Ksylitol (cukier brzozowy) – co to jest i jak smakuje? Właściwości, wskazania i przeciwwskazania, cena

Czym jest ksylitol?

Zainteresowanie ksylitolem nie maleje. Słodzik ten zalecają dietetycy oraz promują go pasjonaci zdrowego odżywiania. Związek ten, znany też jako cukier brzozowy, należy do grupy alkoholi cukrowych – polioli. Występuje naturalnie m.in. w truskawkach, malinach, szpinaku, sałacie czy kalafiorze.

Co ciekawe, nasz organizm także wytwarza ksylitol w niewielkich ilościach. Jego poziom wzrasta przy chorobach układu krążenia.

Ksylitol pozyskuje się z drewna brzozowego. Podczas procesu hydrolizy wydobywa się z niego związek o nazwie ksyloza, który następnie redukowany jest do ksylitolu. Co ciekawe, kolejny zespół naukowców z Finlandii opatentował nowy sposób pozyskiwania ksylitolu, tym razem z łusek owsianych pochodzących z recyklingu.

Na rynku dostępny jest także ksylitol chiński produkowany z kukurydzy. Jednakże jest on mniej polecany ze względny na nieekologiczny proces produkcji i gorszą jakość.

Gotowy ksylitol na pierwszy rzut oka nie różni się od tradycyjnego cukru. Ma postać białych, drobnych kryształków, jest pozbawiony zapachu i dobrze rozpuszcza się w wodzie. Pod względem słodkości również przypomina zwykły cukier.

Właściwości ksylitolu

Słodzik ten znany jest przede wszystkim jako zdrowszy zamiennik zwykłego cukru, a oto przykłady jego właściwości:

• zapobiega próchnicy;
• wspomaga wchłanianie wapnia w jelitach;
• zmniejsza ryzyko wystąpienia zaburzeń glikemii;
• jest pokarmem dla pożytecznych bakterii jelitowych;
• wykazuje działanie przeciwdrobnoustrojowe i przeciwgrzybicze.

Jakie są główne zalety ksylitolu?

Cukier brzozowy w porównaniu z białym cukrem jest o wiele mniej kaloryczny, co stanowi jego największą zaletę. W 100 g białego cukru jest aż 405 kcal. Ta sama ilość ksylitolu ma niemal połowę mniej kalorii, bo tylko 240 kcal.

Ksylitol mogą stosować osoby z nadwagą i otyłością oraz chorzy cierpiący na zespół metaboliczny. Nie zmienia on smaku potraw, dlatego można go z powodzeniem stosować w taki sam sposób, jak cukier, dbając jednocześnie o swoje zdrowie.

Słodzik ten ma niski indeks glikemiczny i nie podnosi poziomu glukozy we krwi po spożyciu. Wobec tego sprawdzi się także u osób chorujących na cukrzycę typu II i borykających się z insulinoopornością.

Co jest zdrowsze – erytrol czy ksylitol?

Zarówno ksylitol, jak i erytrol (erytrytol) należą do tej samy grupy związków, tj. alkoholi cukrowych, jednakże różnią się między sobą sposobem pozyskiwania i kalorycznością.

Erytrytol powstaje w procesie fermentacji cukrów pochodzących m.in. z kukurydzy lub pszenicy, z udziałem odpowiednio dobranych grzybów. Co ciekawe, erytrytol nie zawiera kalorii, a także jest nieco mniej słodki od ksylitolu.

Pod względem zdrowotnym oba produkty są równie wartościowe. Erytrol, podobnie jak ksylitol, ma niski indeks glikemiczny i nie wpływa na wzrost poziomu cukru we krwi.

Jeśli chcesz ograniczyć spożycie cukru, można zamiennie sięgać po oba produkty. W momencie, gdy zwracasz uwagę na podaż kalorii, zdecydowanie lepiej wybrać erytrol.

Kiedy stosować ksylitol?

Sięganie po ksylitol w formie zamiennika cukru jest polecane każdemu, kto planuje zadbać o zdrowie i jednocześnie nie chce całkowicie rezygnować ze słodyczy. Można go stosować do słodzenia herbaty, domowych wypieków, przetworów owocowych, kompotów czy deserów.

Ksylitol jest też dodawany do niektórych produktów spożywczych. Oznaczany jest wtedy symbolem E-967. Znajdziesz go m.in.: w gumach do żucia, niektórych cukierkach czy słodyczach polecanych diabetykom.

Przeciwwskazania do stosowania ksylitolu

Spożywanie ksylitolu jest dla większości osób bezpieczne i nie wiąże się z ryzykiem zdrowotnym. Jednakże warto go ograniczyć lub okresowo wyeliminować w przypadku SIBO lub zespołu jelita drażliwego (IBS) .

Ksylitol zaliczany jest do grupy polioli, których spożycie jest przeciwwskazane w wymienionych jednostkach chorobowych. W ich przypadku ksylitol może wzmagać wzdęcia, bóle brzucha i wywoływać biegunki.

Czy ksylitol ma skutki uboczne?

Stosowanie ksylitolu rzadko wywołuje skutki uboczne. Pewne niepożądane symptomy mogą pojawić się przy nadmiernym spożyciu lub w początkowym okresie włączania do diety. Są to m.in.: gazy wzdęcia, biegunki i bóle brzucha.

Jeśli chcesz wykluczyć cukier i na jego miejsce wprowadzić ksylitol, warto robić to stopniowo, aby uniknąć uciążliwych dolegliwości żołądkowo-jelitowych.

W jakiej postaci ksylitol jest najlepszy?

Ksylitol można dostać w formie białych kryształków, podobnie jak zwykły cukier. Przed zakupem warto jednak spojrzeć na etykietę. Dobrej jakości ksylitol to ten pochodzący z Finlandii. Jest on wprawdzie droższy od jego zamiennika z Chin, lecz jeśli sięgasz po ksylitol, aby ograniczyć spożycie cukru ze względów zdrowotnych, wybierz wersję fińską.

Ile kosztuje ksylitol?

Obecnie ksylitol jest łatwiej dostępny niż jeszcze kilka lat temu, jednakże jego cena nadal jest dość wysoka. 1 kg ksylitolu kosztuje od 20,00 do nawet 45,00 zł.

Czy ksylitol to chemia?

Wiele osób uważa, że dostępne na rynku słodziki są wytwarzane syntetycznie i dlatego szkodzą zdrowiu. Te niechlubne opinie na ich temat pochodzą z powielanych w mediach mitów na temat potencjalnej toksyczności tych substancji.

Często też można spotkać się ze stwierdzeniem, że chemia jest dla nas szkodliwa. Warto tu podkreślić, że wszystko wokół nas to chemia, a każdy produkt – czy to kosmetyk, czy żywność, składa się z różnych związków chemicznych.

Produkty spożywcze dopuszczone do użytku przechodzą liczne testy bezpieczeństwa. Więc jeśli coś jest na rynku, można to uznać za bezpieczne. O szkodliwości decyduje tu dawka – każda substancja spożywana w nadmiarze szkodzi.

Co ważne, nawet cukier zjadany okazjonalnie jest neutralny dla zdrowia. To samo tyczy się ksylitolu. Jako substancja chemiczna spożywana w umiarkowanych ilościach nie powoduje szkód w organizmie człowieka.

Czy ksylitol to zdrowy zamiennik cukru?

Biorąc pod uwagę skalę nadwagi i otyłości na świecie oraz dynamiczny rozwój chorób dietozależnych, każda interwencja żywieniowa mająca na celu ograniczenie spożycia cukru jest zasadna.

Zamiast sięgać po cukier, lepszym wyborem jest więc ksylitol, który nie zaburza glikemii i nie wpływa na rozwój zespołu metabolicznego. Jednakże w dalszym ciągu jest to produkt zawierający pewną pulę kalorii, wobec tego stosuj go w umiarkowanych ilościach.