- spowalnianie procesów starzenia się, zarówno w kontekście fizycznym, jak i psychicznym;
- wpływ na metabolizm kości.
Czytaj również: Nerw błędny – funkcje, uszkodzenie, leczenie. Jak wzmocnić nerw błędny? Teoria poliwaginalna
Czy w szyszynce odkłada się fluorek?
Zbyt duże stężenie fluorku jest bardzo niebezpieczne dla zdrowia organizmu. Okazuje się, że nadmiar fluorku gromadzi się właśnie w szyszynce. Ma to negatywne skutki w postaci patologicznego twardnienia piasku mózgu, co wpływa na ograniczenie produkcji i wydzielania zgromadzonych w nim hormonów. Nadmiar fluorku może także zahamować syntezę melatoniny czy tryptofanu.
Blokady szyszynki i sposoby na jej pobudzenie
Jedną z blokad, która utrudnia pracę szyszynki, jest emisja światła niebieskiego, wytwarzanego przez ekrany telewizorów, komputerów i inne urządzenia elektroniczne. Ze względu na to, że obniża ono produkcję melatoniny oraz potęguje produkcję kortyzolu, odpowiedzialnego za reakcje stresowe, powinno się unikać ekspozycji na nie w godzinach wieczornych.
Na szczęście istnieją sposoby na pobudzenie omawianego gruczołu do pracy. Należą do nich, m.in.:
- zdrowy tryb życia, czyli ograniczenie ilości stresu, prawidłowe odżywianie, rezygnacja z nadmiaru używek, takich jak kawa czy alkohol oraz duża ilość aktywności fizycznej;
- medytacja;
- oczyszczanie limfy poprzez masaż szczotką, głębokie oddychanie oraz naprzemienny prysznic;
- masaż shiatsu , który pozytywnie wpływa na cały organizm, w tym na pracę szyszynki;
- przyjmowanie suplementów diety (np. z kurkuminą), które odkwaszają i oczyszczają organizm z toksyn, w tym z nadmiaru fluorków.
Czytaj również: Nadwrażliwość układu współczulnego – przyczyny, jak leczyć?
Choroby szyszynki
Zaburzenia pracy szyszynki mogą powodować różne choroby i zaburzenia. Wśród najczęściej spotykanych wyróżnia się:
- niedobór melatoniny, który prowadzi do obniżenia nastroju i stanów depresyjnych. Może także spowodować wystąpienie następujących chorób: Alzheimera, Parkinsona, fibromialgii oraz nowotworów;
- nadczynność szyszynki odpowiada m.in. za przedwczesne dojrzewanie;
- niedoczynność szyszynki, która jest m.in. przyczyną opóźnionego dojrzewania płciowego;
- guz szyszynki ze zmianami wrodzonymi lub nowotworowymi – może mieć różne podłoża, dlatego niezbędna jest dokładna diagnostyka radiologiczna i dobranie właściwego sposobu leczenia. Objawy guza szyszynki mogą być nieoczywiste. Najczęściej występują: bóle głowy, wymioty, upośledzenie i zaburzenia widzenia, ograniczenie zdolności koncentracji uwagi oraz zwiększone ciśnienie wewnątrzmózgowe;
- torbiel szyszynki , która jest rodzajem łagodnego guza szyszynki, który rzadko daje charakterystyczne objawy. Można go natomiast wykryć przy pomocy rezonansu magnetycznego, tomografii komputerowej lub markerów nowotworowych.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- A. Baranowska-Bik, W. Zgliczyński, "Guzy szyszynki", Postępy Nauk Medycznych t.XXVIII, nr. 12, 2015, s. 846-850;
- S. Limmer, B. Tauber-Rusch, "Szyszynka - siedziba duszy i wiecznej młodości", Wydawnictwo Studio Astropsychologii, Białystok 2019, s. 15-20, 92-123, 159-160, 174, 190-206;
- M. Juszczak, M. Michalska, "Rola szyszynki oraz melatoniny w regulacji syntezy i wydzielania wybranych hormonów części gruczołowej przysadki", Postępy Hig Med Dośw. 2006, s. 653-654.
Opublikowano: 30.12.2021;
Oceń:
4.7
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Anna Gilewska
Kosmetolog
Licencjonowany kosmetolog (temat pracy dyplomowej: „Pielęgnacja skóry dotkniętej trądzikiem pospolitym w gabinecie kosmetologa oparta o wybrane metody aparaturowe”) i magister administracji na specjalizacji zarządzania ochroną zdrowia (temat pracy magisterskiej: „Prawne i organizacyjne uwarunkowania wykonywania zabiegów kosmetycznych”). Propagatorka zdrowego trybu życia oraz kosmetyków naturalnych. Poszerza swoją wiedzę na kongresach i targach branżowych. Interesuje się psychologią i medycyną komplementarną.
186
Komentarze i opinie (0)