Herbata została odkryta zupełnie przypadkowo ponad 5000 lat temu. Choć było to bardzo dawno, to do dziś napój sporządzany z liści herbaty cieszy się ogromną popularnością. Znajdują się w nim różne związki o wielokierunkowym działaniu. Jednym z nich jest teina. Sprawdź, czy różni się czymś od kofeiny obecnej w kawie i jakie ma działanie?
Teina – co to jest, jak działa, czym teina różni się od kofeiny?
Spis treści
Teina – co to za związek?
Teina to związek chemiczny należący do alkaloidów purynowych. W stanie stałym ma postać białego proszku, który dobrze rozpuszcza się w wodzie.
Teina jest naturalną substancją. Pozyskuje się ją z krzewu herbacianego z rodziny Camellia.
Teina a kofeina
Często pojawiają się pytanie o to, czy obecna w herbacie teina jest tym samym, co kofeina zawarta w kawie? Pod względem chemicznym teina i kofeina to ten sam związek chemiczny. Jednak działanie kofeiny i teiny jest nieco inne. Wynika to z obecności innych związków w tych napojach.
Teina a kofeina – czym się różnią? Herbata zawiera garbniki, które sprawiają, że teina wchłania się dopiero w jelitach. W związku z tym picie herbaty nie daje tak szybkiego działania pobudzającego, co kawa. Kofeina obecna w kawie jest wchłaniana już w żołądku, dlatego działa szybciej niż teina. Powoduje tzw. pik kofeinowy niedługo po wypiciu filiżanki „małej czarnej”.
Działanie pobudzające teiny jest widoczne po dłuższym czasie. Jednak utrzymuje się również przez dłuższy czas niż w przypadku kofeiny. W związku z tym, jeśli nie zależy Ci na szybkim „zastrzyku energii”, a łagodnym i długotrwałym pobudzeniu dobrym wyborem będzie herbata.
Teina – w jakiej herbacie można ją znaleźć? Gdzie jest jej najwięcej?
Teina występuje w każdej herbacie. Przy czym jej zawartość różni się w zależności od różnych czynników:
- rodzaju herbaty – herbata czarna, zielona, biała, czerwona nie są wcale produkowane z innych roślin. Wszystkie pochodzą z tego samego krzewu, ale różnią się sposobem pozyskiwania, a tym samym zawartością teiny.
- czasu parzenia – im dłuższy czas parzenia, tym wyższe stężenie teiny.
- warunków uprawy – rodzaj gleby, stopień nasłonecznienia, nawodnienie gleby i czas zbioru surowca to czynniki, które mają wpływ na zawartość teiny w liściach herbaty.
- temperatury wody – im wyższa temperatura wody, tym wyższe stężenie teiny w herbacie.
Zawartość teiny w poszczególnych rodzajach herbat
Teina jest substancją psychoaktywną, która oddziałuje na ośrodkowy układ nerwowy. Ponadto zwiększa wydzielanie soku żołądkowego. W niektórych przypadkach jest to działanie pożądane. Jednak są też sytuacje, gdy należy unikać składników, które wywołują taki efekt. W związku z tym warto wiedzieć, które rodzaje herbat zawierają teiny w największych ilościach?
Zawartość teiny w różnych rodzajach herbat wygląda następująco (jest to ilość teiny, która znajduje się w kubku herbaty o pojemności 250 ml):
- herbata czarna: 60-90 mg,
- herbata oolong: 50-75 mg,
- herbata zielona: 35-70 mg,
- herbata biała: 30-55 mg,
- yerba mate: około 28 mg (w przypadku naparu parzonego przez 30 minut z 3,5 g suszu).
Czy istnieje herbata bezkofeinowa?
Wiesz, że w Twoim przypadku lepszym wyborem będzie napój, który nie zawiera teiny? Czy w takim razie musisz zrezygnować herbaty? Nie ma takiej potrzeby.
W sprzedaży dostępne są herbaty bez teiny. Jak to możliwe? Liście herbaty poddawane są procesom ekstrakcji alkaloidów przy użyciu wody, dwutlenku węgla w stanie nadkrytycznym lub rozpuszczalników organicznych. Dzięki temu zostają pozbawione teiny.
Co, jeśli nigdzie nie możesz znaleźć takiej herbaty? Alternatywą jest napar przyrządzanie naparów z roślin, które naturalnie nie zawierają teiny. Może być to rooibos, hibiskus, jaśmin, trawa cytrynowa czy różne zioła (np. rumianek, mięta).
Teina – właściwości i działanie
Jak działa teina w herbacie? Wbrew pozorom herbata parzona w odpowiedni sposób wpływa nie tylko na ośrodkowy układ nerwowy. Sprawdź, jakie jeszcze działanie wykazuje teina.
Działanie moczopędne
Teina to związek, który działa moczopędnie, w związku z tym może pomóc przy problemie z zatrzymywaniem się wody w organizmie. Ponadto może działać korzystnie w przypadku infekcji dróg moczowych, ponieważ poprzez działanie moczopędne przyspiesza usuwanie bakterii.
Działanie pobudzające
Teina działa pobudzająco, choć po wypiciu herbaty odczujesz inny efekt niż w przypadku kawy. Garbniki obecne w herbacie opóźniają wchłanianie teiny z przewodu pokarmowego, przez co ma ona łagodniejsze (ale też i dłuższe) działanie pobudzające.
Pobudzające działanie herbaty nie wynika jedynie z obecności teiny. Za taki efekt odpowiadają również inne alkaloidy (teobromina i teofilina), które usprawniają krążenie krwi, a tym samym mają korzystny wpływ na dotlenienie mózgu.
Wpływ teiny na ośrodkowy układ nerwowy nie ogranicza się jedynie do działania pobudzającego. Picie herbaty (czy kawy) ma również korzystny wpływ na wydolność umysłową i poprawia koncentrację.
Inne działanie
Teina wykazuje wielokierunkowe działanie. Wpływa nie tylko na mózg, ale i układ sercowo-naczyniowy. Ponadto pobudza wydzielanie soku żołądkowego, a tym samym ma korzystny wpływ na trawienie.
Teina – szkodliwość, skutki uboczne
Teina czy kofeina to powszechny składnik diety. Trudno znaleźć osobę, która nie lubi delektować się rozgrzewającą, aromatyczną herbatą. Jeśli też do nich należysz, nie musisz obawiać się, że kofeina zawarta w ziarnach kawy czy teina obecna w liściach herbaty będzie miała negatywny wpływ na zdrowie (o ile nie masz przeciwwskazań do picia napojów z kofeiną). Jednak problem może pojawić się przy nadmiernym spożyciu tych związków (tj. powyżej 400 mg dziennie).
Regularne spożywanie kofeiny lub teiny w nadmiernych ilościach może powodować:
- problemy żołądkowe;
- wypłukiwanie składników mineralnych z organizmu;
- łagodne uzależnienie fizyczne i psychiczne.
Należy pamiętać również o tym, że ich spożycie może mieć negatywny wpływ na działanie leków (np. z żelazem). W związku z tym zaleca się zachowanie odpowiedniego odstępu pomiędzy piciem herbaty lub kawy a przyjmowaniem leków.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Bojarowicz, Halina, and Małgorzata Przygoda. "Kofeina. Cz. I. Powszechność stosowania kofeiny oraz jej działanie na organizm." (2012);
- Michalak-Majewska, Monika. "Właściwości herbaty. Część 1. Znaczenie żywieniowe." Nauka Przyroda Technologie 5.6 (2011): 114;
- Tomaszewski, M., M. Tomaszewska, and G. Olchowik. "Kofeina jej zalety i działanie niepożądane." Człowiek i Zdrowie 3.07 (2013);
- Wierzejska, R. "Kofeina-powszechny składnik diety i jej wpływ na zdrowie." Roczniki Państwowego Zakładu Higieny 63.2 (2012).
Opublikowano: 21.03.2024;
Oceń:
0.0
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Paulina Górska
Dietetyczka
Dietetyk kliniczny, absolwentka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego (studia I stopnia) oraz Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu (studia II stopnia). Obecnie doktorantka Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu oraz właścicielka poradni dietetycznej Kobieca Strona Dietetyki. Specjalizuje się w diecie wspierającej płodność, żywieniu kobiet w ciąży oraz dietoterapii endometriozy, PCOS i choroby Hashimoto. W pracy z pacjentem łączy indywidualne podejście z Evidanced Based Medicine (EBM). Na co dzień prowadzi również stronę kobiecastronadietetyki.pl na której, publikuje artykuły oparte na źródłach naukowych oraz proste przepisy o właściwościach przeciwzapalnych i wspierających płodność.
3
Komentarze i opinie (0)