Odpowiednio skomponowana dieta to ważny element zapobiegania nawrotom dokuczliwych objawów towarzyszących hemoroidom. Dolegliwościom sprzyjają zwłaszcza zaparcia, dlatego dieta przy hemoroidach powinna ograniczać ryzyko ich wystąpienia. Warto zwrócić uwagę na to, że niewłaściwe nawyki żywieniowe prowadzą do otyłości, a ta sprzyja rozwojowi żylaków odbytu. Pośrednio zła dieta może także przyczynić się do rozwoju choroby.
Dieta przy hemoroidach – co jeść przy żylakach odbytu?
Jakie objawy dają hemoroidy?
Hemoroidy, czyli guzki krwawnicze stanowią dość częsty problem w populacji. Są to wypełniające się krwią struktury znajdujące się w kanale odbytu, które wraz z mięśniami zwieraczami odbytu odpowiadają za uszczelnianie odbytu i kontrolę wydalania kału. Struktury te występują u każdego człowieka. Problem z nimi rozpoczyna się dopiero wtedy, kiedy zaczynają działać nieprawidłowo – powiększają się nadmiernie i rozciągają, krew w ich wnętrzu ulega zastojowi i krzepnięciu, nie może się całkowicie opróżnić. Pojawiają się wtedy typowe objawy hemoroidów:
- swędzenie i pieczenie odbytu,
- obecność wydzieliny w okolicach odbytu (zwiększa się produkcja śluzu),
- ból przy oddawaniu stolca, w zaawansowanym stadium również w spoczynku i głównie podczas długotrwałego siedzenia,
- delikatne krwawienie z dolnego odcinka przewodu pokarmowego obserwowane na papierze toaletowym lub w stolcu (świeża, czerwona krew).
W zależności od zaawansowania choroby guzki krwawnicze samodzielnie cofają się, można je wprowadzić powrotnie do odbytu palcem lub stale pozostają na zewnątrz kanału odbytu (najbardziej zaawansowane stadium choroby hemoroidalnej).
Zobacz też: Guzek w odbycie – co może oznaczać?
Czy dieta ma wpływ na rozwój hemoroidów i intensywność objawów?
Guzki krwawnicze nie mają jednej określonej przyczyny. W ich powstawaniu udział brać może wiele czynników, m.in.:
- otyłość,
- ciąża,
- siedzący tryb życia,
- przewlekłe biegunki lub zaparcia,
- silne parcie podczas defekacji,
- nieprawidłowa dieta (prowadząca do zaparć).
Bardzo ważną rolę w łagodzeniu objawów hemoroidów i zapobieganiu zaostrzeniom dolegliwości pełni dieta. Odpowiednia dieta przy żylakach odbytu powinna przede wszystkim zapewnić prawidłową konsystencję stolca, dzięki czemu nie będą pojawiać się problemy z wypróżnieniem. Zaparcia, zwłaszcza te długotrwałe, powodują, że pacjenci zwiększają parcie na stolec. To z kolei powoduje wzrost ciśnienia w jamie brzusznej, a także w naczyniach żylnych. Tym samym wzrasta ryzyko poszerzania się naczyń także w okolicach odbytu.
W zapobieganiu zaparciom kluczową rolę odgrywa dieta bogata w błonnik pokarmowy. Jego obecność w pokarmach sprawia, że masy kałowe bez przeszkód przesuwają się w świetle jelita.
Duża ilość płynów przyjmowanych w formie napojów lub wraz z pożywieniem również pozwoli utrzymać odpowiednią spoistość kału. Z kolei posiłki w rozsądnej ilości – najlepiej często i w mniejszych porcjach – zapewnią regularny, codzienny rytm wypróżnień. W związku z drobnymi epizodami krwawienia, u pacjentów cierpiących na hemoroidy dochodzi czasem do rozwoju niewielkiego stopnia anemii. Dieta u osoby chorej powinna zatem również wspomagać czynności krwiotwórcze organizmu – zawierać żelazo i witaminę C.
Dieta przy żylakach odbytu – co jeść, a czego unikać?
Podstawowym zadaniem diety przy hemoroidach jest dostarczanie organizmowi odpowiednich ilości błonnika (włóknik roślinny). Nadaje on stolcowi odpowiednio miękką konsystencję, wchłania i zatrzymuje wodę, dzięki czemu problemy z zaparciami mogą odejść w zapomnienie. Jelito człowieka nie zawiera enzymów trawiących błonnik, przez co nie jest on wchłaniany – w całości przechodzi przez jelita i jest wydalany. Wskazane są:
- suszone owoce: śliwki, morele, figi;
- pełnoziarniste produkty zbożowe: pieczywo, makarony, płatki zbożowe, kasza;
- surowe owoce, np. kiwi, jabłka, pomarańcze, grejpfruty, jagody;
- surowe warzywa: szpinak, marchew, brokuły, rzodkiewka, pomidory.
Unikać należy produktów zapierających, w tym ryżu białego, bananów, czekolady, kakao, roślin strączkowych, orzechów.
Korzystne jest także wzbogacenie diety w produkty mleczne, takie jak jogurty naturalne, maślanki czy kefiry. Nie tylko zapewniają one dobrą konsystencję stolca i zawierają minerały, ale także zawierają kultury bakteryjne, wpływające pozytywnie na florę jelitową.
Dieta przy hemoroidach – co pić?
Kolejnym zasadniczym zagadnieniem jest odpowiednia podaż płynów. Odpowiednie nawodnienie ogranicza ryzyko zaparć. Ogólne zalecenie spożywania przynajmniej 1,5–2 litrów płynu (a nawet więcej) jest w tym wypadku jak najbardziej uzasadnione.
Szczególnie wskazana jest:
- woda mineralna,
- słaba herbata,
- herbata ziołowa poprawiająca procesy trawienia, ale nie o właściwościach przeczyszczających.
Należy unikać:
- mocnej herbaty,
- kawy,
- alkoholi (w tym czerwonego wina),
- słodzonych napojów gazowanych,
- tak zwanych napojów energetyzujących.
Przyprawy i zioła przy hemoroidach – czy można je stosować?
Ważne jest, aby w trakcie zmagania się z problemem hemoroidów wyłączyć z jadłospisu ostre pokarmy. Pikantne przyprawy działać mogą drażniąco na przewód pokarmowy, w tym jego końcowy odcinek dotknięty chorobą. Stosowanie przypraw na bazie ostrej papryki, pieprzu może nasilać uczucie swędzenia i pieczenia w okolicach odbytu.
Niektóre zioła wydają się przydatne przy dolegliwościach ze strony hemoroidów. Wykorzystywać można je do naparów lub jako dodatki do herbaty. Wspomnieć należy o pozytywnym działaniu skrzypu, podbiału, pokrzywy, czarnego bzu czy babki lancetowatej. Pomocny okazać się może kasztanowiec, ruszczyk kolczasty czy miodla indyjska.
Wspomniane substancje ziołowe mają m.in. działanie przeciwzapalne i przeciwbakteryjne, usprawniające krążenie krwi w naczyniach, delikatne działanie przeciwbólowe. Mieszankę ziół zaleca się zalać gorącą (ale nie wrzącą) wodą i parzyć przez kilkanaście minut. Po przecedzeniu napar jest gotowy do picia.
Gabriela Gajewska
Lekarz
Absolwentka Wydziału Lekarskiego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. Aktualnie odbywa staż podyplomowy w Szpitalu Miejskim w Siemianowicach Śląskich.
Komentarze i opinie (4)
opublikowany 27.09.2018
opublikowany 24.04.2021
opublikowany 15.04.2022
opublikowany 17.09.2022