Ruszczyk kolczasty (myszopłoch) to roślina, której właściwości zadecydowały o szerokim zastosowaniu w lecznictwie. Dzięki działaniu przeciwzapalnemu ruszczyk pomaga na dolegliwości układu krążenia, np. pajączki czy żylaki. Ruszczyk wzmacnia naczynia krwionośne i poprawia cyrkulację krwi. W kosmetyce wyciąg ruszczyka stosowany jest m.in. jako składnik kremów na cellulit. Można stosować go w postaci preparatów (maści, żeli, tabletek) lub herbatek z suszonego ziela.
Ruszczyk kolczasty – właściwości, zastosowanie, skutki uboczne – na co pomaga?
Spis treści
Ruszczyk kolczasty – co to jest i jak wygląda?
Ruszczyk kolczasty (Ruscus aculeatus L.), zwany także myszopłochem kolczastym, to niewielki, zielony krzew z rodziny Ruscaceae (myszopłochowate = ruszczykowate). Wypuszcza sztywne, wzniesione wyprostowane i rozgałęzione pędy. Małe liście mają postać zielonych łusek, które są bezzapachowe, słodkawe i cierpkie w smaku. Z pachwin liści właściwych wyrastają ciemnozielone, kolczaste, liściokształtne pędy (gałęziaki).
Owoc ruszczyka to czerwonawe, kuliste jagody dojrzewające we wrześniu, które mogą pozostać na roślinie przez całą zimę. Myszopłoch występuje w wielu krajach Europy, Azji i obu Amerykach. Dawniej w Polsce powszechne było zastosowanie ruszczyka kolczastego jako odstraszacza na gryzonie, stąd jej popularna nazwa myszopłoch. Liście ruszczyka kolczastego umieszczane pomiędzy kawałkami mięsa czy innych pokarmów miały gwarantować, że myszy i szczury nie tkną jedzenia. Ponadto zabieg taki miał zapewniać świeżość pokarmów.
Surowiec zielarski stanowi kłącze ruszczyka kolczastego – Rusci rhizoma (wysuszone, całe lub rozdrobnione) zbierane we wrześniu. Korzeń ruszczyka ma delikatnie słodki i lekko cierpki smak, ale jest bezzapachowy. Kłącza zawierają saponiny sterydowe (ruscyna, neoruskogenina ruskogenina, ruskozyd), fitosterole (sitosterol, stigmasterol, kampesterol), flawonoidy, benzofuran, nienasycone kwasy tłuszczowe, olejki eteryczne, żywice, kumaryny, triterpeny i związki mineralne.
Ruszczyk w kuchni także znalazł zastosowanie. W celach kulinarnych wykorzystuje się młode pędy, które dodawane do potraw wzbogacą ich smak. Gałązki zaś są doskonałym dodatkiem do bożonarodzeniowych stroików.
To też może Cię zainteresować: Zielony mocz – przyczyny
Ruszczyk kolczasty – właściwości – na co działa?
Działanie ruszczyka kolczastego jako niemal cudownej rośliny opisywał już grecki uczony i filozof Theophrastus, zaś Dioscorides wspominał o roślinie jako leku na kamienie nerkowe. W średniowieczu myszopłoch stosowany był do usuwania ociężałości w nogach, która była wynikiem długotrwałego stania. Roślina zalecana też była przy żółtaczce, podagrze, kamieniach żółciowych i nerkowych, żylakach i hemoroidach.
Dzięki wynikom przeprowadzonych badań dotyczących właściwości ruszczyka kolczastego, roślina stosowana jest nie tylko w ziołolecznictwie i medycynie naturalnej, ale też medycynie konwencjonalnej. Na co pomaga ruszczyk? Zalecany jest przede wszystkim w dolegliwościach i chorobach układu krążenia, gdyż:
- podnosi ciśnienie żylne krwi,
- zwiększa napięcie i uszczelnia ściany naczyń krwionośnych,
- wzmaga przepływ krwi w żyłach,
- zapobiega zastojom krwi i limfy, obrzękom i wysiękom okołonaczyniowym,
- hamuje działanie enzymu elastazy (proteinaza),
- obniża poziom cholesterolu.
Kłącze ruszczyka jest również łagodnym środkiem moczopędnym. Zapobiegania ono przenikaniu płynów z żył do otaczających je tkanek, co usprawnia ich filtrację przez nerki i wydalenie wraz z moczem z organizmu.
Ziele ruszczyka uchodzi za naturalny środek „czyszczący krew”, zalecany jest więc przy zatruciach organizmu, ale też w dietach odchudzających. Ruszczyk działa też cytotoksycznie i przeciwhistaminowo. Stosowny jest też przez kobiety stosujące preparaty antykoncepcyjne, gdyż zapobiega krwawieniom i plamieniom z dróg rodnych.
Dowiedz się więcej o ziołach na hemoroidy
Ruszczyk kolczasty – na pajączki, naczynka, żylaki, hemoroidy
Ruszczyk w kosmetyce także wykorzystywany jest dość powszechnie. Preparaty z ruszczykiem kolczastym do pielęgnacji skóry z wykazują działanie przeciwzapalnie, zwiększające przepływ krwi, nawilżające oraz zmiękczające skórę. Ponadto chronią naturalną barierę skóry, przywracając jej miękkość i odpowiednie nawilżenie. Dzięki ruskogeninie zawartej w roślinie preparaty pobudzają mikrokrążenie, poprawiając wygląd skóry. Z uwagi na takie właściwości stosuje się produkty z ruszczykiem kolczastym na cellulit.
Krem z ruszczykiem zmniejsza podrażnienia, działa ściągająco oraz redukuje opuchliznę (np. obrzęki pod oczami). Ze względu na działanie przeciwzapalne roślina znalazła także zastosowanie w kosmetykach przeciwalergicznych.
Ekstrakty z ruszczyka stosuje się przy problemach z naczyniami żylnymi i limfatycznymi, w łagodzeniu objawów żylaków kończyn i obrzęków. Krem, żel czy maść z ruszczykiem kolczastym wspomaga walkę z „pajączkami”, problemami z naczyniowymi. Wodny i wodno-alkoholowy wyciąg z ruszczyka zaleca się w leczeniu hemoroidów, stanów zapalnych skóry i naczyń krwionośnych. Saponiny obecne w roślinie zapobiegają nadmiernemu poszerzaniu się naczyń żylnych, nieszczelności, a w przypadku hemoroidów – wypadaniu na zewnątrz. Dzięki właściwościom przeciwzapalnym i przeciwobrzękowym eliminuje świąd i pieczenie towarzyszące występowaniu guzków krwawniczych. Przeciwdziała także plamieniom podczas stosowania tabletek antykoncepcyjnych.
Dieta na żylaki – co jeść, a czego unikać?
Ruszczyk kolczasty – jakie są skutki uboczne i przeciwwskazania?
Przed zastosowaniem preparatów zawierających ekstrakt z ruszczyka należy zapoznać się z listą możliwych skutków ubocznych. Ruszczyk może powodować nadmierną potliwość. Podczas przyjmowania doustnie preparatów z ruszczyka istnieje ryzyko wystąpienia działań niepożądanych w postaci dolegliwości żołądkowych oraz nudności o niskim stopniu nasilenia.
Tabletki z ruszczykiem kolczastym czy inne preparaty z wyciągiem z rośliny nie są wskazane u osób cierpiących na nadciśnienie (ruszczyk może podnosić ciśnienie) oraz przerost prostaty. O tym, czy stosować ruszczyk kolczasty u kobiet w ciąży i dzieci powinien zadecydować lekarz. Nie ma badań, które wykazałyby szkodliwe działanie krzew u ciężarnych, matek karmiących piersią i dzieci, jednak warto zachować ostrożność. Przeciwwskazaniem do stosowania jest także uczulenie na ruszczyk.
Gdzie kupić ruszczyk kolczasty?
W aptekach i sklepach zielarskich można dostać preparaty z wyciągiem z ruszczyka kolczastego w postaci maści, tabletek, pastylek, ampułek i czopków. Można też kupić suchy wyciąg z ruszczyka kolczastego czy suszone kłącza ziela. Dostępny jest też herbata z ruszczyka wspierająca krążenie żylne i zmniejszająca uczucie zmęczonych, ciężkich nóg.
Zgodnie z opiniami osób regularnie stosujących preparaty z ekstraktem z ruszczyka, ziele pomaga na szereg dolegliwości, a dodatkową zaletą jest dość niska cena suszu. 50 g mielonego korzenia ruszczyka kosztuje około 10 zł.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Boccalon H., Choroby żył i naczyń limfatycznych, Medica Press, Bielsko Biała 2003;
- Chudek J., Ziaja D., Farmakoterapia przewlekłej choroby żylnej w świetle medycyny opartej na faktach, Chirurgia Polska 2013, 15, 1;
- Senderski M. E., Prawie wszystko o ziołach i ziołolecznictwie, Warszawa 2004.
Opublikowano: 06.02.2019;
aktualizacja: 22.02.2019
Oceń:
3.9
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Agnieszka Bożek
Dietetyczka
Dietetyk, autorka bloga Strefa Zdrowego Żywienia oraz tekstów publikowanych w czasopismach i na portalach internetowych. Miłośniczka zdrowego stylu życia i natury. Uważa, że odpowiednio dobrana dieta może być lekarstwem na wiele dolegliwości. Doświadczeniem i wiedzą dzieli się z innymi – edukuje na temat zdrowego odżywiania i pomaga wdrażać zdrowe nawyki żywieniowe. Na bieżąco poszerza swoją wiedzę, uczestnicząc w licznych szkoleniach.
3
Komentarze i opinie (1)
opublikowany 12.10.2022