Mrowienie nóg od kolan w dół najczęściej wynika z niedoboru witamin i mikroelementów, np. magnezu i żelaza. Wiąże się też z zespołem niespokojnych nóg, którego objawy nasilają się nocą. Na zaburzenia elektrolitowe szczególnie narażone są ciężarne – na ból nóg w ciąży skarży się wiele kobiet. Przyczyną drętwienia łydek i bolesnych skurczów mięśni bywa także niewydolność żylna, prowadząca do żylaków.
Mrowienie nóg od kolan w dół – przyczyny bólu nóg poniżej kolan

Mrowienie nóg poniżej kolan – dlaczego drętwieją łydki?
Ból nóg to dolegliwość, której doświadczył zapewne każdy z nas. Zwykle nogi bolą z powodu nadmiernego wysiłku, długotrwałego stania, urazu czy szeroko pojętych problemów z krążeniem. Wydawać by się mogło, że nocny odpoczynek stanowi idealną okazję do wytchnienia dla zmęczonych nóg.
Niestety wiele osób skarży się właśnie na ból nóg w nocy lub drętwienie i mrowienie w nogach o poranku. Do najczęstszych przyczyn mrowienia nóg od kolan w dół, które nie ustępuje po odpoczynku, zaliczamy zaburzenia elektrolitowe i niedobory pierwiastków śladowych oraz witamin. Za nocne skurcze łydek może odpowiadać także zespół niespokojnych nóg, objawiający się koniecznością poruszania nogami, drętwieniem i wrażeniem nieprzyjemnego rwania w nogach.
Sprawdź również: Drętwienie lewej ręki i palców lewej ręki
Kurczowy ból łydek może mieć także podłoże chorobowe. Ból nóg pod kolanami może wskazywać na miażdżycę naczyń krwionośnych oraz inne choroby związane ze zwężeniem światła żył i tętnic, np. nadciśnienie tętnicze, cukrzycę, chorobę Bürgera.
Dokuczliwe rwanie w łydkach może być spowodowane rozwijającymi się żylakami i przewlekłą niewydolnością żylną w obrębie kończyn dolnych. Do częstych przyczyn takich objawów zaliczyć należy także choroby reumatyczne i zmiany zwyrodnieniowe stawów, choroby autoimmunologiczne (np. stwardnienie rozsiane) oraz stany zapalne kości i tkanek miękkich.
Zobacz też: Ból kostki – przyczyny bólu w kostce, sposoby leczenia i rehabilitacji
Typowy jest również ból nóg od kręgosłupa, związany z rwą kulszową bądź zmianami zwyrodnieniowymi w kręgosłupie lędźwiowym i krzyżowym. Wrażenie tzw. mrówek w nogach może wynikać ponadto z uszkodzeń nerwów, do których dochodzi np. w wyniku odmrożenia, urazu, ucisku przez nieprawidłowy guz, krwiak czy też na poziomie kręgosłupa.
Bóle i mrowienie nóg u dzieci i młodzieży związane są zwykle z fazą szybkiego wzrostu – są to tak zwane bóle wzrostowe.
Zobacz również: Drętwienie rąk podczas snu – co je powoduje?
Niedobór witamin i mikroelementów – przyczyna skurczów łydek
Silny ból nóg, który może nawet wybudzać ze snu, często przybiera formę nagłego skurczu mięśni łydki lub bolesnego skurczu stopy. Ustępuje stosunkowo szybko, zwłaszcza po rozmasowaniu lub rozciągnięciu mięśni. Przyczyną takiego nagłego bólu w nogach mogą być niedobory minerałów, np. sodu i potasu, a także pierwiastków śladowych, zwłaszcza magnezu, wapnia, witaminy B12.
Czytaj również: Niedokrwienie kończyn dolnych – przyczyny, objawy, leczenie niedokrwienia nóg
Rwanie nóg od kolan w dół może też wynikać z niedotlenienia tkanek związanego z upośledzonym unaczynieniem lub beztlenowym metabolizmem w czasie bardzo intensywnego wysiłku.
Za mrowienie w stopach i w łydkach wywołane niedoborem magnezu i zaburzeniami elektrolitów odpowiadają zwykle takie czynniki jak nieprawidłowa dieta, zbyt intensywne ćwiczenia fizyczne, zwłaszcza w czasie upału czy też nadmiar kawy.
Przeczytaj również: Ból pod mostkiem – możliwe przyczyny
Skłonność do tego typu problemów dotyczy w szczególnej mierze kobiet w ciąży, osób z upośledzoną funkcją nerek lub wątroby, pacjentów leczących się z powodu chorób tarczycy, a także przyjmujących popularne leki, takie jak diuretyki, statyny, steroidy czy preparaty hormonalne.
Podstawowym sposobem na mrowienie w nogach jest uzupełnienie niedoborów wymienionych pierwiastków, natomiast aby doraźnie przerwać napad bólu nóg, można zastosować masaż, ciepłe lub zimne okłady bądź kąpiel. Pomoże także wypicie płynu uzupełniającego elektrolity, np. napoju izotonicznego dla sportowców. Jeżeli ból łydek jest bardzo silny, można przyjąć dostępne bez recepty leki przeciwbólowe, np. zawierające ibuprofen czy naproksen.
To też może Cię zainteresować: Ból pod stopą – jakie mogą być przyczyny?
Ból nóg w ciąży – cierpnięcie i skurcze mięśni
Ciąża stanowi jeden z fizjologicznych stanów predysponujących do ujawniania się niedoborów wapnia, magnezu czy potasu. Wynika to z większego zapotrzebowania na te substancje, których musi wystarczyć zarówno dla przyszłej mamy, jak i dla intensywnie rozwijającego się dziecka.
Aby uniknąć cierpnięcia nóg i bólu nóg w nocy, kobiety ciężarne powinny przyjmować specjalnie dla nich opracowane preparaty witaminowe, wypijać odpowiednią ilość płynów oraz zdrowo się odżywiać.
Sprawdź również: Ból kolana – co robić, jakie badania?
Inną, stosunkowo powszechną przyczyną bólu i drętwienia nóg u w ciąży jest ból nerwu kulszowego, przebiegającego pod macicą. Rosnące w łonie matki dziecko może powodować ucisk tego nerwu, co objawia się bólem promieniującym wzdłuż jego przebiegu, czyli po tylnej powierzchni nogi, aż po podeszwę włącznie. Powiększająca się macica może także uciskać duże naczynia doprowadzające krew do kończyn dolnych. Niedotlenienie tkanek, podobnie jak u osób z zaawansowaną miażdżycą, może objawiać się bólem i skurczami mięśni.
Aby zapobiegać bólom nóg u ciężarnych, wskazane jest odpoczywanie w pozycji leżącej na boku i unikanie długotrwałego stania oraz siedzenia w jednej pozycji.
Zobacz też: Ból kręgosłupa lędźwiowego promieniujący do nóg
Drętwienie i rwanie w nogach a zespół niespokojnych nóg
Jeśli problem bolesnych nóg utrzymuje się pomimo uzupełnienia niedoborów elektrolitowych, jako przyczynę warto rozważyć tak zwany zespół niespokojnych nóg (z ang. restless legs syndrome – RLS).
Jest to schorzenie polegające na niespecyficznym, nieprzyjemnym uczuciu niepokoju lub drętwienia w nogach poniżej kolan, które zmusza do ciągłego poruszania nimi. Dyskomfort ten, z pogranicza bólu i parestezji, powoduje, że kładąc się do łóżka odczuwamy ciągłą konieczność zmiany ułożenia nóg, co prowadzi do poważnych problemów ze snem.
Choroba ta w dużym stopniu ma podłoże genetyczne, dlatego tzw. niespokojne nogi w nocy lub podczas dłuższego odpoczynku warto skonsultować z najbliższymi krewnymi. Przypuszcza się także, że dyskomfort mogą potęgować niedobory magnezu i żelaza, dlatego zaleca się ich suplementację, najlepiej w postaci tabletek, których skład został skomponowany specjalnie dla pacjentów skarżących się na objawy RLS.
W leczeniu RLS z powodzeniem stosuje się między innymi preparaty lewodopy i agonistów dopaminy. Należy ponadto unikać nadmiaru kawy, alkoholu i nikotyny, a także stosowania leków o działaniu nasennym. Na mrowienie w nogach poniżej kolan pomoże masaż mięśni nóg oraz szybki marsz po mieszkaniu.
Przeczytaj również: Skurcze stóp – przyczyny, leczenie, ćwiczenia
Co jeszcze oznacza mrowienie nóg od kolan w dół?
Mrowienie nóg pod kolanami może wskazywać na problemy z krążeniem. Niewydolność krążenia, zarówno tętniczego, jak i żylnego, objawiająca się powszechnie w postaci żylaków, prowadzi – najogólniej mówiąc – do nieprawidłowego zaopatrywania tkanek w tlen i substancje odżywcze. Zdecydowana większość przypadków spowodowana jest miażdżycą naczyń krwionośnych, której sprzyja nadciśnienie tętnicze, wysoki poziom cholesterolu we krwi, cukrzyca, otyłość i palenie tytoniu.
Przeczytaj też: Drętwienie i mrowienie palców u nóg – przyczyny
Typowo ból nóg poniżej kolan pojawia się po niewielkim wysiłku, nawet po przejściu kilkuset metrów, natomiast w zaawansowanych stanach dochodzi do krytycznego niedokrwienia tkanek i ból może pojawiać się także w spoczynku i podczas snu. Nogi, oprócz tego, że bolą, stają się zimne, przebarwione, skłonne do powstawania owrzodzeń i trudno gojących się ran.
Sposoby leczenia obejmują przede wszystkim zmiany stylu życia, unikanie opisanych czynników predysponujących, zabiegi chirurgiczne w przypadku ostrego niedokrwienia, natomiast w niewydolności żylnej stosuje się kompresjoterapię (pończochy uciskowe) oraz leki wspomagające krążenie żylne, między innymi zawierające heparynę, diosminę, rutynę czy flawonoidy.

Sylwia Jastrzębowska
Lekarz
Lekarz w trakcie stażu podyplomowego, absolwentka Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. Miłośniczka turystyki górskiej i sportów outdoorowych.
Komentarze i opinie (5)
opublikowany 27.02.2023
opublikowany 08.04.2023
opublikowany 28.05.2023
opublikowany 05.11.2024
opublikowany 17.12.2024