WyleczTo

Exacyl – kiedy się go stosuje i jak podawać? Skutki uboczne

5 sierpnia 2025
Martyna Binko
Martyna Binko
Martyna Binko

magister farmacji

Exacyl to lek stosowany w celu zahamowania krwawień, którego substancją czynną jest kwas traneksamowy. Preparat leczniczy jest dostępny wyłącznie na receptę i występuje w postaci tabletek lub roztworu do iniekcji. Dzięki właściwościom przeciwfibrynolitycznym, substancja jest wykorzystywana do leczenia krwawień wywołanych różnymi czynnikami oraz ich profilaktyką, zarówno w warunkach szpitalnych, jak i w leczeniu domowym. Lek ten bywa stosowany, m.in. przy: obfitych miesiączkach, krwawieniach pooperacyjnych czy w trakcie zabiegów stomatologicznych u pacjentów z zaburzeniami krzepnięcia. W artykule opisano, kiedy sięga się po lek Exacyl, jakie są przeciwwskazania do stosowania oraz na jakie działania niepożądane podczas farmakoterapii należy zwrócić szczególną uwagę.

kwas traneksamowy gowny składnik leku exacyl
Depositphotos

Wskazania do stosowania leku Exacyl

Według badań i na podstawie dostępnych danych, kwas traneksamowy jest najskuteczniejszy na etapie opieki przedszpitalnej – jeśli zostanie podany w ciągu 3 godzin od urazu, nie wykazując żadnych istotnych skutków ubocznych.

Jego stosowanie jest zawarte w międzynarodowych wytycznych dotyczących ratowania życia w celu zminimalizowania krwotoku u pacjentów po urazach.

Wskazania do stosowania leku Exacyl są bardzo zbliżone, niezależnie od formy podania – tabletki powlekane lub roztwór do wstrzykiwań.

Exacyl jest stosowany zarówno w leczeniu, jak i profilaktyce krwotoków wynikających z nadmiernej fibrynolizy (proces hamujący krzepnięcie krwi) o charakterze miejscowym lub uogólnionym. Lek może być stosowany u dorosłych oraz u dzieci powyżej 1. roku życia.

Do szczegółowych sytuacji, w których zaleca się stosowanie Exacylu, należą:

  • Krwawienia związane z nadmierną fibrynolizą, takie jak: obfite miesiączki oraz inne krwawienia z dróg rodnych, krwawienia z układu pokarmowego, krwotoki z układu moczowego, zwłaszcza po zabiegach chirurgicznych gruczołu krokowego lub innych zabiegach urologicznych.

  • Krwawienia po zabiegach w obrębie głowy i szyi, takich jak usunięcie: migdałków, wyrośli adenoidalnych czy zębów.

  • Krwotoki po operacjach ginekologicznych oraz związane z powikłaniami położniczymi.

  • Krwawienia po dużych zabiegach chirurgicznych w obrębie: klatki piersiowej, jamy brzusznej lub układu sercowo-naczyniowego,

  • Krwotoki będące wynikiem działania leków fibrynolitycznych (rozpuszczających skrzepy).

Przeciwwskazania do stosowania leku Exacyl

Leku nie należy stosować u osób:

  • uczulonych na kwas traneksamowy lub którykolwiek z pozostałych składników preparatu;

  • z aktywną zakrzepicą żylną lub tętniczą (np. zatorowość płucna, zakrzepica żył głębokich);

  • z zaburzeniami krzepnięcia krwi wynikającymi z tzw. koagulopatii ze zużycia czynników krzepnięcia (wyjątkiem są sytuacje, w których dominuje nadmierna aktywność układu fibrynolitycznego prowadząca do silnych i nagłych krwotoków);

  • które mają poważne zaburzenia czynności nerek (ciężkie zaburzenia czynności nerek powodują ryzyko kumulacji leku);

  • z przebytymi drgawkami (ze względu na możliwość ich nawrotu);

  • u których rozważane jest podanie leku do przestrzeni: podpajęczynówkowej, komorowej lub bezpośrednio do mózgu, ponieważ może to prowadzić do obrzęku mózgu i napadów padaczkowych.

Specjalne środki ostrożności, które należy zachować podczas leczenia Exacylem

  • Kwas traneksamowy powinien być podawany dożylnie w sposób powolny.

  • Nie zaleca się jego podawania drogą domięśniową.

Exacyl – jakie może powodować działania niepożądane

  • Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: skórne reakcje alergiczne, w tym alergiczne zapalenie skóry czy wysypka polekowa o stałym umiejscowieniu.

  • Zaburzenia układu nerwowego: drgawki (zwłaszcza przy nieprawidłowym podaniu leku).

  • Zaburzenia oka: zaburzenia widzenia, w tym zaburzenia widzenia barw.

  • Zaburzenia naczyniowe: złe samopoczucie z towarzyszącym niedociśnieniem tętniczym (z utratą świadomości lub bez) – zwykle po zbyt szybkim wstrzyknięciu dożylnym – zakrzepica żył lub tętnic w różnych lokalizacjach.

  • Zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego: nudności, wymioty, biegunka.

  • Zaburzenia układu immunologicznego: reakcje nadwrażliwości, w tym anafilaksja.

Czy po Exacylu może zatrzymać się okres?

Tak, po zastosowaniu Exacylu może dojść do skrócenia lub zmniejszenia obfitości miesiączki, a w niektórych przypadkach nawet do jej czasowego zatrzymania.

Exacyl (kwas traneksamowy) hamuje rozpad skrzepów krwi, co finalnie zmniejsza krwawienie.

U kobiet z bardzo obfitymi miesiączkami lek zazwyczaj prowadzi do znacznego ograniczenia utraty krwi.

Zdarza się, że krwawienie ustaje całkowicie szybciej niż zwykle – nie oznacza to jednak, że cykl miesiączkowy został zatrzymany. Jest to efekt farmakologiczny zahamowania krwawienia, a nie zaburzenia hormonalnego.

Czy Exacyl powoduje skrzepy?

Tak, Exacyl może zwiększać ryzyko zakrzepów krwi, ale głównie u osób, które mają predyspozycje do zakrzepicy. Exacyl działa poprzez hamowanie fibrynolizy, czyli procesu naturalnego rozpuszczania skrzepów krwi. Dzięki temu skutecznie zatrzymuje nadmierne krwawienia. Jednak u niektórych pacjentów może to sprzyjać tworzeniu się zakrzepów, ponieważ organizm trudniej je rozpuszcza.

Exacyl a zaburzenia widzenia

Podczas stosowania kwasu traneksamowego mogą się pojawić zaburzenia widzenia, takie jak: pogorszenie ostrości wzroku, niewyraźne widzenie oraz trudności z rozróżnianiem kolorów. W przypadku wystąpienia takich objawów należy rozważyć przerwanie leczenia.

Podczas długotrwałego stosowania leku Exacyl w formie wstrzyknięć, zaleca się regularne wykonywanie badań okulistycznych, obejmujących m.in. ocenę ostrości wzroku, widzenia barw, pola widzenia oraz badanie dna oka.

Bibliografia

W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.  Więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści znajdziesz w Polityce Redakcyjnej Wylecz.to.

  1. Exacyl – CHPL.

  2. Nowak, Dominika, and Małgorzata Grześkowiak. Stosowanie kwasu traneksamowego u pacjentów urazowych w celu zminimalizowania krwotoku. „Anaesthesiology & Rescue Medicine/Anestezjologia i Ratownictwo” 18.1 (2024).


Więcej na ten temat