Cytryniec chiński – co to jest?
Cytryniec chiński to dwupienne pnącze osiągające do 15 m długości. Występuje w Chinach, w Korei, Japonii oraz Rosji. Z tych rejonów prowadzony jest import surowca na potrzeby przemysłu farmaceutycznego i kosmetycznego. Gatunek ten sadzony jest także jako roślina ozdobna w parkach i przydomowych ogródkach na terenie Europy. Owocem cytryńca chińskiego są jagody o średnicy około 1 cm, błyszczące, o silnie czerwonym kolorze.
Cytryniec chiński ma bogaty skład chemiczny. Owoce zawierają kwasy: jabłkowy, cytrynowy, winowy, bursztynowy, fitosterole, fosfolipidy, pektyny, karoteny, witaminę C, tokoferole, garbniki, cukry, alkohole cukrowe (mannitol, sorbitol) oraz olejek eteryczny bogaty w cytral.
Głównym związkami występującymi we wszystkich częściach rośliny są lignany dibenzocyklooktadienowe. Mają one silne właściwości antyoksydacyjne, antynowotworowe i dodatkowo regulują gospodarkę hormonalną. Zalicza się je do grupy fitoestrogenów – inaczej hormonów roślinnych. Najwięcej ma ich korzeń cytryńca chińskiego.
Dowiedz się, jakie właściwości ma rutwica lekarska.
Właściwości cytryńca chińskiego
Poniżej podano pełen wachlarz właściwości leczniczych cytryńca chińskiego, które z uwagi na wysoką różnorodność substancji aktywnych w nim zawartych, działają:
- przeciwzapalnie, antyoksydacyjnie oraz przeciwnowotworowo – ekstrakt z owoców cytryńca zawiera wysokie ilości antyoksydacyjnych substancji, m.in. gomisyny A, związki polifenolowe oraz antocyjany;
- hepatoprotekcyjnie i detoksykacyjnie – działa żółciopędnie i normalizuje poziom enzymów wątrobowych;
- przeciwwrzodowo – poprawia ciągłość błony śluzowej żołądka;
- adaptogennie – zwiększa odporność organizmu na stres;
- ergogenicznie (wspomaganie wysiłku fizycznego) – cytryniec chiński suplementowany przez sportowców podczas biegania przyczynia się do wzrostu wytrzymałości oraz zwalcza zmęczenie.
Sprawdź również: Dlaczego jiaogulan nazywany jest ziołem długowieczności?
Cytryniec chiński – działanie i opinie
Liczne badania naukowe potwierdzają korzystny wpływ na zdrowie preparatów z cytryńca chińskiego, w szczególności na poniższe stany chorobowe.
- Miażdżyca – za sprawą właściwości antyoksydacyjnych zaleca się spożywanie cytryńca chińskiego w celu zredukowania ryzyka zachorowania na chorobę wieńcową serca i miażdżycę naczyń krwionośnych.
- Nadciśnienie – działa rozszerzająco na naczynia krwionośne, może być stosowana profilaktyczne przeciwko rozwojowi nadciśnienia indukowanego przez angiotensynę II.
- Cukrzyca – wysoka zawartość flawonoidów w cytryńcu chińskim jest związana z mniejszą opornością na insulinę i lepszą regulacją poziomu glukozy we krwi.
- Choroba Hashimoto – działanie antyoksydacyjne i przeciwzapalne cytryńca chińskiego wycisza stany zapalne tarczycy, co może mieć wpływ na pracę układu hormonalnego i odpornościowego.
- Choroby wątroby – stymuluje syntezę białek, które przyspieszają powstawanie nowych hepatocytów (komórek wątroby). Według badań klinicznych dawkowanie codziennie 1,5 g surowego owocu cytryńca chińskiego w stanach zapalnych zmniejsza stan zapalny wątroby.
Co ciekawe, w celu poprawy aktywności seksualnej cytryniec chiński stosowany jest jako afrodyzjak.
Cytryniec chiński – przetwory, tabletki i herbata
Jak spożywać cytryniec chiński? Istnieje wiele możliwości – kapsułki, krople, mielone lub suszone owoce oraz przetwory.
Suszone owoce cytryńca chińskiego można kupić w sklepach ze zdrową żywnością lub za pośrednictwem internetu. Cena owoców cytryńca za kilogram to około 120 złotych. Oprócz tej formy dostępne są preparaty w formie tabletek oraz mielone ekstrakty z owoców cytryńca chińskiego. Ta ostatnia forma idealnie sprawdza się do picia jako dodatek do soków, kisieli i koktajli odżywczych.
W Polsce istnieje możliwość kupienia krzewu cytryńca i zasadzenia go w własnym ogrodzie, co sprawi, że owoce będą dostępne w naturalnej formie. Wtedy z liści cytryńca chińskiego można zaparzyć herbatę, która smakiem przypomina zieloną herbatę.
Czy wiesz, jak parzyć matchę, czyli zieloną herbatę w proszku?
Nalewka z cytryńca chińskiego – przepis
Nalewkę z cytryńca przygotowuje się na butelce wytrawnego wina, w której należy rozpuścić około 100 g rozdrobnionych owoców. Dawkowanie takiej nalewki to 1 kieliszek dziennie przez 1–2 tygodnie. Kurację powtarzać co 2–3 miesiące.
Herbata z cytryńca chińskiego
Aby przygotować herbatę, należy zalać 3–4 łyżeczki owoców gorącą wodą i pozostawić do zaparzenia pod przykryciem na co najmniej 10 minut.
Konfitura z cytryńca chińskiego
Umyte świeże owoce cytryńca należy zasypać cukrem w proporcji 1 : 1 i dusić na wolnym ogniu około 1 godziny, często mieszając. Gotową masę przelać do słoików i zapasteryzować.
Cytryniec chiński – przeciwwskazania
Opinie o cytryńcu chińskim są pozytywne, zarówno wśród specjalistów, jak i na forach zajmujących się medycyną naturalną. Stosowanie go jest bezpieczne przy odpowiednim dawkowaniu, jednak może powodować skutki uboczne, tj. zgagę, bóle brzucha, wysypkę na skórze.
Nie należy stosować cytryńca u osób z wysokim nadciśnieniem oraz podczas ciąży. Nie ma wystarczających wiarygodnych informacji na temat bezpieczeństwa przyjmowania go podczas karmienia piersią.
Cytryniec może stymulować centralny układ nerwowy, dlatego należy zachować szczególną ostrożność w chorobach neurologicznych (padaczka, wysokie ciśnienie mózgowe).
Niektóre leki są rozkładane przez wątrobę. Cytryniec chiński może zwiększyć lub zmniejszyć szybkość, z jaką wątroba rozkłada leki – zamiar jego przyjmowania należy więc skonsultować z lekarzem.
