Każdy mężczyzna przechodzi przez poszczególne etapy życia w swoim tempie, jednak schemat rozwoju zazwyczaj wygląda podobnie: dzieciństwo, dojrzewanie, stawanie się mężczyzną, założenie rodziny i odpowiedzialna opieka nad nią. Wbrew pozorom, u niektórych mężczyzn ten schemat nie powiela się. Co prawda, fizycznie osiągają oni dojrzałość, jednak wewnątrz pozostają dziećmi, które nie raz są rozkapryszone i nie chcą brać na siebie odpowiedzialności. Przypominają oni bohatera powieści „Piotruś Pan”, który uciekł do Nibylandii w obawie, że w końcu dorośnie. Jak rozpoznać w życiu codziennym Piotrusia Pana i czy da się z nim stworzyć udany związek? Czy to zaburzenie osobowości można leczyć, czy jest to raczej niezmienna cecha charakteru danej osoby? Dowiedz się więcej o tzw. wiecznym chłopcu.
Syndrom Piotrusia Pana – przyczyny, objawy, leczenie
Co nazywamy syndromem Piotrusia Pana?
Syndrom Piotrusia Pana to określenie, którym opisuje się mężczyzn, u których zarówno rozwój psychiczny jak i emocjonalny zatrzymał się przedwcześnie i pozostał na etapie wieku dziecięcego. Taka osoba wiedzie beztroskie życie i uwielbia się bawić. Emanuje urokiem osobistym, jednak skupiona jest w całości na sobie i swoich potrzebach, domaga się uwagi i jak najszybszej realizacji swoich zachcianek, bez wglądu w problemy dnia codziennego czy obowiązki z nim związane. Choć z pozoru mężczyzna z syndromem Piotrusia Pana może wydawać się atrakcyjnym partnerem, ze spontanicznymi pomysłami i beztroskim podejściem do życia, w praktyce związek z nim to nie lada wyzwanie, zwłaszcza gdy przytłaczają go obowiązki związane z dorosłością.
Sprawdź też: Jak się uwolnić z toksycznego związku?
Co ważne, mimo że prawie każdy z nas ma w swoim otoczeniu chociaż jeden przypadek syndromu Piotrusia Pana, nie jest on wpisany na listę chorób i zaburzeń psychicznych. Czy to oznacza, że problem nie istnieje? Nie do końca – choć nie jest on uznany za jednostkę wymagającą obligatoryjnego leczenia, pozwala on na opis jednego z częstszych stanów psychicznych, z wszystkimi jego niedoskonałościami.
Przeczytaj również: Osobowość narcystyczna – rodzaje narcyzów
Przyczyny syndromu Piotrusia Pana
Syndrom Piotrusia Pana, inaczej określany jako kompleks wiecznego chłopca, ma wieloprzyczynowe podłoże. Wśród najważniejszych czynników sprzyjających jego wykształceniu się wymieniane są:
- brak odpowiednich wzorców do naśladowania w dzieciństwie,
- nadopiekuńczość ze strony jednego lub obojga rodziców,
- niepełna rodzina,
- niepoświęcanie dziecku odpowiedniej ilości czasu,
- ignorowanie powszechnie uznawanego systemu wartości rodzinnych.
Syndrom Piotrusia Pana zdecydowanie częściej występuje u jedynaków, a w rodzinach wielodzietnych u najmłodszych dzieci. To one, w porównaniu z innymi, najczęściej są rozpieszczane i traktowane łagodniej, a rodzice spełniają większość ich zachcianek.
Wiecznymi chłopcami pozostają również często mężczyźni, w przypadku których w okresie dzieciństwa zabrakło ojca. Nie posiadają oni wtedy odpowiedniego wzoru do naśladowania, który mógłby nauczyć ich samodzielności i odpowiedzialności za innych. Z tego powodu często występują u nich zaburzenia emocjonalne i mniejsza odporność na radzenie sobie z problemami. Co więcej, samotne matki w obawie przed tym, że syn „wyleci z gniazda”, często nieświadomie wychowują egoistycznych, skupionych na swoich potrzebach mężczyzn.
Zobacz też: Czy lęk separacyjny może występować u dorosłych?
Co ciekawe, syndrom Piotrusia Pana stosunkowo często występuje również w przypadku dzieci tzw. późnych rodziców, czyli osób, które długo starały się o potomstwo. To właśnie oni częściej odpuszczają obowiązki i nie stawiają granic, wychowując w nurcie tzw. bezstresowego wychowania.
To też może Cię zainteresować: Czym jest zespół Adele?
Czym charakteryzuje się mężczyzna dotknięty syndromem Piotrusia Pana?
Jakie wyróżniamy cechy syndromu Piotrusia Pana, czyli po czym możemy poznać „wiecznego chłopca”? To z jednej strony szereg cech, które mogą zwiększać jego atrakcyjność u płci przeciwnej, takich jak:
- prowadzenie lekkiego, beztroskiego życia,
- spontaniczność,
- ciągłe poszukiwanie nowych wyzwań,
- chęć imponowania innym,
- otwartość w kontaktach międzyludzkich,
- duże poczucie humoru,
- urok osobisty,
- troska o swój wygląd.
Z drugiej strony mamy objawy syndromu Piotrusia Pana, które powinny nas zaalarmować. To między innymi:
- egoizm,
- unikanie podejmowania planów na przyszłość,
- niechęć do wypełniania jakichkolwiek obowiązków,
- brak poczucia odpowiedzialności,
- płytkie traktowanie partnerki lub partnera,
- niedojrzałość emocjonalna,
- unikanie decyzyjności,
- zrzucanie na partnera problemów życia codziennego,
- niechęć do stabilizacji,
- przedmiotowe traktowanie innych,
- lęk przed samotnością,
- niechęć do założenia rodziny,
- wymaganie od strony partnerki wyrozumiałości w każdej kwestii,
- obarczanie innych winą za swoje niepowodzenia,
- marginalne traktowanie rodziny.
Przeczytaj również: Na czym polega zespół Alicji w Krainie Czarów?
Piotruś Pan jako partner
Jak już zostało wspomniane, wieczny chłopiec na pierwszy rzut oka może wydawać się atrakcyjnym obiektem zainteresowania. Sprawiający dobre wrażenie i mający powodzenie u kobiet, miły, zabawny, szukający nowych wyzwań i skłonny do spontanicznych prezentów czy romantycznych wyjazdów mężczyzna, który prowadzi beztroskie życie, staje się idealnym kompanem do zabawy.
W luźnych, niezobowiązujących związkach syndrom Piotrusia Pana nie stanowi więc najmniejszego problemu. Gorzej, gdy związek ten zaczyna przekształcać się w coś stałego i w grę zaczynają wchodzić zobowiązania i życie pełne różnego rodzaju obowiązków. Osoby będące wiecznymi chłopcami rzadko kiedy chętnie zakładają rodziny – zdecydowanie bliżej im do zabawy i beztroskiego czerpania przyjemności z życia. Jeżeli wyjdziemy za mąż za osobę cierpiącą na syndrom Piotrusia Pana, musimy liczyć się z tym, że większość nawet najbardziej błahych obowiązków spocznie na nas, a brak wsparcia i poczucia bezpieczeństwa będzie towarzyszyć nam każdego dnia.
Wielu mężczyzn oczekuje wtedy od swoich partnerek wyrozumiałości i akceptacji siebie z wszystkimi zaletami, wybaczania wszelkiego rodzaju wybryków i morza cierpliwości. Sprostać temu potrafią tak naprawdę wyłącznie partnerki z mocno rozwiniętym instynktem opiekuńczym, którym nie przeszkadza rola opiekunki, zamiast partnerki własnego męża. W wielu przypadkach jednak okazuje się, że kobieta nie jest w stanie sprostać wymaganiom partnera, a różnica charakterów jest tak duża, że panie decydują się na rozstanie, by poszukać bardziej stabilnego i dojrzałego związku.
Zobacz też: Syndrom Marii Antoniny – przyczyny, objawy, leczenie
Piotruś Pan a rodzicielstwo
Związek z Piotrusiem Panem choć trudny, jest możliwy, jednak prawdziwe schody pojawiają się w momencie, gdy pomiędzy nim a partnerką pojawia się inna osoba wymagająca opieki. Najczęściej jest to dziecko, które skupia na sobie uwagę kobiety, wywołując zazdrość u Piotrusia Pana i poczucie odtrącenia. Co więcej, trudna do zaakceptowania staje się odpowiedzialność, jaka zaczyna spoczywać na nim jako głowie rodziny. W większości przypadków ojcowie z syndromem Piotrusia Pana są mało zaangażowani w codzienną opiekę nad dzieckiem, skupiając się raczej jedynie na jej przyjemnych aspektach, takich jak np. zabawa z maluchem. Oczywiście dzieci chętnie z tego korzystają, dopóki jest to dla nich atrakcyjne. Gdy zaczynają dorastać, często widzą, że nie mogą na takim rodzicu polegać, a brak granic sprawia, że zaczynają tracić do niego szacunek.
To też może Cię zainteresować: Syndrom chińskiej restauracji – co to jest?
Syndrom Piotrusia Pana – leczenie
Syndrom Piotrusia Pana co prawda nie został uznany oficjalnie za zaburzenie psychiczne i nie posiada jasnych wytycznych odnośnie leczenia, niemniej udowodniono, że psychoterapia wykazuje w tym przypadku dużą skuteczność. To tak naprawdę jedyny sposób na leczenie syndromu Piotrusia Pana. Odpowiednio poprowadzona psychoterapia pozwala osobom cierpiącym na syndrom Piotrusia Pana poradzić sobie z lękiem przed odpowiedzialnością. Kluczowe w terapii jest znalezienie przyczyn niedojrzałości i lęku przed dorosłym życiem. Wymaga to jednak dużego wysiłku zarówno ze strony psychoterapeuty jak i pacjenta, nie bez znaczenia jest również wsparcie rodziny i współuczestnictwo w terapii.
Oprócz sesji terapeutycznych ważne jest również, by bliscy osób z syndromem Piotrusia nauczyli się stawiać im granice i wymagać od nich angażowania się w codzienne obowiązki, co zwłaszcza na początku wywołuje duży sprzeciw. Konieczne jest jasne i umiejętne stawianie wymagań i granic oraz jednoznaczne wyrażanie braku akceptacji dla nieodpowiedzialnego zachowania lub niewywiązywania się z powierzonych zadań. Z drugiej strony osoby z syndromem Piotrusia Pana potrzebują docenienia pozytywnych rezultatów swoich działań. Wiele związków nie przechodzi tej trudnej próby, jednak jest to ogromna szansa na normalne życie i zbudowanie prawidłowej relacji partnerskiej.
Czytaj również: Autofobia – co to jest? Przyczyny, objawy, leczenie lęku przed samotnością
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- J. Kargul „Piotruś Pan i Wieczna Dziewczynka -w kalejdoskopie odraczania dorosłości”, Edukacja Dorosłych 2017, nr 1
- Kalkan, Melek & Vural Batik, Meryem & Kaya, Leyla & Turan, Merve. (2021). Peter Pan Syndrome „Men Who Don’t Grow”: Developing a Scale. Men and Masculinities. 24. 245-257.
- M. Matlak „Kryzys męskości na przykładach wybranych postaci prezentowanych w polskich mediach”, Nauki Społeczne, Nr 2, (1/2011),
- Dan Kiley - The Peter Pan Syndrome-Men Who Have Never Grown Up
Natalia Michalak
diagnosta laboratoryjny
Absolwentka kierunku analityka medyczna na Śląskim Uniwersytecie Medycznym w Katowicach. Prywatnie mama wesołej dwójki i pasjonatka zdrowego i aktywnego stylu życia. Dzięki swojemu wykształceniu doskonale wie, jak ważną rolę odgrywa w trosce o zdrowie i dobre samopoczucie odpowiednia profilaktyka, której niezbędnymi elementami są m.in. regularnie wykonywane badania laboratoryjne, odpowiednia dieta i aktywność fizyczna.
5
Komentarze i opinie (0)