Zapalenie błony śluzowej żołądka (inaczej nieżyt żołądka) to schorzenie dające objawy silnej niestrawności, takie jak uczucie pełności w brzuchu, nudności i wymioty. Duże znaczenie ma leczenie zapalenia żołądka dietą. Do produktów zalecanych w diecie żołądkowej zalicza się pokarmy niskotłuszczowe. Na chory żołądek przeciwwskazane są zaś produkty bogate w błonnik, który działa drażniąco na błonę śluzową żołądka, co nasila dolegliwości. Jak skomponować dietę przy zapaleniu żołądka?
Dieta przy zapaleniu żołądka – co jeść w zapaleniu błony śluzowej żołądka?
Zapalenie żołądka – objawy zapalenia błony śluzowej żołądka
Zapalenie żołądka (nieżyt żołądka) to stan, do którego dochodzi przy uszkodzeniu błony śluzowej żołądka lub dwunastnicy. Nieżyt żołądka może być następstwem zakażenia Helicobacter pylori, infekcji wirusowych, bakteryjnych czy grzybiczych, a także choroby Leśniowskiego-Crohna. Najczęstsze przyczyny tego typu choroby żołądka to: stres, nadużywanie alkoholu lub niesteroidowych leków przeciwzapalnych, poważne operacje, urazy, oparzenia, zakażenia oraz choroby ośrodkowego układu nerwowego oraz autoimmunologiczne.
W wielu przypadkach objawy zapalenia żołądka nie występują. Jeśli natomiast już się one pojawią są to:
- ból w górnej części brzucha lub, ogólnie ujmując, ból w jamie brzusznej,
- wzdęcia, nudności oraz wymioty, wzmożone odbijanie,
- brak apetytu,
- uczucie pełności w brzuchu nawet po spożyciu niewielkiego posiłku,
- nagły, gwałtowny spadek masy ciała przy braku stosowania jakichkolwiek diet odchudzających.
Ponadto przewlekłe zapalenie błony śluzowej żołądka może doprowadzić do ciągłego zmęczenia, senności, trudności w oddychaniu oraz bladości skóry. W leczeniu zapalenia żołądka znaczącą rolę odgrywa prawidłowo skomponowana dieta.
Zobacz też: Migdały – właściwości, zastosowanie
Dieta przy zapaleniu żołądka – jakie są zasady?
Odpowiednia dieta w zapaleniu żołądka znacząco wspomaga terapię farmakologiczną (w leczeniu stanu zapalnego błony śluzowej żołądka zastosowanie znajdują m.in. leki zobojętniające lub hamujące wydzielanie kwasu solnego). Jednak zawsze najważniejszym elementem leczenia zapalenia żołądka powinna być specjalna dieta. Jakie są podstawowe zasady diety żołądkowej?
Dieta w nieżycie żołądka musi być dietą łatwostrawną z ograniczeniem spożycia tłuszczu. Produkty lekkostrawne podlegają bowiem całkowitemu, szybkiemu strawieniu przez enzymy trawienne i nie podrażniają błony śluzowej żołądka. Zalecane jest spożywanie ok. 5 małych objętościowo posiłków, w równych odstępach czasu. Pokarm trzeba dokładnie przeżuwać, jeść powoli, nie wykonując w trakcie jedzenia innych czynności (np. oglądanie telewizji). Regularność jedzenia oraz niewielkie porcje potraw zapobiegają bowiem nadmiernemu obciążaniu przewodu pokarmowego i stymulują jego prawidłową pracę.
W diecie na zapalenie żołądka konieczne jest ograniczenie lub wyeliminowanie produktów i potraw wzdymających, które przez bardzo długi czas zalegają w żołądku i mogą nasilać nieprzyjemne objawy ze strony układu pokarmowego. Ponadto bardzo istotne jest unikanie spożycia alkoholu, ostrych przypraw, mocnej kawy i herbaty. W diecie na chory żołądek wskazane techniki kulinarne to: gotowanie w wodzie, na parze, pieczenie bez tłuszczu, duszenie bez wcześniejszego obsmażania na tłuszczu. Natomiast wykluczyć należy smażenie w tłuszczu oraz tradycyjne pieczenie lub duszenie.
Przeczytaj: Wymiotowanie żółcią – co oznacza?
Dieta żołądkowa – co jeść na chory żołądek?
Choroba żołądka wymaga włączenia do codziennego menu określonego rodzaju pokarmów. Z uwagi na konieczność ograniczenia podaży tłuszczów pochodzenia zwierzęcego, które dodatkowo mogą obciążać pracę żołądka i przewodu pokarmowego, w zapaleniu żołądka jadłospis powinien obejmować produkty zwierzęce o niskiej zawartości tłuszczu, np. chude mięso, wędliny, ryby, niskotłuszczowe mleko i produkty mleczne, chude sery.
Przy chorym żołądku można jeść oczyszczone produkty zbożowe, np. pszenne pieczywo, drobne makarony, biały ryż, kaszę mannę, gdyż są ubogie w błonnik pokarmowy i szybko podlegają trawieniu. Stan zapalny żołądka dopuszcza spożywanie dojrzałych owoców i warzyw bez skórki, głównie w formie ugotowanej, musów, przecierów, puree. Warto wybrać banany, jabłka, marchew, dynia, ziemniaki, ponieważ mają działanie alkalizujące, a ponadto stanowią źródło wielu witamin i składników mineralnych niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu.
W zapaleniu żołądka dieta może zostać wzbogacona niewielką ilością jajek, przede wszystkim gotowanych na miękko, półtwardo lub w postaci jajecznicy na parze, ponieważ w takiej formie są lekkostrawne. W jadłospisie mogą znaleźć się niewielkie dawki tłuszczów, przede wszystkim pochodzenia roślinnego, np. olej rzepakowy, oliwa z oliwek oraz masło, gdyż są one łatwo przyswajalne przez organizm.
W nadżerce żołądka zaleca się picie napojów takich jak: woda mineralna niegazowana, soki owocowe i warzywne, kompoty, słaba herbata, napary ziołowe. Dopuszcza się stosowanie łagodnych przypraw i ziół, np. cynamon, koperek, natka pietruszki, rumianek, z uwagi na to, że nie podrażniają błony śluzowej żołądka, a niektóre zioła, jak m.in. rumianek, dodatkowo wykazują działanie przeciwzapalne.
Czego unikać w diecie przy nieżycie żołądka?
Przepisy diety w nieżycie żołądka wymagają wykluczenia:
- produktów stanowiących bogate źródło błonnika pokarmowego, które podrażniają śluzówkę żołądka i wymagają dłuższego czasu trawienia, co prowadzi do nadwyrężania przewodu pokarmowego;
- żywności obfitującej w tłuszcz oraz tłuszczów pochodzenia zwierzęcego (np. tłuste gatunki mięs oraz ryb, tłuste wyroby mięsne, konserwy mięsne i rybne, smalec, słonina, pełnotłuste mleko, sery żółte, pleśniowe, tłuste twarogi), są bowiem ciężkostrawne, bardzo długo zalegają w żołądku, a ich spożycie może dodatkowo nasilać objawy zapalenia śluzówki żołądka;
- ostrych przypraw, np. chilli, papryka, pieprz, ponieważ działają drażniąco na błonę śluzową żołądka;
- napojów, takich jak: mocna kawa, mocna herbata, alkohol, napoje gazowane, nektary, napoje słodzone, gdyż wzmagają objawy choroby,
Na chory żołądek przeciwwskazane jest jedzenie potraw smażonych, dań gotowych, typu fast-food, żywności o wysokim stopniu przetworzenia, słodyczy itp., z uwagi na to, iż są to najczęściej produkty bogate w tłuszcze zwierzęce, a więc ciężkostrawne, pobudzające wydzielanie soków żołądkowych.
Joanna Ludwiszewska
Dietetyczka
Absolwentka Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, kierunku Dietetyka oraz Technologia Żywności i Żywienie Człowieka o specjalności Żywienie Człowieka. Doświadczenie zawodowe zdobyła podczas licznych zajęć praktycznych w szpitalach, poradniach żywieniowych, domach opieki, prowadząc warsztaty żywieniowe, pracując jako dietetyk na portalu internetowym o tematyce żywieniowej. Na bieżąco poszerza swoją wiedzę uczestnicząc w licznych szkoleniach oraz konferencjach naukowych. Dietetyka to przede wszystkim jej pasja, dlatego interesuje się każdą jej dziedziną. W swojej pracy do każdego pacjenta podchodzi indywidualnie, aby jak najlepiej pomóc mu osiągnąć zamierzony cel. Przygotowywane jadłospisy zawsze dostosowuje do potrzeb i preferencji pacjenta. Interesuje się gotowaniem i ciągle poszukuje nowych przepisów na ciekawe i zdrowe dania.
Komentarze i opinie (17)
opublikowany 25.03.2020
opublikowany 11.09.2022
opublikowany 04.01.2023
opublikowany 28.03.2022
opublikowany 28.05.2022
opublikowany 14.06.2022
opublikowany 19.07.2022
opublikowany 16.08.2022
opublikowany 29.08.2022
opublikowany 11.09.2022
opublikowany 25.09.2022
opublikowany 09.11.2022
opublikowany 06.02.2023
opublikowany 07.06.2023
opublikowany 01.02.2024
opublikowany 23.05.2024
opublikowany 05.09.2024