Zapewne większości z nas prawidłowe ciśnienie krwi kojarzy się z wartością 120/80 mm Hg. Ale nie jest to wcale wartość optymalna dla każdego. Ciśnienie tętnicze człowieka zmienia się w sposób naturalny wraz z wiekiem. Istnieją normy ciśnienia krwi dla różnych grup wiekowych, które nieco się od siebie różnią.
Prawidłowe ciśnienie krwi – tabela wiekowa

- Co to jest ciśnienie tętnicze i jak się je mierzy?
- Dlaczego prawidłowe ciśnienie tętnicze krwi jest ważne?
- Prawidłowe ciśnienie krwi zależne od wieku – normy
- Kiedy ciśnienie tętnicze jest nieprawidłowe?
- Jakie ciśnienie zagraża życiu?
- Od czego zależy ciśnienie krwi?
- Jak często mierzyć ciśnienie krwi?
Co to jest ciśnienie tętnicze i jak się je mierzy?
Ciśnienie tętnicze krwi to siła naporu krwi wywierana na ściany naczyń krwionośnych podczas pracy serca. Podczas pomiaru ciśnienia krwi podawane są dwie wartości, które zawsze powinny być interpretowane łącznie: ciśnienie skurczowe i ciśnienie rozkurczowe.
- Ciśnienie skurczowe – pierwsza wartość (wyższa), mierzona w tętnicach podczas skurczu serca.
- Ciśnienie rozkurczowe – druga wartość (niższa), mierzona w tętnicach podczas rozkurczu serca.
Pomiar ciśnienia tętniczego krwi dokonywany jest za pomocą ciśnieniomierza zakładanego na ramię. Badanie ciśnienia może wykonać lekarz lub pielęgniarka oraz każdy z nas samodzielnie. Warto zaopatrzyć się w takie urządzenie do użytku domowego – pomiar jest prosty, a regularne mierzenie ciśnienia i dokumentowanie pomiarów może być przydatne we wczesnym rozpoznaniu niektórych chorób.
Dlaczego prawidłowe ciśnienie tętnicze krwi jest ważne?
Ani zbyt niskie ciśnienie tętnicze, ani zbyt wysokie ciśnienie krwi nie jest korzystne dla funkcjonowania organizmu. O ile zbyt niskie ciśnienie można łatwo podnieść i zazwyczaj nie jest groźne dla życia, tak zbyt wysokie wartości ciśnienia tętniczego krwi mogą mieć poważne skutki zdrowotne. Taki stan prowadzi do uszkodzenia ścian naczyń krwionośnych i wystąpienia powikłań narządowych.
Podwyższone ciśnienie tętnicze krwi jest ważnym elementem oceny ryzyka sercowo-naczyniowego w skali SCORE. Wskaźnik ten ocenia możliwość pojawienia się chorób układu krążenia, które są główną przyczyną zgonów w krajach Unii Europejskiej. Nadciśnienie tętnicze należy to tzw. czynników modyfikowalnych, co oznacza, że można je obniżyć za pomocą zmiany stylu życia oraz farmakoterapii.
Prawidłowe ciśnienie krwi zależne od wieku – normy
Jakie powinno być prawidłowe ciśnienie w wieku 70 lat? Często wykonując pomiary ciśnienia w warunkach domowych nie wiemy, jakie są normy ciśnienia tętniczego odpowiednie dla wieku pacjenta i niepotrzebnie niepokoimy się podwyższonym pomiarem u osoby starszej lub niskim wynikiem u dziecka.
Optymalne ciśnienie krwi zmienia się wraz z wiekiem, ponieważ w procesie starzenia w sposób naturalny zmienia się elastyczność naczyń krwionośnych.
Pożądane średnie wartości ciśnienia tętniczego krwi w poszczególnych grupach wiekowych pokazano poniżej:
- noworodki: 60-95/30-60 mm Hg,
- niemowlęta i małe dzieci: 95/60 mm Hg,
- dzieci w wieku szkolnym: 100/60 mm Hg,
- młodzież: 110/70 mm Hg.
W przypadku dzieci większe znaczenie dla przyjęcia odpowiedniej normy ma wzrost, a nie dokładny wiek.
- dorośli w wieku 18-65 lat: 120-129/80-84 mm Hg,
- osoby starsze w wieku 65-80 lat: 140/90 mm Hg,
- osoby starsze powyżej 80 lat: poniżej 150/90 mm Hg.
Kiedy ciśnienie tętnicze jest nieprawidłowe?
Zbyt niskie ciśnienie krwi to niedociśnienie. Mamy z nim do czynienia przy wartościach poniżej 100/60 mm Hg. Niskie ciśnienie może powodować takie dolegliwości, jak: osłabienie, senność, problemy z koncentracją, zimne dłonie i stopy, bladość, szumy uszne, mroczki przed oczami, zaburzenia rytmu serca, duszności, zawroty głowy i omdlenia.
Zbyt wysokie ciśnienie krwi to nadciśnienie – może prowadzić do poważnych schorzeń, dlatego właśnie na walkę z nadciśnieniem tętniczym lekarze kładą duży nacisk. U osób dorosłych (do 65. roku życia) wyróżnia się trzy stopnie nadciśnienia tętniczego oraz tzw. ciśnienie wysokie prawidłowe (130-139/85-89 mm Hg):
- nadciśnienie tętnicze I stopnia: 140-159/90-99 mm Hg,
- nadciśnienie tętnicze II stopnia: 160-179/100-109 mmHg,
- nadciśnienie tętnicze III stopnia: ≥180/≥110 mmHg.
Objawy zbyt wysokiego ciśnienia to m.in.: bóle i zawroty głowy, krwawienia z nosa, nerwowość, zaburzenia snu, kołatanie serca i uczucie duszności w klatce piersiowej.
Jakie ciśnienie zagraża życiu?
Zbyt niskie ciśnienie mogące zagrażać życiu występuje przy dużych krwotokach, kiedy to ciśnienie skurczowe staje się trudne do zmierzenia (poniżej 50 mm Hg). Szybkiej interwencji lekarskiej wymaga stan, w którym ciśnienie skurczowe przekracza 180 mm Hg i/lub ciśnienie rozkurczowe przekracza 120 mm Hg).
Od czego zależy ciśnienie krwi?
Wartość ciśnienia krwi często ma podłoże genetyczne – zarówno w przypadku niskiego ciśnienia, jak i wysokiego.
Przyczynami występowania nadciśnienia tętniczego, oprócz naturalnego starzenia się, mogą być: współistniejące choroby (cukrzyca, choroby nerek), zaburzenia hormonalne oraz przyjmowane leki.
Na rozwój nadciśnienia bardzo duży wpływ ma styl życia, a dokładniej: otyłość brzuszna, mała aktywność fizyczna, dieta bogata w sól, palenie papierosów i inne używki.
Jak często mierzyć ciśnienie krwi?
Podwyższone ciśnienie tętnicze może być przyczyną wielu chorób i dolegliwości. Problem nadciśnienia nie dotyczy już tylko osób starszych – chorują coraz młodsi ludzie, również dzieci zmagające się z otyłością. Bardzo często nieprawidłowe ciśnienie nie daje od razu odczuwalnych objawów, dlatego warto je regularnie mierzyć – podczas wizyt u lekarza lub samodzielnie w domu. Szczególnie ważne jest to w przypadku osób z grup ryzyka.
Wykonując pomiary w warunkach domowych należy mieć na uwadze różnice w prawidłowym ciśnieniu krwi dla różnych grup wiekowych. Niepokojące wyniki zawsze warto skonsultować z lekarzem.
W świetle rosnącej ilości przypadków nadciśnienia tętniczego medyczne towarzystwa naukowe skłaniają się do przyjmowania jeszcze bardziej restrykcyjnych norm. Badania i rozwój wiedzy na temat nadciśnienia i powiązanych z nim chorób pozwolą lepiej dbać o nasze zdrowie.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Gaciong, Z.: Postępowanie w nadciśnieniu tętniczym. Omówienie wytycznych Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego 2019. Med. Prakt., 2019; 7-8: 22–33
- Pęksa, Jan W. Prawidłowe wykonywanie pomiarów ciśnienia tętniczego w gabinecie lekarskim. Lekarz POZ, 8.2: 130-136.

Marta Filipowska
biolog, diagnosta laboratoryjny
Z wykształcenia magister biologii i diagnosta laboratoryjny. Od ponad 10 lat pracuje w laboratorium diagnostycznym, badając próbki krwi z całej Polski. Poza zagadnieniami zawodowymi dokształca się w dziedzinie dietetyki i zdrowego odżywiania. W wolnym czasie lubi czytać kryminały i wędrować po górach.
Komentarze i opinie (8)
opublikowany 26.03.2023
opublikowany 31.10.2024
opublikowany 01.06.2023
opublikowany 31.01.2024
opublikowany 18.01.2024
opublikowany 19.01.2024
opublikowany 25.08.2024
opublikowany 01.09.2024