Clexane – zastrzyki, zastosowanie, dawkowanie, właściwości, skutki uboczne

Co zawiera i jak działa Clexane – roztwór do wstrzykiwań?

Clexane to lek dostępny wyłącznie na receptę, zawierający w składzie enoksyparynę sodową. Należy do grupy leków o działaniu przeciwzakrzepowym, zwanych heparynami drobnocząsteczkowymi (HDCz). Jak sama nazwa wskazuje – zapobiega formowaniu zakrzepów oraz hamuje powiększanie się istniejących już zakrzepów krwi.

Skrzepy krwi – kiedy się tworzą, w jakich chorobach występują?

Skrzepy krwi zwykle tworzą się tylko po to, aby zatrzymać krwawienie, które nastąpiło w wyniku uszkodzenia tkanek. Proces krzepnięcia zaczyna się, gdy komórki krwi (zwane płytkami krwi) zbijają się razem i wytwarzają substancje chemiczne, które aktywują proces krzepnięcia. Ostatnia część tego procesu obejmuje aktywację trombiny w celu wytworzenia białka zwanego fibryną.

Zobacz też: Zastrzyki przeciwzakrzepowe – kiedy i jak długo stosować?

Fibryna wiąże ze sobą płytki krwi, tworząc skrzep krwi. Jest to naturalny sposób pewnego rodzaju „samonaprawy” organizmu.

Czasami jednak w naczyniach krwionośnych w nieprawidłowych okolicznościach może powstać zakrzep krwi (tzw. skrzeplina). Taka sytuacja może być bardzo niebezpieczna, ponieważ skrzep może odłączyć się i przepłynąć z krwią do krwiobiegu, stając się przyczyną zatoru. Zator może ostatecznie utknąć w naczyniu krwionośnym, blokując w ten sposób dopływ krwi do ważnego organu, takiego jak serce, mózg lub płuca.

Ponadto, niektórzy ludzie mają zwiększoną tendencję do tworzenia się zakrzepów krwi w naczyniach krwionośnych. Jest to zwykle spowodowane zaburzeniem przepływu krwi w naczyniach krwionośnych. Na przykład w chorobie wieńcowej złogi tłuszczu (miażdżyca) na ściankach tętnic wieńcowych mogą zakłócać przepływ krwi, powodując tendencję do zlepiania się płytek krwi i rozpoczynania procesu krzepnięcia. Kiedy w tętnicy wieńcowej utworzy się zakrzep, zmniejsza to dopływ krwi do serca i powoduje ból w klatce piersiowej (dławica piersiowa). Taka sytuacja może być również przyczyną zawału serca.

Przeczytaj również: Jaka dieta przy lekach przeciwzakrzepowych?

Powolny przepływ krwi w żyłach nóg i miednicy może również przyczyniać się do powstawania zakrzepów w żyłach, powodując zakrzepicę żył głębokich. Takie skrzepy mogą oderwać się i przedostać do płuc, będąc przyczyną zatorowości płucnej. Co więcej, unieruchomienie przez dłuższy czas, np. z powodu ciężkiego stanu zdrowia lub zabiegu operacyjnego, może zwiększać ryzyko wystąpienia tego typu zakrzepów krwi, podobnie jak ciąża czy otyłość.

To też może Cię zainteresować: Heparyna – działanie, zastosowanie, skutki uboczne

Kiedy stosować Clexane – roztwór do wstrzykiwań? Wskazania do stosowanie preparatu Clexane

Clexane ma zastosowanie w leczeniu i profilaktyce wielu chorób. Z pomocą kwasu acetylosalicylowego (aspiryny) służy m.in. do leczenia niektórych rodzajów chorób serca, zapobiega powstawaniu zakrzepów krwi po operacji, jest podawany w trakcie hospitalizacji, długotrwale unieruchomionym lub podczas hemodializowania. Clexane jest również często stosowany w zapobieganiu i leczeniu żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej u kobiet w ciąży.

Inne wskazania do stosowania leku Clexane to:

• zapobieganie żylnej chorobie zakrzepowo-zatorowej szczególnie u pacjentów chirurgicznych, poddawanych zabiegom chirurgicznym ortopedycznym i w chirurgii onkologicznej;
• zapobieganie żylnej chorobie zakrzepowo-zatorowej u pacjentów z ciężkimi infekcjami czy z zaostrzeniem chorób reumatycznych powodujących unieruchomienie pacjenta;
• leczenie świeżego zawału mięśnia sercowego z uniesieniem odcinka ST;
• leczenie zakrzepicy żył głębokich;
• leczenie niestabilnej dławicy piersiowej.

Przeczytaj również: Nadkrzepliwość – przyczyny, objawy, leczenie

Clexane – dawkowanie

Clexane występuje w postaci przezroczystego płynu do wstrzykiwań. Produkt leczniczy należy podawać za pomocą strzykawek insulinowych, które są specjalnie zaprojektowane do wstrzykiwania pod skórę. W warunkach szpitalnych Clexane bywa również stosowany w formie zastrzyku do naczynia żylnego lub linii tętniczej krążenia pozaustrojowego podczas hemodializy. Enoksaparyna jest zwykle podawana rano i (lub) wieczorem.

Dawkowanie enoksaparyny zależy od masy ciała, wieku oraz od konkretnego schorzenia. Zalecana dawka to zazwyczaj 1 mg/kg/mc podskórnie. Przykładowo, u osób poddawanych zabiegom chirurgicznym lekarz może zalecić przyjmowanie 20 mg podskórnie raz na dobę, zaś w leczeniu zakrzepicy żył głębokich powikłanej bądź niepowikłanej zatorowością płucną – raz na dobę w dawce 1,5 mg na kilogram masy ciała.

Nie należy wstrzykiwać nigdy większej lub mniejszej ilości leku, ani wstrzykiwać częściej niż zalecił lekarz. Leczenie należy kontynuować, nawet jeśli stan chorego ulegnie znacznej poprawie. Nie należy przerywać stosowania leku bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem lub farmaceutą.

Sprawdź też: D-dimetry – wysokie i niskie – co oznaczają?

Clexane – możliwe skutki uboczne

Najczęstszym działaniem niepożądanym leku Clexane są krwawienia, zwiększone ryzyko krwotoku i siniaki. Często (u 1 na 10 lub 100 osób) występuje również ból głowy oraz ból i podrażnienie w miejscu wstrzyknięcia preparatu.

Inne, jednak znacznie rzadsze skutki uboczne Clexane, to:

• duże, masywne krwawienia wewnątrzczaszkowe lub w obrębie jamy brzusznej;
• podwyższony poziom potasu we krwi (hiperkaliemia) – szczególnie kiedy leczenie trwa dłużej niż siedem dni;
• niedokrwistość krwotoczna;
• martwica skóry w miejscu wstrzyknięcia;
• zakrzepy krwi w rdzeniu kręgowym (krwiak śródrdzeniowy);
• uszkodzenie komórek wątroby, cholestatyczne uszkodzenie wątroby;
• osteoporoza występująca po długotrwałym leczeniu (dłuższym niż 3 miesiące).

Niektóre znaki ostrzegawcze, na które należy zwrócić uwagę, to krwawienia z nosa, obfite miesiączki i krwawienie dziąseł. Prawdopodobieństwo wystąpienia problemów z obniżoną krzepliwością krwi może być większe, jeśli pacjent przyjmuje inne leki wpływające na krzepliwość krwi z lekiem Clexane, m.in. takie jak warfaryna, klopidogrel, alteplaza, streptokinaza, wenlafaksyna oraz leki przeciwdepresyjne SSRI. W przypadku wystąpienia tych działań niepożądanych należy poinformować o tym lekarza lub farmaceutę.

Należy natychmiast udać się na pogotowie, jeśli wystąpią takie objawy, jak:

• fusowate wymioty (przypominające ziarenka kawy);
• mętny, ciemny mocz;
• ciemne, smoliste stolce;
• poważne krwawienie, które nie ustaje pomimo stosowania ciągłego nacisku przez ponad 15 minut;
• nagła duszność;
• nagłe niewyraźne widzenie („zaciemnienia”), silne bóle głowy z nudnościami i wymiotami lub zaniki pamięci;
• drętwienie i/lub osłabienie jednej strony ciała;
• obrzęk kostek i/lub stóp.

To też może Cię zainteresować: Terapia śmiechem – co to jest?

Clexane – interakcje z innymi lekami

Podczas stosowania leku Clexane można bezpiecznie zażywać środki przeciwbólowe, takie jak paracetamol lub kodeina. Nie wolno natomiast łączyć z Clexane niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), takich jak ibuprofen, diklofenak, naproksen – chyba że lekarz zaleci inaczej.

Na działanie leku Clexane może wpływać również przyjmowanie suplementów zawierających potas oraz takich leków, jak takrolimus, drospirenon oraz losartan. Jeśli pacjent przyjmuje którykolwiek z tych leków razem z Clexane, lekarz może zlecić regularne wykonywanie badań krwi w celu monitorowania ilości potasu.

Poinformuj również swojego lekarza o wszystkich przyjmowanych suplementach diety i lekach dostępnych bez recepty. Często zawarty w ziołowych suplementach ginkgo biloba (miłorząb japoński) może nasilać działanie enoksaparyny.

Czytaj również: Japońskie zapalenie mózgu – przyczyny, objawy, leczenie, szczepionka

Clexane – przeciwwskazania. Kiedy nie stosować preparatu Clexane – roztworu do wstrzykiwań?

Preparatu Clexane nie powinny stosować osoby uczulone na heparynę lub inne heparyny drobnocząsteczkowe, z aktywnym poważnym krwawieniem, czynną chorobą wrzodową żołądka i/lub dwunastnicy, chorujące na ciężkie zaburzenia krzepnięcia krwi oraz ostre bakteryjne zapalenie wsierdzia. Co więcej, Clexane jest przeciwwskazany u osób, które cierpią na ciężkie zaburzenia krzepnięcia krwi, hemofilię, małopłytkowość lub niedawno przebyły udar krwotoczny (spowodowany krwawieniem do mózgu).

Ponadto w przypadku podejrzenia ciąży należy natychmiast skonsultować się z lekarzem. Należy również skonsultować się z lekarzem przed zajściem w ciążę lub podjęciem decyzji o karmieniu piersią.

W przypadku zaplanowania jakichkolwiek zabiegów inwazyjnych, np. operacji/zabiegów chirurgicznych lub zabiegów stomatologicznych, należy skonsultować się z lekarzem, aby sprawdzić, czy nie ma potrzeby odstawienia enoksaparyny.

Szczególną ostrożność podczas stosowaniu praparatu Clexane powinny zachować osoby:

• powyżej 65. roku życia;
• otyłe lub z bardzo niską masą ciała;
• chorujące na cukrzycę i jej powikłania;
• po niedawno przebytym udarze niedokrwiennym;
• które niedawno przeszły operację oka, mózgu lub rdzenia kręgowego;
• z obniżoną czynnością nerek lub wątroby;
• mające problemy z zatrzymaniem krwawienia;
• chorujące na chorobę wrzodową.