Moringa oleifera , czyli moringa z rodziny moringowatych
Moringa olejodajna (Moringa oleifera) – nazywana popularnie po prostu „moringą” – jest dorastającym do 10 m, odpornym na suszę drzewem pochodzącym z Pakistanu oraz północno-zachodnich terenów Indii. Obecnie spotkać je można również w innych państwach azjatyckich – a nawet Ameryce Południowej i Afryce.
Moringa oleifera zaliczana jest do rodziny moringowatych – grupy drzew, krzewinek i krzewów będących kserofitami, czyli roślinami sucholubnymi doskonale radzącymi sobie w takich terenach, jak: stepy, półpustynie czy wydmy.
Choć najbardziej znanym i popularnym przedstawicielem rodziny moringowatych jest Moringa oleifera, to z gatunku Moringa drouhardii pozyskiwany jest olej o bardzo zbliżonych właściwościach. Z kolei olej pozyskiwany z nasion Moringa peregrina jest ceniony za wyjątkową trwałość, bowiem przez długi czas nie ulega zjełczeniu.
Przeczytaj również:
Lawenda – na co pomaga? Właściwości i zastosowanie, skutki uboczne
Moringa – jedna roślina, wiele nazw
Moringa olejodajna (Moringa oleifera) spotykana jest w literaturze pod nazwami:
związanymi z szerokim zastosowaniem oraz licznymi właściwościami poszczególnych części roślin: „drzewo życia”, „cudowne drzewo”;
„drzewo długiego życia” lub „drzewo długowieczności” w odniesieniu do wartości odżywczych oraz zaleceń medycyny naturalnej;
drzewo chrzanowe – w odniesieniu do specyficznego smaku korzenia;
drumstick tree – angielska nazwa pochodząca od kształtu przypominającego wąskie pałeczki owoców;
nebedies – nazwa wywodząca się z Afryki i tłumaczona jako „nigdy nieumierające drzewo”, co odnosi się do małych wymagań glebowych, odrastania po wycięciu oraz zdolności produkcji owoców nawet w czasie długotrwałej suszy.
Przeczytaj również:
Niezapominajka – właściwości lecznicze, zastosowanie. Na co pomaga?
Moringa – prawdziwe drzewo życia
Choć najczęściej kojarzone są liście moringi oraz olej pozyskiwany z nasion, to w terenach swojego występowania wykorzystywane są wszystkie części moringi – liście, owoce, nasiona, kwiaty, kora oraz korze, które znajdują zastosowanie, jako:
Lekarstwo – medycyna naturalna tych rejonów poleca moringę jako środek poprawiający pracę serca i wątroby, wzmacniający oraz ceniony za swoje właściwości przeciwzapalne (stąd nazwy „cudowne drzewo” i „drzewo długowieczności”).
Pokarm – owoce, młode pędy i smakujące jak pieczarki kwiaty są spożywane po ugotowaniu. natomiast korzenie (występująca czasem nazwa „drzewo chrzanowe” odnosi się do ich smaku) po wysuszeniu i zmieleniu można dodawać do potraw. Dodatkowo liście moringi stanowią cenne źródło witamin i minerałów.
Jako pasza dla zwierząt.
Żródło oleju stosowanego nie tylko w celach kosmetycznych (produkcja mydła), ale również w celach spożywczych.
Naturalny pestycyd.
Źródło naturalnego włókna – pozyskiwane z kory służy do produkcji lin oraz sznurów.
Środek oczyszczający wodę – w tym celu (np. w Sudanie) stosuje się woreczki z rozgniecionymi nasionami, które wkładane są do pojemnika z wodą wymagającą potem jeszcze przefiltrowania.
Biopaliwo – na bazie pozyskiwanego z nasion oleju oraz doskonały ekologiczny nawóz powstający z resztek rośliny.
Przeczytaj również:
Jagoda kamczacka – właściwości, uprawa, cena
Moringa – składniki odżywcze
Liść moringa zawiera liczne substancje czynne, takie jak:
witaminy: C, A, E, D oraz z grupy B (w tym B2, B6 i kwas foliowy);
minerały: cynk, magnez, mangan, potas, wapń, żelazo;
polifenole, flawonoidy, kwasy fenolowe, garbniki, saponiny oraz alkaloidy.
Natomiast olej z nasion moringi jest źródłem wartościowego kwasu oleinowego zaliczanego do grupy jednonienasyconych kwasów tłuszczowych z rodziny omega-9.
Moringa olejodajna – potencjalne właściwości lecznicze
Moringa ma liczne właściwości prozdrowotne, w tym:
łagodzi stany zapalne, wspiera układ odpornościowy (działanie bakteriobójcze);
wpływa pozytywnie na układ kostny (liście zawierają mangan oraz wapń);
obniża poziom cukru we krwi oraz stres oksydacyjny;
zapobiega zwłóknieniu wątroby oraz obniża ciśnienie krwi;
przyczynia się do regulacji poziomu cholesterolu;
wspomaga przemianę materii oraz proces odchudzania (pomimo bogactwa składników odznacza się niską wartością kaloryczną);
zwiększa ilość mleka u kobiet karmiących;
wywołuje skurcze macicy, dlatego wykorzystywano ją dawniej jako środek poronny; brak natomiast dowodów na jej skuteczność jako środka antykoncepcyjnego, choć w tradycyjnej medycynie była również wykorzystywana w tym celu.
Choć warto pamiętać, że większość dostępnych badań dotyczących moringi przeprowadzono na zwierzętach, nie zmienia to faktu, że jest to roślina od wieków stosowana celach leczniczych w rejonach swojego występowania.
Ponadto w medycynie naturalnej Azji również korzenie i korę moringi stosuje się jako środki o działaniu: antybiotycznym, obniżającym gorączkę oraz przeciwzapalnym.
Przeczytaj również:
Grzyb kurka – właściwości odżywcze i zdrowotne, zastosowanie
Moringa – przepisy na herbatę, koktajl i olej
Z liści moringi można przygotować:
Napar: 1 łyżkę stołową liści moringi zalać 1 szklanką wrzącej wody i odstawić pod przykryciem na kwadrans. Przecedzić i pić 3–4 razy dziennie między posiłkami.
Proszek: 1 łyżkę stołową liści zmielić na proszek i traktować jako porcję dzienną (w sprzedaży dostępne są również sproszkowane liście). Sproszkowaną moringę najlepiej dodawać w ciągu dnia – np. po płaskiej łyżeczce – do: naturalnych jogurtów, kefirów, twarogu lub smoothie.
Koktajl: do połowy szklanki wody dodać: pół łyżeczki zmielonych liści moringi oleifery, łyżeczkę miodu, pół szklanki soku pomarańczowego. Wymieszać i pić 2–3 razy dziennie. Aby wzbogacić smak do koktajl można przygotować na bazie herbaty z mięty lub melisy (stosować napar zamiast wody w powyższych proporcjach).
Olej z nasion moringi olejodajnej
Popularny w kosmetyce „olej moringa” pozyskuje się z nasion rośliny. I charakteryzuje się znaczną trwałością. Jest bogaty kwasy tłuszczowe, a przede wszystkim – w kwas oleinowy charakterystyczny dla oliwy (często potocznie nazywanej „olejem z oliwek”) oraz oleju rzepakowego.
W kosmetyce olej ten wykorzystuje się do zabiegów pielęgnacyjnych na skórę i włosy. Ponieważ dobrze się wchłania i łatwo rozprowadza na skórze, a jednocześnie ma on właściwości przeciwzapalne i antyseptyczne, może być doskonałą alternatywą dla balsamów do ciała stosowanych po kąpieli oraz w przypadku poparzeń słonecznych.
Regularne stosowanie (przynajmniej 2–3 razy w tygodniu) znacząco poprawia stan skóry i łagodzi podrażnienia.
Dobrze sprawdza się również jako olej bazowy do masażu. Do niewielkiej porcji oleju moringa (np. 2–3 stołowe łyżki) wystarczy dodać 2–3 krople olejków eterycznych (lawendowego, goździkowego, geraniowego), by otrzymać naturalną oliwkę do masażu.
Olej z nasion moringa korzystnie wpływa na kondycję włosów. W formie nierozcieńczonej lub z olejem rycynowym (w proporcji 1:1) jako serum wzmacniające na zniszczone końcówki włosów.
Taka kuracja – stosowana codziennie – będzie zapobiegać ich łamaniu oraz rozdwajaniu, co jest szczególnie korzystne w przypadku włosów zniszczonych zabiegami fryzjerskimi. Ze względu na właściwości przeciwgrzybicze warto stosować go na skórę głowy jako element kuracji przeciwłupieżowej.
Wbrew częstej opinii olej z nasion moringa nie jest surowcem wyłącznie kosmetycznym. W postaci czystej i nierafinowanej (nieoczyszczonej) można go z powodzeniem wykorzystać w kuchni jak oliwę – na pieczywo, do dodatek i surówek oraz dresingów.
Ze względu na subtelny smak (o łagodnie orzechowej nucie) oraz delikatny słodkawy posmak stanowi ciekawy dodatek po produkcji domowego majonezu.
Natomiast (choć kwasy tłuszczowe jednonienasycone takie jak kwas oleinowy mają wysoką temperaturę dymienia) osoby, które zdecydują się używać go do smażenia, powinny sięgnąć po olej rafinowany.
Skutki uboczne i przeciwwskazania – moringa jest bezpieczna?
Moringa uważana jest za produkt bezpieczny – szczególnie, że na terenach, na których występuje – traktowana jest jako pokarm i często podawana małym dzieciom ze względu na swoje wartości odżywcze.
Oczywiście zawsze może wystąpić indywidualna nietolerancja na surowiec objawiająca się: bólami brzucha, mdłościami, biegunką oraz reakcjami skórnymi.
Pojawiają się doniesienia, że moringa może zmniejszać skuteczność terapii lewotyroksyną (stosowaną w niedoczynności tarczycy) oraz nasilać działanie leków przeciwcukrzycowych i obniżających ciśnienie. Z tego powodu osoby przyjmujące powyższe leki powinny suplementację moringą bezwzględnie skonsultować z lekarzem prowadzącym.
Moringa wywołuje lub nasila skurcze macicy, dlatego jest surowcem przeciwwskazanym w okresie ciąży, może bowiem wywołać poronienie. Natomiast doniesienia odnośnie przeciwwskazań w okresie karmienia nie są zgodne. Z jednej strony brakuje badań na tej grupie osób, z drugiej – w tradycyjnej medycynie jest to ceniony środek mlekopędny.
