Czym jest lucuma?
Lucuma to drzewo należące do rodziny sączyńcowatych, uprawiane głównie w: Kolumbii, Ekwadorze, Peru, Boliwii oraz północnym Chile. Pozyskuje się z niego owoce, które są stałym elementem codziennej diety lokalnej ludności. Ceni je ona od setek lat za bogactwo składników odżywczych oraz walory smakowe.
Co ciekawe, wizerunki owoców odkryto na ceramice umieszczonej w starożytnych grobach rdzennych mieszkańców Peru, a pierwsze opisy lucumy pochodzą z 1531 roku i zostały sporządzone przez Europejczyków, którzy dotarli na te tereny podczas wypraw kolonizatorskich.
Owoc lucumy dojrzewa na wiecznie zielonych drzewach, które mogą osiągać nawet 20 m wysokości. Ma kulistojajowaty kształt i dorasta do ok. 12 cm długości. Jego gładka, matowa skórka przybiera odcienie: zieleni, żółcieni lub brązu – w zależności od stopnia dojrzałości. Wewnątrz kryje się jasnożółty miąższ o aksamitnej, nieco suchej konsystencji przypominającej dynię. W samym środku znajdują się jedno lub kilka dużych, ciemnobrązowych i błyszczących nasion.
Cechą charakterystyczną owoców Pouteria lucuma jest karmelowy smak z lekką nutą wanilii. Jednak aby móc się nim delektować, owoce po zbiorach należy przez parę dni przechowywać w suchym i zaciemnionym miejscu, aby w pełni dojrzały.
Najczęściej zjada się je na surowo lub jako dodatek do słodkich potraw. Popularny jest też świeżo wyciśnięty sok z lucumy.
Z dojrzałych owoców lucumy wytwarza się także proszek. Ma złocisty kolor i lekko mączystą konsystencję. Lucuma w takiej postaci jest stosowana jako naturalny słodzik i właśnie w tej wersji bywa dostępna w sklepach ze zdrową żywnością w naszym kraju.
Przeczytaj również:
Ashwagandha – nie tylko na stres
Właściwości lucumy
Owoce lucumy wyróżniają się sporą ilością prozdrowotnych składników. Są to, np.:
błonnik;
fitosterole;
flawonoidy;
karotenoidy;
kwasy tłuszczowe;
kwasy organiczne;
witaminy (witamina C, E i witaminy z grupy B);
składniki mineralne (żelazo, sód, potas, cynk).
Dzięki obecności wspomnianych składników lucuma korzystnie wpływa na wiele aspektów naszego zdrowia:
Wspiera zdrowie układu pokarmowego – obecny w lucumie błonnik nierozpuszczalny poprawia perystaltykę jelit i zapobiega zaparciom.
Wykazuje właściwości przeciwutleniające – karotenoidy, polifenole oraz witamina C i E zwalczają wolne rodniki, których nadmiar powoduje stres oksydacyjny i uszkodzenie komórek.
Wspiera zdrowie skóry – antyoksydanty obecne w lucumie chronią skórę przed promieniowaniem UV, a co za tym idzie – mogą spowalniać procesy starzenia.
Wspomaga pracę serca i układu krążenia – lucuma zawiera związki, które pomagają regulować poziom cholesterolu, przyczyniają się do rozszerzania naczyń krwionośnych i stabilizacji poziomu ciśnienia tętniczego krwi.
Wpływa na regulację poziomu cukru we krwi – choć lucuma znana jest z wysokiej zawartości węglowodanów, to sporą ich część stanowią węglowodany złożone, które nie powodują gwałtownego wzrostu glukozy we krwi. Ponadto obecny w nich błonnik spowalnia wchłanianie cukru i tym samym pomaga utrzymać jego stabilny poziom.
Poprawia odporność – karotenoidy, witamina C i cynk wzmacniają naturalne mechanizmy obronne organizmu i pomagają zwalczać wirusy, bakterie oraz inne patogeny.
Zmniejsza stany zapalne organizmu – przeciwutleniacze obecne w lucumie mają także właściwości przeciwzapalne i mogą przyczyniać się do odnowy komórkowej i szybszej regeneracji tkanek.
Przeczytaj również:
Aspartam (E951) – sztuczny środek słodzący – czy jest szkodliwy?
Zastosowanie lucumy
Ten egzotyczny owoc można stosować na kilka sposobów:
W kuchni – lucuma ma naturalnie słodki, lekko karmelowy smak, dzięki czemu nadaje się jako dodatek do: deserów, smoothie, jogurtów, galaretek, musli czy lodów. W postaci proszku można jej używać jako zdrowego zamiennika cukru w ciastach i wypiekach, co pozwala ograniczyć ilość rafinowanego cukru w diecie. Sproszkowanymi owocami lucumy można także posypywać: naleśniki, placuszki czy owsianki i używać ich do słodzenia herbaty.
W kosmetyce – pozyskiwane z lucumy wyciągi i ekstrakty bogate w karotenoidy, witaminy i składniki mineralne są stosowane także w kosmetyce – zwłaszcza w preparatach o właściwościach: przeciwstarzeniowych, antyoksydacyjnych i regeneracyjnych.
Jako suplement diety i superfoods – lucuma w formie sproszkowanej dodawana jest także do suplementów diety. Stosowana w tej formie pomaga uzupełnić jadłospis o ważne dla zdrowia składniki odżywcze. Mogą po nie sięgać osoby chcące wzmocnić odporność i zadbać o ogólne dobre samopoczucie.
Przeczytaj również:
Stewia – czy warto zamienić cukier na stewię? Zalety i wady stosowania stewii
Lucuma jako zamiennik cukru
Świeżych owoców lucumy niestety nie znajdziemy u nas na sklepowych półkach, jednakże coraz częściej możemy natrafić na nie pod postacią proszku, którego można używać jako zamiennika cukru.
Produkt ten ma unikalny smak i doda potrawom delikatnej słodyczy oraz wzbogaci je subtelnymi nutami smaku: wanilii, karmelu i syropu klonowego.
Jeśli chcesz używać lucumy zamiast cukru, pamiętaj o proporcjach – połowa szklanki cukru odpowiada jednej szklance proszku z lucumy.
A czy lucuma w proszku jest odpowiednia dla cukrzyków? Tak, mogą po nią sięgać diabetycy, ponieważ ma niski indeks glikemiczny, dlatego po jej spożyciu poziom glukozy we krwi nie będzie znacznie wzrastał.
Ponadto po proszek z lucumy mogą sięgać osoby na diecie redukcyjnej, ponieważ jest mniej kaloryczny niż tradycyjny cukier (cukier: ok. 400 kcal/100 g, proszek z lucumy: ok. 300 kcal/100 g) i może pełnić funkcję słodkiego dodatku do potraw i napojów, pozwalając cieszyć się ich smakiem przy mniejszej liczbie kalorii.
Przeczytaj również:
Ksylitol (cukier brzozowy) – co to jest i jak smakuje? Właściwości, wskazania i przeciwwskazania, cena
Czy lucuma ma skutki uboczne?
Lucuma jest uznawana za bezpieczny owoc i bardzo rzadko powoduje skutki uboczne. W umiarkowanych ilościach nadaje się do codziennego stosowania jako zdrowszy zamiennik cukru.
Jednak podobnie jak w przypadku innych słodzików, nadmierne spożycie może powodować dolegliwości żołądkowo-jelitowe, takie jak: wzdęcia, biegunka czy ogólny dyskomfort.
U niektórych osób może wystąpić reakcja alergiczna na lucumę. Objawy obejmują: swędzenie, obrzęk, pokrzywkę, trudności z oddychaniem, a w ciężkich przypadkach – wstrząs anafilaktyczny. Na szczęście alergia na lucumę jest niezwykle rzadka.
Ostrożność powinny zachować osoby z cukrzycą. Choć lucuma – zarówno w postaci surowego owocu, jak i proszku – może być stosowana przez diabetyków, wciąż jest produktem węglowodanowym. Należy spożywać ją więc w umiarkowanych ilościach, aby utrzymać stabilny poziom glikemii.
Przeczytaj również:
Cukier trzcinowy – właściwości zdrowotne, czy różni się od białego?
Gdzie kupić lucumę i na co zwrócić uwagę?
Proszek z lucumy najłatwiej kupić online lub w sklepach ze zdrową żywnością. Przy wyborze odpowiedniego produktu, zwróć uwagę na skład i pochodzenie – najlepiej, aby był on w 100% naturalny, bez dodatków i pochodził z Peru lub Chile i miał certyfikaty poświadczające o ekologicznym pochodzeniu. Przechowuj go w suchym, chłodnym miejscu, w szczelnym opakowaniu, aby zachował smak i wartości odżywcze. Sprawdź też kolor i konsystencję. Naturalny proszek z lucumy ma złocisty odcień i delikatną strukturę.
