Wenlafaksyna – wskazania, działanie, skuteczność, dawkowanie, skutki uboczne

Aleksandra Słupczyńska lekarz 29 października 2021

Wenlafaksyna dzięki swoim korzystnym właściwościom, znacznej skuteczności i dobrej tolerancji leczenia, jest jednym z częściej stosowanych leków przeciwdepresyjnych. Należy do grupy SNRI, czyli inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny i noradrenaliny. Jak działa wenlafaksyna? Jakie są wskazania do stosowania wenlafaksyny? Jakie skutki uboczne mogą wystąpić podczas przyjmowania tego leku i czy można go zażywać w ciąży oraz podczas karmienia piersią?

Spis treści

Wenlafaksyna – działanie
Wenlafaksyna – wskazania
Czy wenlafaksyna jest skuteczna?
Wenlafaksyna – dawkowanie
Wenlafaksyna – skutki uboczne, możliwe działania niepożądane
Wenlafaksyna – przeciwwskazania
Wenlafaksyna a inne przyjmowane leki
Wenlafaksyna a ciąża i karmienie piersią – czy wenlafaksynę można przyjmować w ciąży?

Wenlafaksyna – działanie

Wenlafaksyna należy do grupy leków przeciwdepresyjnych, inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny i noradrenaliny, czyli leków SNRI (serotonin norepinephrine reuptake inhibitor). Leki te działają poprzez hamowanie transportera serotoniny i transportera noradrenaliny, a tym samym zwiększają aktywność neurotransmiterów w ośrodkowym układzie nerwowym. To właśnie spadek poziomu tych związków jest jednym z głównych czynników rozwoju zaburzeń psychicznych – depresji, zaburzeń lękowych i innych schorzeń psychiatrycznych.

Wenlafaksyna – wskazania

Wenlafaksyna najczęściej stosowana jest w leczeniu depresji, fobii społecznej, uogólnionych zaburzeń lękowych, zespołu lęku napadowego oraz zaburzeń lękowych z napadami lęku z agorafobią (lękiem przed otwartą przestrzenią) lub bez niej.

Wenlafaksyna może być również pomocna w:

leczeniu ADHD u dorosłych i dzieci/młodzieży,
neuropatii cukrzycowej,
zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych (OCD),
zespołu stresu pourazowego (PTSD),
w zapobieganiu migrenie i uderzeń gorąca występujących u kobiet po menopauzie.

Przeczytaj też: Na czym polega terapia poznawczo-behawioralna?

Czy wenlafaksyna jest skuteczna?

Skuteczność wenlafaksyny w leczeniu zaburzeń depresyjnych i lękowych została potwierdzona wieloma badaniami. Wenlafaksyna, tak jak inne leki przeciwdepresyjne, nie działa od razu – pierwsze efekty zauważane są dopiero po kilku tygodniach regularnego stosowania. Z tego powodu u osoby przyjmującej ten lek może pojawić się myśl, że wenlafaksyna nie działa. Aby osiągnąć efekt terapeutyczny, wenlafaksyna musi być stosowana przez kilka tygodni – pierwszą poprawę pacjenci zauważają po 4-6 tygodniach przyjmowania leku. Co więcej, aby leczenie wenlafaksyną było skuteczne, musi ono trwać wystarczająco długo – najczęściej jest to kilka miesięcy i powinno być regularnie kontrolowane przez lekarza prowadzącego.

To też może Cię zainteresować: Terapia śmiechem – co to jest?

Wenlafaksyna – dawkowanie

Wenlafaksyna jest stosowana doustnie, dostępna w postaci kapsułek lub tabletek o przedłużonym uwalnianiu. Wenlafaksynę należy przyjmować raz lub dwa razy dziennie (w dawkach podzielonych, zależnie od zaleceń lekarza), popijając wodą, codziennie mniej więcej o tej samej porze. Zalecane jest również przyjmowanie wenlafaksyny w czasie posiłku, aby uniknąć nudności, dość często występujących na początku leczenia. Kapsułek nie powinno się dzielić, rozpuszczać czy rozgryzać.

W przypadku pominięcia dawki leku, nigdy nie należy stosować dawki podwójnej – jeśli zbliża się pora przyjęcia następnej dawki, należy pominąć pominiętą dawkę i kontynuować regularny schemat dawkowania. Nie powinno się również przerywać przyjmowania wenlafaksyny bez konsultacji z lekarzem. Nagłe zaprzestanie stosowania leku może spowodować wystąpienie objawów odstawiennych. Są to m.in. zawroty głowy, zaburzenia czucia, zaburzenia snu, bezsenność, nudności, objawy grypopodobne, wymioty i ból głowy. W razie jakichkolwiek wątpliwości należy skontaktować się z lekarzem lub farmaceutą.

Leczenie wenlafaksyną najczęściej rozpoczyna się od stosowania niskich dawek, stopniowo je zwiększając (nie częściej niż co dwa tygodnie), aby organizm mógł przyzwyczaić się do leku i zmniejszyć ryzyko wystąpienia działań niepożądanych. Dawka zwykle waha się od 37,5 mg do 375 mg na dobę. Przykładowo, w leczeniu zaburzeń lękowych czy fobii społecznej zalecana dawka wynosi 75 mg. Dawkowanie jest jednak określane indywidualnie i nie należy samodzielnie zwiększać/zmniejszać dawki. Co więcej, w przypadku współistniejących chorób wątroby i/lub nerek, lekarz może przepisać mniejszą dawkę.

Sprawdź też: Problemy psychiczne i neurologiczne po COVID-19

Wenlafaksyna – skutki uboczne, możliwe działania niepożądane

Choć wenlafaksyna jest lekiem nowej generacji i ma mniej skutków niepożądanych niż starsze leki przeciwdepresyjne, jednak jak każdy inny lek wenlafaksyna może u niektórych osób powodować działania niepożądane. Wśród częstych skutków ubocznych (występujących u więcej niż 1 na 100 osób) wymienia się:

zawroty głowy,
bóle głowy,
zmniejszenie masy ciała,
bezsenność lub nadmierną senność,
zmniejszenie łaknienia,
suchość w ustach,
pocenie się,
nudności,
zaparcia,
wymioty,
szumy uszne,
nadciśnienie,
zwiększenie ilości cholesterolu we krwi,
zaburzenia erekcji u mężczyzn,
zaburzenia krwawienia miesiączkowego u kobiet.

Poważniejsze, ale bardzo rzadkie działania niepożądane, to: wybroczyny, krwawienie z przewodu pokarmowego, zwiększenie masy ciała, zapalenie wątroby, zaburzenia smaku, niepokój psychoruchowy, kołatanie serca, drgawki, reakcje maniakalne, zespół serotoninowy, złośliwy zespół neuroleptyczny, jaskra z zamkniętym kątem przesączania, nadciśnienie tętnicze, migotanie komór, częstoskurcz komorowy, zapalenie trzustki, zatrzymanie moczu, reakcje anafilaktyczne, rumień wielopostaciowy, zaburzenia akomodacji.

Przeczytaj również: Syndrom Piotrusia Pana – przyczyny, objawy, leczenie

Wenlafaksyna – przeciwwskazania

Głównym przeciwwskazaniem do stosowania tego leku jest uczulenie na wenlafaksynę (substancję czynną preparatu) lub którąkolwiek substancję pomocniczą zawartą w danym preparacie. Wenlafaksyna nie powinna być jednocześnie stosowania z lekami z grupy nieodwracalnych inhibitorów monoaminooksydazy (IMAO) z uwagi na ryzyko wystąpienia zespołu serotoninowego. Leki te powinny być odstawione na minimum 14 dni przed przyjęciem wenlafaksyny.

Wenlafaksyna nie powinna być również stosowana przez dzieci i młodzież do 18. roku życia – jak pokazują badania, nie wykazuje w tych grupach wiekowych zadowalającego efektu terapeutycznego. Ponadto w badaniach klinicznych zauważano częste występowanie działań niepożądanych w tej grupie wiekowej.

Szczególną opieką lekarską w czasie leczenia powinny być objęte osoby cierpiące na zaburzenia rytmu serca, z nadciśnieniem tętniczym, z niestabilną chorobą wieńcową oraz pacjenci w podeszłym wieku, ponieważ stosowanie wenlafaksyny może prowadzić u tych osób do hiponatremii (zmniejszenia stężenia jonów sodu we krwi). Należy zachować ostrożność również w przypadku występowania zwiększonych skłonności do występowania krwawień, u osób z cukrzycą i zaburzeniami afektywnymi dwubiegunowymi w wywiadzie lub ich bliskiej rodziny.

Sprawdź też: Czy lęk separacyjny może występować u dorosłych?

Wenlafaksyna a inne przyjmowane leki

Wenlafaksyna, jak każda inna substancja lecznicza, może wchodzić w interakcję z innymi przyjmowanymi lekami i suplementami diety. Jednoczesne stosowanie wenlafaksyny i niektórych leków może prowadzić do wystąpienia zespołu serotoninowego lub złośliwego zespołu neuroleptycznego. Są to m.in. inne leki przeciwdepresyjne, tryptany (stosowane w leczeniu migreny), leki przeciwhistaminowe, tramadol (silny lek przeciwbólowy) oraz suplementy diety zawierające ziele dziurawca zwyczajnego. O wszystkich przyjmowanych lekach, nawet tych dostępnych bez recepty, należy poinformować swojego lekarza lub farmaceutę.

Przeczytaj również: Jak się uwolnić z toksycznego związku?

Wenlafaksyna a ciąża i karmienie piersią – czy wenlafaksynę można przyjmować w ciąży?

Wenlafaksyna w ciąży może być stosowana jedynie w przypadku, gdy spodziewane korzyści z leczenia przewyższają potencjalne ryzyko. U noworodków matek, które stosowały wenlafaksynę, w późniejszym okresie ciąży zaobserwowano m.in. drażliwość, trudności ze ssaniem i problemy ze snem. Niektóre noworodki wymagały karmienia przez zgłębnik lub długotrwałej hospitalizacji. Co więcej, stosowanie wenlafaksyny w ciąży może zwiększać ryzyko wystąpienia zespołu przetrwałego nadciśnienia płucnego noworodka. Ponadto jedne z nowszych badań sugerują, że stosowanie wenlafaksyny w ciąży wiąże się z większą liczbą występowania wad wrodzonych niż jakikolwiek inny lek przeciwdepresyjny przyjmowany w pierwszych miesiącach ciąży.

Wenlafaksyna przenika również do mleka kobiecego. Zaliczana jest do kategorii L2, tj. leków bezpiecznych w czasie laktacji, prawdopodobnie kompatybilnych z karmieniem piersią. Stosowanie wenlafaksyny w czasie karmienia piersią jest możliwe, jednak konieczna jest konsultacja z lekarzem prowadzącym.

Czytaj również: Autofobia – co to jest? Przyczyny, objawy, leczenie lęku przed samotnością

Bibliografia

W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.

Gorostowicz A., Siwek M., Wenlafaksyna – właściwości farmakologiczne oraz zastosowanie w praktyce klinicznej, https://www.pfizerpro.com.pl/sites/default/files/wenlafaksyna_wlasciwosci_farmakologiczne_2018.pdf
MedlinePlus, Venlafaxine, https://medlineplus.gov/druginfo/meds/a694020.html
National Alliance on Medical Illness, Venlafaxine, https://www.nami.org/About-Mental-Illness/Treatments/Mental-Health-Medications/Types-of-Medication/Venlafaxine-(Effexor)
WebMD, Venlafaxine HCL - Uses, Side Effects, and More, https://www.webmd.com/drugs/2/drug-4870-5047/venlafaxine-oral/venlafaxine-oral/details
NHS, Venlafaxine, https://www.nhs.uk/medicines/venlafaxine/
Mosiołek A., Leczenie zaburzeń lękowych – przewodnik, https://podyplomie.pl/psychiatria/31429,leczenie-zaburzen-lekowych-przewodnik?page=2
Charakterystyka produktu leczniczego Venlectine, http://leki.urpl.gov.pl/files/Venlectine_kapstwarde_3dawki.pdf
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika, Efectin ER, https://www.pfizerpro.com.pl/sites/default/files/efectin_ll-pld_approved_09.10.2020.pdf
Zientarska K., Wenlafaksyna a wady wrodzone płodu, https://www.termedia.pl/ginekologia/Wenlafaksyna-a-wady-wrodzone-plodu,39285.html
Stolarczyk M., Wenlafaksyna i karmienie piersią, https://farmaceuta-radzi.pl/wenlafaksyna-i-karmienie-piersia/

Opublikowano: 29.10.2021;

Oceń:

0.0

Aleksandra Słupczyńska

lekarz

Absolwentka kierunku lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Lublinie. Redaktorka artykułów medycznych z wieloletnim doświadczeniem. Główne zainteresowania medyczne to ginekologia i położnictwo oraz psychiatria. Swoje pasje naukowe rozwija uczestnicząc w licznych konferencjach naukowych i szkoleniach. Prywatnie miłośniczka fotografii, włoskiej kuchni i podróży.