Werapamil to lek powszechnie stosowany na serce, który wykazuje wszechstronne zastosowanie w przypadku wielu schorzeń układu sercowo-naczyniowego. Działanie werapamilu zostało ostatnio uzupełnione o informacje dotyczące odmiennych właściwości, które dotyczą potencjalnego zastosowania przy cukrzycy. Jakie są wskazania do stosowania preparatów z werapamilem, jakie przeciwwskazania i możliwe skutki uboczne?
Werapamil - działanie, wskazania, dawkowanie, skutki uboczne, przeciwwskazania
Spis treści
- Werapamil – co to za lek i jak działa?
- Werapamil – wskazania – kiedy stosować?
- Werapamil na cukrzycę – czy pomaga?
- Werapamil – przeciwwskazania, ciąża, karmienie piersią
- Lek werapamil – kiedy zachować ostrożność?
- Interakcje – werapamil a alkohol, palenie, leki
- Jak wygląda dawkowanie werapamilu?
- Werapamil – skutki uboczne
Werapamil – co to za lek i jak działa?
Werapamil to antagonista wapnia, czyli lek należący do grupy o nazwie blokery kanału wapniowego. Mechanizm działania werapamilu polega na hamowaniu napływu jonów wapniowych do komórek serca oraz mięśni gładkich naczyń krwionośnych. Mniejsza ilość jonów wywołuje działanie rozkurczające na mięśnie gładkie naczyń, a tym samym obniżenie ciśnienia tętniczego krwi. Związek ten nie zaburza rytmu serca, a jedynie normalizuje jego pracę i systematyzuje skurcze.
Werapamil działa hipotensyjne (obniżające ciśnienie) oraz właściwości hamujące układ przewodzący serca poprzez wydłużenie czasu pomiędzy przewodzeniem przedsionkowym a komorowym, co ma istotne znaczenie w przypadku zaburzeń rytmu serca.
To też może Cię zainteresować: Cofanie się dziąseł – przyczyny i leczenie
Werapamil – wskazania – kiedy stosować?
Werapamil dla dzieci i dorosłych stosowany jest w leczeniu chorób sercowo-naczyniowych. Wskazania do stosowania werapamilu obejmują:
- nadciśnienie tętnicze;
- choroba niedokrwienna serca (choroba wieńcowa);
- dławica piersiowa;
- dławica naczynioskurczowa;
- dławica po zawale serca (bez niewydolności);
- zaburzenia rytmu serca;
- częstoskurcz nadkomorowy;
- migotania lub trzepotania przedsionków z szybką czynnością komór;
- klasterowy ból głowy – silny ból, zwykle jednostronny;
- choroby Peyroniego – stosuje się werapamil w żelu.
Werapamil na cukrzycę – czy pomaga?
Werapamil jest lekiem stosowanym przede wszystkim przy chorobach sercowo-naczyniowych, jednak istnieją badania potwierdzające jego potencjalny wpływ werapamilu na leczenie cukrzycy typu 1. i 2. Występowanie cukrzycy ma istotny związek z utratą komórek beta przez trzustkę, które są odpowiedzialne za wytwarzanie insuliny. Powstrzymanie ich utraty mogłoby zahamować rozwój cukrzycy. Werapamil okazał się być lekiem, który może zapobiegać utracie komórek beta u diabetyków. Lek ten prawdopodobnie hamuje utratę komórek trzustkowych poprzez wpływ na białka ingerujące w ich rozkład.
Niektóre badania prowadzone początkowo na myszach, ale także na ludziach, wykazały wpływ werapamilu na zmniejszenie poziomu glukozy u osób chorujących na cukrzycę. Co więcej, wyniki badań sugerują, że werapamil może cofać cukrzycę typu 1., zapobiegając tym samym jej rozwojowi. Z kolei u osób ze znacznym osłabieniem wydzielania insuliny werapmil może stanowić istotne wsparcie leczenia, a tym samym zapobiegać poważnym powikłaniom cukrzycy.
Niestety przeprowadzone badania nie są jak do tej pory kompletne i konieczna jest ich kontynuacja. Niemniej jednak potencjał przeciwcukrzycowy werapamilu jest bardzo obiecujący.
Werapamil – przeciwwskazania, ciąża, karmienie piersią
Stosowanie werapamilu ma pewne przeciwwskazania, do których należy m.in. ciążą. Zażywanie werapamilu w ciąży i podczas karmienia piersią jest dopuszczalne jedynie w sytuacjach, gdy lekarz uzna, że jest to bezwzględnie wskazane.
Przeciwwskazania, o których informuje ulotka preparatów z werapamilem to również:
- wstrząs kardiogenny – objawy niedotlenienia lub niedokrwienia mięśni i tkanek, np. po zawale, niewydolności lub urazach serca;
- blok przedsionkowo-komorowy II lub III stopnia u osób bez stymulatora serca;
- zespół chorego węzła zatokowego;
- niewydolność serca.
Lek werapamil – kiedy zachować ostrożność?
Zastosowanie werapamilu u osób po przebytym zawale serca wymaga dodatkowej kontroli. Lek powinien być ostrożnie podawany osobom, u których doszło do bloku przedsionkowo-komorowego I stopnia. W przypadku niewydolności serca w pierwszej kolejności należy wyrównać niewydolność.
Szczególnego postępowania i kontroli wymagają także pacjenci z niedociśnieniem tętniczym, miastenią (zaburzenia przewodzenia nerwowo-mięśniowego) oraz zaburzeniami funkcji nerek i wątroby.
Interakcje – werapamil a alkohol, palenie, leki
Werapamil może wchodzić w interakcje nie tylko z innymi lekami, ale także z alkoholem, ziołami oraz jedzeniem. Przed stosowaniem tego leku należy poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych preparatach. Interakcje z innymi środkami leczniczymi zwykle dotyczą nasilania, bądź hamowania działania poszczególnych preparatów, ale w wielu przypadkach dochodzi do zwiększenia ryzyka wystąpienia skutków ubocznych.
Alkohol spożywany w trakcie przyjmowania werapamilu może osiągać większe stężenie we krwi, dlatego należy unikać napojów procentowych w trakcie terapii. Również palenie tytoniu nie jest wskazane w trakcie przyjmowania werapamilu.
Niektóre pokarmy mogą wchodzić w interakcję z werapamilem. Zaleca się rezygnację szczególnie z soku grejpfrutowego.
Ponadto, możliwe interakcje werapamilu obejmują m.in.:
- leki przeciwgrzybicze, np. ketokonazol i itrakonazol;
- aspiryna – zwiększa ryzyko krwawienia;
- antybiotyki makrolidowe, np. erytromycyna;
- zioła: dziurawiec;
- leki przeciwwirusowe, np. rytonawir stosowany przy HIV;
- fenobarbital i inne barbiturany;
- fenytoina i karbamazepina;
- alfa-blokery, beta blokery i leki przeciwarytmiczne – łączne stosowanie zwiększa ryzyko działań niepożądanych;
- leki rozszerzające oskrzela;
- leki przeciwdrgawkowe;
- leki stosowane przy depresji;
- niektóre leki zażywane przy cukrzycy;
- preparaty stosowane przy dnie moczanowej;
- leki o działaniu przeciwlękowym, głównie benzodiazepiny;
- glikozydy naparstnicy;
- niektóre leki obniżające cholesterol;
- antagoniści receptora histaminowego H2;
- leki zwiększające wydalanie kwasu moczowego z moczem;
- leki zwiotczające mięśnie;
- związki litu.
Jak wygląda dawkowanie werapamilu?
Werapamil powinien być przyjmowany pod kontrolą lekarza, dlatego to on ustala dawkowanie. Werapamil bez recepty nie jest dostępny i można go kupić jedynie po zaleceniu lekarza. Cena werapamilu zależy wielkości opakowania, a poszczególne zamienniki mogą mieć inną wartość. Tabletki należy połknąć w całości, popijając wodą.
Do dyspozycji pacjenta pozostaje werapamil w tabletkach powlekanych, które najczęściej stosuje się 3–4 razy na dobę. Tabletkach o przedłużonym uwalnianiu (w otoczce) najczęściej nie wymagają tak częstego przyjmowania – 1–2 razy na dobę.
W niektórych przypadkach stosuje się werapamil dożylnie (ampułki). Są to głównie nagłe zdarzenia, które wymagają przerwania zaburzeń rytmu serca, w przełomach nadciśnieniowych, czy w ostrej niewydolności wieńcowej spowodowanej skurczem naczyń wieńcowych. Wcześniej należy jednak wykluczyć zawał serca, a iniekcje przeprowadza lekarz zwykle w warunkach szpitalnych.
Werapamil – skutki uboczne
Preparaty z werapamilem mogą powodować skutki uboczne, choć zdarzają się one stosunkowo rzadko, a korzyści z przyjmowania leku najczęściej przewyższają potencjalne ryzyko. Opinie lekarzy oraz pacjentów stosujących ten lek są najczęściej pozytywne. O wiele większe ryzyko niesie ze sobą brak leczenia tak poważnych schorzeń, jakimi są choroby sercowo-naczyniowe.
Możliwe działania niepożądane leku werapamil to m.in.:
- bóle i zawroty głowy;
- bradykardia lub tachykardia;
- kołatanie serca;
- niedociśnienie tętnicze;
- uderzenia gorąca;
- bóle brzucha, nudności, wymioty, zaparcia;
- obrzęki;
- kaszel, astma, duszność;
- nadmierne zmęczenie lub senność;
- zaburzenia czucia;
- drżenia mięśniowe.
- szumy uszne;
- wzmożona potliwość.
Bardzo rzadko notowano poważniejsze działania niepożądane, jak np. porażenie, hiperkaliemia, blok przedsionkowo-komorowy, niewydolność serca, rozrost dziąseł, bóle mięśni i stawów, impotencja, ginekomastia, mlekotok, zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych, niewydolność nerek, zwiększenie stężenia prolaktyny we krwi, reakcje nadwrażliwości, plamica, wysypka plamisto-grudkowa, obrzęk naczynioruchowy.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Burak K., Skrypt dla słuchaczy szkół medycznych, Farmakologia z elementami chemii leków, część II, WSM Legnica, s. 34.
- Herman Z., Leki stosowane w chorobach układu sercowo – naczyniowego, krwi przewodu pokarmowego, układu oddechowego. PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2008.
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5628557/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6092963/
Opublikowano: 09.04.2019;
Oceń:
4.7
Paulina Ociepka
Farmaceutka
Z zawodu technik farmacji. Autorka licznych artykułów o tematyce zdrowia. Prywatnie żona, matka dwójki dzieci i pasjonatka ogrodnictwa.
106
Komentarze i opinie (0)