Wanilia to jedna z najdroższych przypraw na świecie – zajmuje trzecie miejsce, zaraz po kardamonie i szafranie. Jej wysoką cenę można tłumaczyć zarówno tym, że ma niepowtarzalny smak, jak i cenne właściwości prozdrowotne. Sprawdź, dlaczego warto przyprawiać dania wanilią, a także czy są jakieś przeciwwskazania do jej stosowania.
Wanilia – właściwości, zastosowanie i przeciwwskazania
Spis treści
Wanilia – roślina, której smak i zapach rozpoznawany jest na całym świecie!
Wanilia to roślina należąca do rodziny storczykowatych. Kwiaty wanilii, choć zawierają zarówno organy męskie i żeńskie, nie samozapylają się. Wanilia występuje naturalnie w lasach tropikalnych na terenie Ameryki Środkowej i Południowej. Jednak ze względu na to, że stała się przyprawą znaną na całym świecie, uprawiana jest obecnie w wielu miejscach. Największym producentem tej wyjątkowej przyprawy jest Madagaskar – to stąd pochodzi wanilia burbońska. Biorąc pod uwagę jakość, za najlepszy produkt uznaje się jednak wanilię z Meksyku.
Wanilią aromatyzuje się m.in. tytoń. Niezwykły aromat rośliny uwalniany jest dzięki procesowi fermentacji oraz suszenia. Jego źródłem jest wanilina – organiczny związek chemiczny. Ze względu na jej wysoką cenę często stosuje się tańszy zamiennik waniliny, produkowany np. z eugenolu lub ligniny. Wspomniany proces fermentacji i suszenia sprawia, że laski wanilii nabierają również charakterystycznego ciemnego koloru z białym nalotem.
Przeczytaj też: Ashwagandha – właściwości, działanie, dawkowanie
Dlaczego warto używać laski wanilii do przyprawiania potraw?
Nie tylko smak wanilii jest zachwycający. Na uwagę zasługują również jej właściwości prozdrowotne. Laska wanilii znalazła szerokie zastosowanie w przemyśle spożywczym. Dlaczego warto używać wanilii w kuchni? Jest to przyprawa, która:
- uznawana jest za naturalny afrodyzjak;
- usprawnia proces trawienia (ponieważ stymuluje wydzielanie soku żołądkowego);
- zmniejsza aktywność ośrodka łaknienia w mózgu – dlatego wanilia powinna znaleźć się w diecie odchudzającej;
- działa rozkurczająco na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego i układu moczowego;
- zmniejsza dolegliwości bólowe towarzyszące zmianom zwyrodnieniowym i reumatoidalnym;
- łagodzi napięcie nerwowe i stres (dlatego dobrym pomysłem jest również zakup nawilżacza powietrza, który zawiera olejek waniliowy);
- działa antyseptycznie (odkażająco).
Wanilia ma wiele cennych właściwości, z których możesz skorzystać nie tylko w kuchni. Przykładem jest olejek waniliowy, który wykorzystuje się do aromaterapii, produkcji świeczek zapachowych czy perfum. Wykazuje on działanie uspokajające, zmniejsza napięcie nerwowe i wspomaga walkę ze stresem.
Sprawdź też: Na co pomaga Palo Santo – święte drzewo?
Wanilia jako przyprawa stosowana w leczeniu żywieniowym
Wanilia to łagodna przyprawa, która znajduje szerokie zastosowanie w leczeniu żywieniowym. Zaleca się ją m.in. w przypadku diety:
- łatwostrawnej – polecana jest np. w zapaleniu błony śluzowej żołądka i jelit, chorobach infekcyjnych z gorączką, w okresie okołooperacyjnym, w nowotworach układu pokarmowego;
- papkowatej – jest modyfikacją diety łatwostrawnej, stosowaną w przypadku trudności z gryzieniem i połykaniem, w wybranych chorobach układu pokarmowego, w okresie pooperacyjnym.
Potrawy, które wpisują się w założenia wymienionych wyżej diet, mogą zawierać oprócz wanilii dodatek, m.in. koperek, natkę pietruszki czy cynamon.
Przeczytaj też: Koperek, szczypiorek, natka pietruszki – dlaczego warto jeść zieleninę?
Jak zrobić cukier waniliowy?
Chcesz, aby Twoje potrawy miały smak wanilii? W takim razie nie doprawiaj ich gotowym cukrem wanilinowym! Lepszym rozwiązaniem będzie własnoręcznie zrobiony cukier waniliowy, aromatyzowany prawdziwą wanilią. Do jego przygotowania możesz użyć jednego z trzech składników:
- cukru białego – jest to zdecydowanie gorszy pomysł, ponieważ musisz pamiętać, że jego nadmierne spożycie sprzyja powstawaniu otyłości, próchnicy zębów i zaburzeń gospodarki węglowodanowej;
- ksylitolu, czyli tzw. cukru brzozowego, który polecany jest również osobom z insulinoopornością i cukrzycą (bez problemu dostaniesz go w większości dużych sklepów spożywczych lub tych ze zdrową żywnością);
- erytrytolu.
W jaki sposób przygotować domowy cukier waniliowy? Jeśli wybierzesz pierwsze z wymienionych wyżej rozwiązań, wystarczy, że do pojemnika z białym cukrem włożysz laski wanilii. Następnie pojemnik należy szczelnie zamknąć i odstawić na kilka tygodni.
Przeczytaj też: Jakie właściwości zdrowotne ma dziczyzna?
Ze względów zdrowotnych znacznie lepszym pomysłem jest zrobienie cukru o smaku wanilii przy użyciu ksylitolu lub erytrytolu. Ze względu na ich rosnącą popularność, nie powinieneś mieć problemów z ich zakupem (możesz zamówić je przez internet bez wychodzenia z domu). Gdy masz już pod ręką któryś ze wspomnianych zamienników cukru, potrzebujesz jeszcze laski wanilii. Składniki miksujesz za pomocą blendera i gotowe!
Czytaj również: Japońskie zapalenie mózgu – przyczyny, objawy, leczenie, szczepionka
Wiesz, że lepszym rozwiązaniem jest zakup zamiennika cukru. Pozostaje jeszcze pytanie, który z nich wybrać – ksylitol, czy erytrytol? Każdy z nich jest dobrą alternatywą dla białego cukru. Jednak pamiętaj, że pierwszy z wymienionych może być spożywany tylko w ograniczonych ilościach – zaleca się maksymalnie 3 łyżeczki dziennie. Jeśli nie zastosujesz się do tych zaleceń, mogą pojawić się nieprzyjemne dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego.
Poza tym ksylitolu nie powinno dodawać się do ciast drożdżowych, bo nie wyrosną. Dlatego, jeśli chcesz stosować więcej cukru o smaku wanilii lub planujesz wypieki drożdżowe, wybierz erytrytol.
To też może Cię zainteresować: Oman wielki – zastosowanie
Do jakich potraw używać wanilii?
Ze względu na lekko słodki smak wanilia używana jest przede wszystkim do przygotowywania deserów i wypieków. Jednak w zależności od Twoich preferencji, możesz dodać ją również do innych dań. Poniżej znajdziesz kilka inspiracji.
Chcesz, aby Twoje dania nabrały wyjątkowego aromatu? W takim razie możesz dodać wanilię do:
- domowych lodów,
- sałatek na bazie ulubionych owoców (np. ananasa),
- budyniów – zamiast kupować gotowe produkty typu instant, charakteryzujące się wysokim stopniem przetworzenia, przygotuj domowy budyń waniliowy,
- kremów,
- dietetycznych ciasteczek,
- deserów na bazie ryżu,
- ciepłych napojów (np. aromatycznej kawy).
Pamiętaj, że wanilia doskonale komponuje się z innymi przyprawami – z powodzeniem możesz używać jej razem z imbirem, kurkumą, ostrą papryką, goździkami, gałką muszkatołową czy cynamonem.
Sprawdź też: Korzeń maca – właściwości
Przeciwwskazania do spożywania wanilii
Czy są jakieś przeciwwskazania do spożywania wanilii? W niektórych przypadkach może powodować reakcje alergiczne. Jeśli pojawią się również u Ciebie, niestety będziesz musiał zrezygnować z produktów, które ją zawierają.
Poza tym jest to łagodna przyprawa o wielu cennych właściwościach. Dlatego, jeśli Twój organizm dobrze na nią reaguje, warto mieć ją w swojej kuchni!
Czytaj również: Choroba Pompego – co to jest? Przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Grembecka M. Ksylitol – rola w diecie oraz profilaktyce i terapii chorób człowieka. Bromat. Chem. Toksykol. – XLVIII, 2015, 3: 340 – 343.
- Lubinsky P., Bory S., Hernández JH., Kim SC., Gómez-Pompa A., Origins and dispersal of cultivated vanilla (Vanilla planifolia Jacks. [Orchidaceae]). Economic Botanic 2008, 62(2): 127–138.
- Orkusz A., Bogacz-Radomska L. Znaczenie przypraw w żywieniu człowieka. Nauki inżynierskie i technologie 2017, 4(27): 55-65.
- Priya, K., Gupta, V. R. M., & Srikanth, K. (2011). Natural sweeteners: A complete review. Journal of Pharmacy Research, 4(7), 2034-2039.
Opublikowano: 25.11.2021;
Oceń:
3.0
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Paulina Górska
Dietetyczka
Dietetyk kliniczny, absolwentka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego (studia I stopnia) oraz Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu (studia II stopnia). Obecnie doktorantka Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu oraz właścicielka poradni dietetycznej Kobieca Strona Dietetyki. Specjalizuje się w diecie wspierającej płodność, żywieniu kobiet w ciąży oraz dietoterapii endometriozy, PCOS i choroby Hashimoto. W pracy z pacjentem łączy indywidualne podejście z Evidanced Based Medicine (EBM). Na co dzień prowadzi również stronę kobiecastronadietetyki.pl na której, publikuje artykuły oparte na źródłach naukowych oraz proste przepisy o właściwościach przeciwzapalnych i wspierających płodność.
3
Komentarze i opinie (0)