Właściwości lubczyku zadecydowały o szerokim zastosowaniu zioła w lecznictwie, kosmetyce i gastronomii. Lubczyk pomaga na nerki, trawienie czy przeziębienie. Wykorzystywany jest jako afrodyzjak, na poprawę potencji. Zauważono także pozytywne działanie lubczyku na włosy i skórę. Lubczyk ogrodowy jako przyprawa urozmaica smak potraw, np. rosołu. Roślinę można uprawiać w ogrodzie lub w doniczce na parapecie.
Lubczyk – działanie, właściwości, zastosowanie, uprawa
Spis treści
Jak wygląda lubczyk?
Lubczyk ogrodowy (Levisticum officinale), znany również pod nazwą lubieszczyk, lubiśnik oraz mleczeń, pochodzi z terenów Persji, uprawiany w różnych częściach świata, również w Polsce.
Roślina należy do rodziny roślin selerowatych, dlatego też wygląd lubczyku zbliżony jest do naci selera. Łodyga osiąga do 1,5 m wysokości, jest słabo rozgałęziona, wyrastają z niej duże pierzaste i wydłużone liście w kolorze ciemnej zieleni. Rozwijające się na szczycie łodygi kwiaty lubczyku są bladożółte, skupione w niewielkie baldachy. Korzeń lubczyku osiąga długość do 25 cm.
Powszechnie wykorzystywany w sztuce kulinarnej, znany także jako roślina lecznicza oraz afrodyzjak. Smak i zapach lubczyku można rozpoznać w popularnej przyprawie typu maggi.
Lubczyk – właściwości – jak działa?
Najbardziej wartościowe składniki lubczyku kryją się w korzeniu rośliny. Znaleźć tam można m.in. fitosterole, kwasy organiczne, kwasy polifenolowe, ftalidy, kumarynę.
Lubczyk właściwości lecznicze zawdzięcza głównie olejkom eterycznym.
Lubczyk zawiera kumarynę która działa przeciwnowotworowo i antyoksydacyjnie, chroni komórki przed nowotworzeniem oraz szkodliwym działaniem wolnych rodników. Kumaryna ma właściwości uspokajające, rozkurczające, przeciwbólowe, przeciwobrzękowe.
Lubczyk rozkurcza też mięśnie gładkie dróg żółciowych, dlatego ułatwia przepływ żółci do dwunastnicy. Z uwagi na spazmolityczne (rozkurczające) właściwości lubczyku, działa on dobroczynnie na układ pokarmowy, poprawia procesy trawienne i perystaltykę jelit. Ponadto usprawnia procesy fermentacji pokarmów w jelitach poprzez działanie bakteriobójcze w przewodzie pokarmowym.
Oczyszczające działanie lubczyku sprzyja zachowaniu zdrowej wątroby i nerek, roślina wzmaga wydalanie mocznika. Dodatkowo lubczyk ma właściwości moczopędne, pobudza oddawanie moczu, przez co zmniejsza ryzyko powstawania kamieni nerkowych.
Czy wiesz, że...
w diecie na kamicę nerkową stosuje się bardzo wiele różnych ziół, a wśród nich: napary z pokrzywy, wyciągi lub herbatki ze skrzypu polnego, owoce jałowca, ziele nawłoci, korzenie łopianu i inne.
Czytaj więcej
Lubczyk – działanie – na co pomaga?
Jakie są zdrowotne zalety spożywania lubczyku? Lubczyk wykazuje działanie terapeutyczne i jest wykorzystywany w leczeniu niektórych schorzeń, oraz jako środek wspomagający terapię.
- Lubczyk jest dobry na przeziębienie, zawiera duże ilości witaminy C, która wzmacnia odporność organizmu.
- Zioło pomaga na bóle menstruacyjne, ponieważ działa rozkurczająco na mięśnie gładkie brzucha.
- Pobudza czynność żołądka, poprawia trawienie i procesy fermentacji. Polecany przy bólach brzucha, wzdęciach, problemach żołądkowych, braku apetytu, a także przy łagodnych zaburzeniach czynności wątroby i niewystarczającej produkcji żółci.
- Działa moczopędnie (jest zaliczany do roślinnych leków akweretycznych). Może być stosowany w łagodnych zaburzeniach pracy nerek i zapaleniu pęcherza moczowego.
- Wykazano pozytywne działanie eukaliptolu (środek łagodzący) z lubczyku na funkcjonowanie płuc. Działa wykrztuśnie, zmniejsza podrażnienie płuc i rozluźnia flegmę w dolnych drogach oddechowych.
- Zastosowanie lubczyku ogrodowego w kąpieli w celu zmniejszenia stanów zapalnych skóry.
Lubczyk – zastosowanie lecznicze, w kuchni, kosmetyce
Lubczyk jako przyprawa jest powszechnie znany i wykorzystywany do celów kulinarnych ze względu na swój intensywny smak i aromat. Najczęściej wykorzystuje się liście lubczyku w formie świeżej lub suszonej jako dodatek do zup (szczególnie rosołu), sosów, masła ziołowego, potraw mięsnych i rybnych. Można kupić lubczyk w doniczce i hodować go na parapecie w domu, a także świeże liście oraz suszony korzeń rozdrobniony lub sproszkowany. W sprzedaży dostępne są również produkty z dodatkiem lubczyku: można go znaleźć w olejach, gotowych zupach, sosach, kostkach rosołowych, maggi, pasztetach, pastach warzywnych, parówkach, tofu, musztardzie i herbacie.
Do celów leczniczych wykorzystywane są kłącza lubczyku wraz z korzeniami. Wyciąg z korzenia lubczyku zastosowanie znalazł jako składnik suplementów diety. Ich formuła często zawiera lubczyk i żeń-szeń – takie połączenie ma działać na poprawę samopoczucia, zwiększenie sprawności i dodanie energii w ciągu dnia.
Ekstrakt z lubczyku stosowany jest do produkcji alkoholi ziołowych mających wspomagać odporność organizmu. Jest kilka przepisów na domową nalewkę z lubczyku, najprostszy polega na połączeniu liści zioła z wódką i miodem, natomiast bardziej zaawansowany uwzględnia lubczyk, spirytus, wino, pieprz oraz skórkę z cytryny.
W kosmetyce popularnością cieszy się stosowanie lubczyku na włosy. Jest on dodawany do balsamów do włosów, szamponów regenerujących i wzmacniających cebulki, a także do olejków do ciała. Olejek lubczykowy stosowany jest także jako składnik kompozycji perfum.
Lubczyk – naturalny afrodyzjak – jak działa na potencję?
W medycynie naturalnej i ludowej lubczyk odgrywa rolę naturalnego afrodyzjaku. Odwar z korzenia lubczyku był wykorzystywany do przygotowania miłosnego napoju, mającego na celu zwiększenie libido i wzmocnienie doznań erotycznych.
Korzeń lubczyku jest składnikiem suplementów diety wspierających aktywność seksualną zarówno kobiet, jak i mężczyzn. Prawdopodobne wpływ lubczyku na potencję wynika z jego właściwości rozkurczających. Niezbędne są jednak dalsze badania w celu poznania mechanizmów działania związanego ze sprawnością seksualną.
Lubczyk w ciąży – czy można jeść?
Lubczyk to naturalne zioło o szerokim działaniu prozdrowotnym. Stosowany zarówno jako roślina lecznicza, jak i w sztuce kulinarnej. Nie wszyscy jednak mogą go stosować. Jeśli chodzi o przeciwwskazania do spożywania lubczyku, z uwagi na silne działanie rozkurczowe, lubczyk jest przeciwwskazany dla kobiet w ciąży.
Lubczyk często występuje jako suplement diety w połączeniu z innymi ekstraktami, np. ze wspomnianego żeń-szenia, który ma działanie pobudzające. Kobiety w ciąży i kobiety karmiące powinny z uwagą czytać etykiety produktów leczniczych i unikać niepożądanych składników.
Dzieci mogą jeść lubczyk w postaci przyprawy do potraw (znajdziemy go w gotowych daniach obiadowych dla niemowląt), natomiast przeciwwskazane jest podawanie zioła w innej postaci (ekstraktu, tartego korzenia, naparu).
Dodatkowo lubczyk jest przeciwwskazany w przypadku ostrego i przewlekłego upośledzenia czynności nerek.
Ostrożność w spożywaniu lubczyku powinny także zachować osoby uczulone na kwas glutaminowy.
Lubczyk – uprawa
Uprawa lubczyku nie jest trudna. Roślina najlepiej czuje się na stanowiskach o dużym nasłonecznieniu. Gleba powinna być odpowiednio spulchniona, przepuszczalna i żyzna, najlepiej z dodatkiem wapna oraz próchnicy. Lubczyk nie wyrośnie na glebie suchej i gliniastej, dlatego, jeśli w ogrodzie panują takie warunki, lepiej uprawiać go w domu.
Nasiona lubczyku należy wysiewać jesienią bezpośrednio na grunt (nie głębiej niż 3 cm pod powierzchnią ziemi). Aby przetrwały okres mrozów, najlepiej zakryć je słomą. Lubczyk kwitnie od czerwca do sierpnia.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Andruszczak S. Lubczyk ogrodowy – cenna przyprawa i roślina lecznicza. Panacea 2010; 3(32), 5–7;
- Lutomski J. i wsp. Fitoterapia w urologii. Postępy Fitoterapii, 2000;4, 8-12;
- Łuczak A. i wsp. Bezpieczeństwo leków roślinnych w ciąży. Farmacja Współ., 2017; 10: 140-146;
- Polak R. i wsp. Analiza kinetyki sublimacyjnego suszenia liści lubczyku ogrodowego (Levisticum Officnale Koch.) Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych, 2017; 591,107–117;
- Mikzińska K. i wsp. Znaczenie ziół w zaburzeniach seksualnych. Postępy Fitoterapii 2007;1,13-19.
Opublikowano: 21.02.2019;
aktualizacja: 14.02.2024
Oceń:
4.7
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Katarzyna Różycka
Dietetyczka
Absolwentka Collegium Medicum UMK w Bydgoszczy, aktualnie w trakcie studiów doktoranckich. Prowadzi badania na podstawie analizy składu ciała. Doświadczenie zdobyła dzięki kilkuletniej pracy w szpitalnym zespole żywieniowym oraz licznym kursom leczenia żywieniowego o zasięgu krajowym oraz międzynarodowym. W praktyce zawodowej zajmuje się kształtowaniem prawidłowych nawyków żywieniowych u dzieci i osób dorosłych, poprzez prowadzenie indywidualnych planów żywieniowych.
Komentarze i opinie (0)