Dieta przy wymiotach i biegunce jest bardzo ważnym elementem leczenia. Bez względu na ich przyczynę należy stosować dietę łatwostrawną i skutecznie nawadniać organizm. Do grup populacyjnych szczególnie narażonych na poważne konsekwencje wymiotów, takie jak odwodnienie i zaburzenia elektrolitowe należą dzieci i osoby starsze.
Co podawać przy wymiotach? Jaka dieta przy wymiotach i biegunce jest najlepsza?
- Wymioty – przyczyny. Co na żołądek po wymiotach?
- Dieta przy wymiotach i biegunce
- Dieta łatwostrawna – co podawać przy wymiotach?
- Co podawać przy wymiotach – płyny:
- Co na żołądek po wymiotach?
- Co podawać przy wymiotach – produkty zalecane i przeciwwskazane
- Dieta wymiotującego dziecka i osoby dorosłej – jak zapobiegać odwodnieniu?
Wymioty – przyczyny. Co na żołądek po wymiotach?
Wymioty polegają na gwałtownym zwracaniu treści znajdującej się w przewodzie pokarmowym. Mogą być poprzedzone nudnościami, czyli nieprzyjemną subiektywną potrzebą zwymiotowania. Istnieje wiele przyczyn występowania wymiotów. Mogą one towarzyszyć stanom fizjologicznym, takim jak np. ciąża. Pojawiają się także niekiedy pod wpływem stresu, nadużycia alkoholu czy intensywnego wysiłku fizycznego.
Wymioty mogą być także objawem wielu chorób, takich jak:
- choroby ośrodkowego układu nerwowego,
- choroby psychosomatyczne,
- ostre i przewlekłe choroby narządów jamy brzusznej,
- zatrucia pokarmowe i infekcje układu pokarmowego,
- choroby błędnika,
- choroby układu hormonalnego i zaburzenia metaboliczne,
- choroby narządów klatki piersiowej,
- kolka nerkowa i żółciowa.
Dieta przy wymiotach i biegunce
Niezależnie od przyczyny, mogą one nieść za sobą poważne konsekwencje dla zdrowia pacjenta. Te wynikają przede wszystkim ze strat wody oraz elektrolitów, które mogą skutkować zaburzeniami neurologicznymi czy pracy serca. Podobne skutki niosą ze sobą długotrwałe biegunki. Szczególnie na zjawisko odwodnienia po wymiotach lub biegunce narażone są dzieci i osoby starsze.
Dlatego tak ważna jest odpowiednia dieta przy wymiotach i biegunce. Istotne jest nawadnianie, tak by ułatwić regenerację organizmu, powrót do zdrowia i ewentualne leczenie choroby podstawowej.
Zdaniem eksperta
Pierwszym krokiem w leczeniu odwodnienia spowodowanego biegunkami u dziecka powinno być nawadnianie doustne. Najlepiej nadają się do tego tzw. doustne płyny nawadniające (DPN) o specjalnie opracowanym składzie.
Czytaj więcej
Dieta łatwostrawna – co podawać przy wymiotach?
Dieta przy wymiotach i biegunce w swojej początkowej fazie skupiona jest głównie na zapewnieniu odpowiedniego nawodnienia i uzupełnieniu straconych elektrolitów. Przy nasilonych objawach pacjent w pierwszej i często też drugiej dobie po wymiotach powinien stosować dietę płynną. Polega ona na podawaniu w stałych odstępach czasu niewielkich ilości płynów.
Co podawać przy wymiotach – płyny:
- przegotowana woda,
- niegazowana woda mineralna,
- napoje elektrolitowe,
- napar z rumianku,
- słaba herbata.
Jeśli po wymiotach tolerancja pacjenta na obojętne płyny lub doustne płyny nawadniające będzie dobra, można wprowadzić odtłuszczony rosół, a także rozcieńczone kleiki z drobnych kasz, rozgotowanego ryżu czy płatków.
Co podawać przy wymiotach w trzeciej lub czwartej dobie po wymiotach, gdy częstotliwość objawów maleje? Można wówczas przejść do diety łatwotrawnej papkowatej. Stanowi ona modyfikację diety lekkostrawnej w zakresie konsystencji podawanych dań, co ma ułatwić ich gryzienie i przełykanie.
Lekka dieta przy wymiotach i biegunce powinna opierać się na:
- kleikach z rozgotowanego ryżu, drobnych kasz czy płatków;
- miękkim pieczywie pszennym namoczonym w mleku, kawie zbożowej, słabej herbacie lub wodzie;
- zmielonym mięsie drobiowym, chudych wędlinach i rybach;
- jajku na miękko i jajecznicy zrobionej na parze;
- drobnych kaszach, makaronie i ugotowanych ziemniakach;
- warzywach gotowanych (wyklucza się rośliny strączkowe oraz warzywa wzdymające typu kalafior, brokuły, brukselka);
- dojrzałych, przetartych, gotowanych lub pieczonych owocach;
- sokach owocowych, jeśli są dobrze tolerowane.
W kolejnych dniach po wymiotach jadłospis należy oprzeć o zasady typowej diety łatwostrawnej. Oznacza to, że oprócz unikania pokarmów ciężkostrawnych powinno się odpowiednio dobierać techniki obróbki produktów. Dieta wymiotującego dziecka oraz dieta po wymiotach dorosłego musi uwzględniać pokarmy gotowane w wodzie i na parze, duszone bez obsmażania i pieczone bez tłuszczu.
To też może Cię zainteresować: Koszerne jedzenie, czyli jakie?
Dieta wymiotującego dziecka i dorosłego – czego unikać:
- potraw długo zalegających w żołądku,
- ostrego jedzenia,
- pokarmów powodujących wzdęcia,
- produktów zawierających dużo błonnika nierozpuszczalnego w wodzie,
- dań wędzonych.
Co na żołądek po wymiotach?
Jedzenie po wymiotach powinno być atrakcyjne smakowo i wizualnie, tak by pobudzić apetyt osoby, która ma je konsumować. Należy spożywać 5 małych, regularnych posiłków dziennie. Ich temperatura powinna być umiarkowana.
Czytaj również: Mleko ryżowe – właściwości, przepis, z czym podawać, czy jest zdrowe?
Co podawać przy wymiotach – produkty zalecane i przeciwwskazane
Zarówno dieta wymiotującego dziecka, jak i dieta przy wymiotach dorosłych powinna mieć charakter łatwostrawny. Jej zadaniem jest odciążenie układu pokarmowego oraz dostarczenie po wymiotach właściwej ilości energii, makro- i mikroskładników dla osoby chorej. Co podawać przy wymiotach w codziennym menu?
Przeczytaj też: Dieta bezlaktozowa – co jeść, a czego nie jeść?
Co podawać przy wymiotach – polecane produkty:
- pieczywo jasne, drobne kasze, makarony i biały ryż;
- sucharki, biszkopty, herbatniki;
- jogurty, kefiry, sery twarogowe;
- jaja gotowane na miękko, jajecznicę na parze;
- masło, oleje roślinne – dodawane do potraw po przygotowaniu, na surowo;
- chude mięsa, wędliny i ryby;
- gotowane warzywa takie jak ziemniaki, marchew, pietruszka, seler, dynia, buraki, młoda fasolka szparagowa. Na surowo można podawać pomidora bez skórki i niewielkie ilości sałaty;
- dojrzałe owoce bez skórki i pestek, takie jak banany, jabłka, morele, pomarańcze, brzoskwinie – podajemy je w postaci gotowanej, pieczonej, przecieranej;
- miód, dżemy bez pestek, kisiele, galaretki, budynie, kompoty.
Zobacz też: Dieta na stres – co jeść, by obniżyć stres?
Dieta wymiotującego dziecka lub dorosłego – dozwolone przyprawy:
- cynamon,
- wanilia,
- koperek,
- anyż,
- bazylia,
- kminek,
- imbir,
- pietruszka,
- sok z cytryny.
Dieta przy wymiotach i biegunce – pokarmy przeciwwskazane:
- pieczywo pełnoziarniste, grube kasze, brązowy ryż, pełnoziarniste makarony;
- sery pleśniowe, żółte, topione, typu feta;
- jajka gotowane na twardo, tradycyjna jajecznica;
- tłuste mięsa, wędliny, ryby wędzone i w puszkach;
- kapusta, papryka, szczypiorek, cebula, por, ogórek, rzodkiewka, kukurydza;
- niedojrzałe owoce, śliwki, czereśnie, gruszki, agrest, owoce suszone, orzechy;
- strączki;
- kakao;
- mocna herbata, kawa, alkohol.
Zastanawiając się, co na żołądek po wymiotach, warto pamiętać, że dieta przy wymiotach i biegunce powinna być lekkostrawna oraz przestudiować listę produktów wskazanych. Można z nich komponować szereg ciekawych i smacznych dań, które pozwolą zaspokoić zapotrzebowanie na energię i składniki odżywcze.
Przeczytaj: Wymiotowanie żółcią – co oznacza?
Dieta wymiotującego dziecka i osoby dorosłej – jak zapobiegać odwodnieniu?
Dieta przy wymiotach i biegunce powinna skupić się w dużej mierze na nawadnianiu pacjenta tak, aby zapobiec skutkom utraty elektrolitów. Co podawać przy wymiotach w praktyce? Wskazane jest spożywanie obojętnych płynów, takich jak woda mineralna niegazowana, napary z rumianku, słaba herbata, woda przegotowana. Należy podawać je małymi porcjami w krótkich odstępach czasu.
W przypadku grup szczególnie narażonych na odwodnienie, takich jak dzieci i osoby starsze, warto zastosować również doustne płyny nawadniające. Te dostępne w aptece preparaty dzięki właściwej zawartości sodu oraz węglowodanów prostych, a przez to odpowiedniej osmolalności nawadniają w sposób bardziej skuteczny niż sama woda. W przypadku dzieci w pierwszych 4–6 h nawadniania zaleca się podawanie średnio 75 ml/kg m.c. uzupełniając dawkę o 5ml/kg m.c. po każdym epizodzie wymiotów. Zwraca się również szczególną uwagę na to, by podawane płyny nie były ciepłe. W przypadku współwystępującej biegunki należy unikać płynów hiperosmolarnych (ściągających wodę z jelit i powodujących dodatkowe odwodnienie), takich jak napoje słodzone gazowane w tym typu cola czy nierozcieńczone soki owocowe.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Włodarek D., Lange E., Kozłowska L., Głąbska D., Dietoterpia, wyd. I, Warszawa, 2017,
- Ciborowska H., Rudnicka A., Dietetyka żywienie zdrowego i chorego człowieka, Warszawa, 2014,
- Jarosz M., Praktyczny podręcznik dietetyki, Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa, 2010.
- National Institute for Health and Clinical Excellence: Diarrhoea and vomiting caused by gastroenteritis: diagnosis, assessment and management in children younger than 5 years. (Clinical guideline 84) London, NICE, 2009 (http://www.nice.org.uk/nicemedia/live/11846/43789/43789.pdf).
Marzena Rojek
Dietetyk
Dietetyk, specjalista ds. zdrowia publicznego. Absolwentka Śląskiego Uniwersytetu Medycznego. Członek Polskiego Towarzystwa Dietetyki. Posiada ponad dziesięcioletnie doświadczenie w pracy z pacjentami indywidualnymi, także cierpiącymi na zaburzenia odżywiania. Prowadzi szkolenia oraz warsztaty kulinarne z zakresu prawidłowego odżywiania dla dorosłych, dzieci i młodzieży, zajmuje się przygotowywaniem i realizacją programów profilaktyki zdrowotnej. Pracuje jako nauczyciel i wykładowca. Autorka wydanej w 2018 roku książki „Polskie superfoods”. Prezentuje racjonalne podejście do prawidłowego odżywiania, oparte na aktualnej wiedzy z tego zakresu. Sprzeciwia się radykalnym dietom „cud” i stara się przekonywać, że zdrowy styl życia może być łatwy i przyjemny. Prywatnie szczęśliwa mama, pasjonatka długich spacerów i rowerowych wycieczek. Wolne chwile spędza w kuchni, gdzie doskonali i testuje przepisy dietetyczne.
Komentarze i opinie (5)
opublikowany 22.01.2019
opublikowany 22.01.2019
opublikowany 22.01.2019
opublikowany 29.03.2019
opublikowany 15.09.2022