Herbata rooibos – co to jest?
Rooibos (aspalat prosty, czerwonokrzew) to gatunek krzewu z rodziny bobowatych występujący naturalnie w Afryce Południowej. Nazwa „rooibos” odnosi się zarówno do samej rośliny, jak i do naparu przygotowanego z jej liści i łodyg. Choć bywa potocznie nazywany „herbatą”, rooibos nie jest spokrewniony z drzewem herbacianym.
Z krzewu rooibos przygotowuje się 2 rodzaje suszu do herbat:
Rooibos zielony – łodygi i liście rooibos po zbiorach są rozdrabniane, a następnie suszone. Gotowy surowiec ma zielony kolor.
Rooibos czerwony – surowiec przed suszeniem jest poddany fermentacji, co sprawia, że nabiera intensywniejszego smaku i koloru. Ten rodzaj herbaty rooibos jest obecnie najchętniej kupowany i w tym artykule przyjrzymy się właśnie jemu.
Czerwony rooibos ceniony jest za swoje walory smakowe. Pochodzący z dobrego źródła ma delikatny smak i wyróżnia się ziołowo-miodowym zapachem i lekko karmelowym posmakiem. Napar ma intensywną i klarowną barwę koloru miedzianorubinowego.
Przeczytaj również:
Matcha – zielona herbata w proszku – właściwości, cena. Gdzie kupić i jak parzyć? Opinie
Czerwona herbata rooibos – składniki aktywne
Rooibos jest pozbawiony kofeiny i – w odróżnieniu od tradycyjnej herbaty – nie zawiera teiny, więc może być polecany osobom, które ze względów zdrowotnych unikają napojów kofeinowych. Co ważne, wyróżnia się wysoką zawartością wielu prozdrowotnych związków głównie flawonoidów.
Związkiem należącym do tej grupy, który zasługuje na szczególną uwagę, jest aspalatyna. To właśnie ten związek odpowiada za lekko słodki i ziołowy posmak rooibos. Okazuje się, że aspalatyna wykazuje silne właściwości: antyoksydacyjne, przeciwzapalne, przeciwcukrzycowe i przeciwzakrzepowe.
Oprócz tego herbatki rooibos zawierają:
flawony (apigenina, luteolina i chryzoeriol);
flawonole (kwercytyna, biokwercytyna, rutyna);
kwasy fenolowe (kwas protokatechowy, ferulowy oraz chlorogenowy);
i inne (garbniki, kumaryny, fenyloetanoidy).
Przeczytaj również:
Herbata hojicha – czym jest? Czy może zastąpić kawę?
Jak parzyć herbatę rooibos?
Ten typ herbaty zwany najczęściej rooibos tea lub south african red tea należy zaparzać zgodnie z informacjami zamieszczonymi na opakowaniu. Najczęściej do przygotowania naparu używa się 1 lub 1,5 łyżeczki suszu, który następnie należy zalać świeżo zagotowaną wodą. Napar zaleca się parzyć ok. 5–10 min.
Co ciekawe, liści czerwonokrzewu nie trzeba wyrzucać od razu po zaparzeniu – można je wykorzystać ponownie, zalewając nawet 2–3 razy.
Najczęściej napar ten wypija się od razu po przestudzeniu, jednak dla urozmaicenia smaku można do niego dodać: ulubione słodziki, niewielką ilością mleka, cytrynę czy miętę. Dobrze komponuje się także z przyprawami korzennymi np. imbirem.
Dobrym pomysłem jest też przygotowanie mrożonej czerwonej herbaty. W tym wariancie sprawdzi się np. z dodatkiem: cytryny, pomarańczy, rozmarynu i lodu.
Na co jest dobra herbata rooibos?
Wysoka zawartość związków bioaktywnych sprawia, że herbata rooibos ma sporo właściwości prozdrowotnych:
Pozytywny wpływ glikemię – zawarta w rooibosie aspalatyna może pomagać w regulowaniu glikemii, wspierając profilaktykę cukrzycy typu II.
Wsparcie pracy układu sercowo-naczyniowego – przeciwutleniacze obecne w rooibosie mogą wspierać zdrowie serca. Regularne picie czerwonej herbaty wiąże się z: obniżeniem ciśnienia tętniczego krwi, poprawą poziomu cholesterolu oraz zmniejszonym ryzykiem rozwoju chorób serca i krążenia.
Redukcja stanów zapalnych – rooibos zawiera kwasy fenolowe, flawonoidy i inne związki o właściwościach łagodzących stany zapalne w organizmie.
Wsparcie zdrowia skóry – przeciwutleniacze obecne w naparze z rooibos pomagają neutralizować wolne rodniki, które w nadmiarze: wywołują stres oksydacyjny, uszkadzają komórki skóry i przyspieszają pojawianie się pierwszych oznak starzenia.
Właściwości przeciwgrzybiczne i przeciwbakteryjne – jego naturalne związki czynne mogą pomagać w zwalczaniu drobnoustrojów, wspierając tym odporność organizmu.
Przeczytaj również:
Biała herbata – jakie ma właściwości?
Czy rooibos jest dobry na jelita?
Napar z czerwonokrzewu może wspierać także zdrowie jelit. Badania na zwierzętach wykazały, że rooibos łagodzi stany zapalne towarzyszące zapaleniu jelita grubego oraz może ograniczać reakcje zapalne w przebiegu nowotworu jelita grubego. Aby jednak w pełni potwierdzić te właściwości, potrzebne są dalsze badania z udziałem ludzi.
Czy rooibos pomaga na odchudzanie?
Tak, rooibos może częściowo wspierać odchudzanie. Badania na zwierzętach pokazują, że aspalatyna może zmniejszać masę ciała i ilość tkanki tłuszczowej, a także obniżać apetyt. Rooibos działa też na komórki tłuszczowe, hamując ich powstawanie i magazynowanie tłuszczu.
Co ważne, u osób z nadwagą i otyłością często obserwuje się także zaburzenia profilu lipidowego. Okazuje się, że picie naparu z fermentowanego rooibosu może także regulować jego parametry – obniżać cholesterol LDL i trójglicerydy, a podnosić HDL.
Ponadto rooibos może poprawiać wrażliwość tkanek na insulinę i ograniczać wchłanianie glukozy. Dzięki temu może wspierać leczenie innych zaburzeń metabolicznych, które często towarzyszą otyłości i zespołowi metabolicznemu.
Warto jednak pamiętać, że sam napar ziołowy z czerwonokrzewu nie wpłynie na redukcję masy ciała. Najważniejsze są tu wprowadzenie diety z deficytem kalorycznym i włączenie regularnej aktywności fizycznej. Herbata rooibos może być tu jedynie wsparciem.
Przeczytaj również:
Pokrzywa – właściwości, zastosowanie, wskazania i przeciwwskazania, herbata z pokrzywy zwyczajnej
Kto nie może pić rooibos?
Herbata rooibos jest ogólnie dobrze tolerowana przez organizm i uznawana za bezpieczną. Jednak w pewnych sytuacjach warto zachować ostrożność lub całkowicie z niej zrezygnować. Mowa tu o takich przypadkach jak np.:
stosowanie antybiotykoterapii;
przyjmowanie leków obniżających poziom cukru we krwi;
niektóre zaburzenia hormonalne (rooibos może wpływać na poziom estrogenów).
Jeśli nie jesteś pewien, czy herbata rooibos jest dla Ciebie odpowiednia, warto skonsultować się z lekarzem.
Przeczytaj również:
Czerwona herbata – właściwości, odchudzanie, dieta
Herbata rooibos w ciąży
Rooibos w ciąży jest przez niektórych autorów wręcz polecany, ponieważ zawiera nie tylko spore ilości żelaza (co jest pomocne przy zapobieganiu ciążowej anemii), ale może także wywierać efekt przeciwwymiotny. Nie ma żadnych przeciwwskazań do picia herbaty rooibos w ciąży, a także podczas karmienia piersią.
Herbata rooibos dla niemowląt i dzieci
Kolejną zaletą rooibos jest to. że herbata polecana jest kobietom w ciąży, karmiącym oraz dzieciom i niemowlętom. Napar nie zawiera teiny, a za to jest bogaty w minerały. Wysoka zawartość żelaza powoduje, że rooibos może wspomagać zapobieganie anemii u ciężarnych, a także u niemowląt po 6. miesiącu życia. Rooibos można podawać niemowlętom już od momentu rozszerzania diety, czyli od 6. miesiąca życia.
Naparu nie należy dosładzać, gdyż niemowlęta do 12. miesiąca życia nie powinny w ogóle spożywać cukru poza naturalnie występującymi cukrami, np. w owocach.
U dzieci do 12. miesiąca życia – szczególnie karmionych piersią – może dojść do niedoborów żelaza, jeśli maluchy nie spożywają wystarczająco dużo pokarmów stałych. Podawanie rooibos może zapobiegać niedoborom żelaza.
Czy herbata rooibos to czerwona herbata?
Tak, rooibos jest potocznie nazywana czerwoną herbatą głównie ze względu na intensywny, ciepły kolor naparu po zaparzeniu. Warto jednak pamiętać, że taki odcień uzyskują jedynie sfermentowane liście czerwonokrzewu.
Współpraca: dr n. farm. Paulina Znajdek-Awiżeń
