Ból pod pachą i powiększone węzły chłonne – jakie są przyczyny?
Węzły chłonne stanowią skupisko komórek układu odpornościowego organizmu. Kiedy w ciele toczy się proces zapalny, węzły chłonne są powiększone, co oznacza reakcję obronną. Normalnie wymiary węzłów nie przekraczają 1 cm. Jeśli ich wielkość wzrośnie powyżej 1 cm, mówimy o powiększeniu węzłów chłonnych, czyli limfadenopatii. W badaniu wyczuwalne są one jako niewielkie guzki lub zgrubienia pod pachą.
Ból pachy może być związany z powiększeniem węzłów chłonnych.
Bolesny guzek pod pachą, którego konsystencja jest miękka, sprężysta, a sam guzek jest przesuwalny względem skóry, sugeruje mniej groźne podłoże choroby – infekcję. Zazwyczaj skóra nad węzłem chłonnym jest zaczerwieniona i bardziej ucieplona. Stan zapalny najczęściej mija po około 2–3 tygodniach. Przyczyn infekcji może być wiele, od bakteryjnych, przez wirusowe, pasożytnicze czy grzybicze.
Powiększenie węzłów chłonnych może być spowodowane również chorobami o podłożu immunologicznym, np. toczniem, reumatoidalnym zapaleniem stawów, zespołem Sjogrena, itp. Powiększone węzły chłonne, które nie są bolesne, tworzą zbite, twarde pakiety, nieprzesuwalne względem skóry mogą sugerować stan nowotworowy. Wyczuwane są one jako nieruchome, zrośnięte z otaczającymi tkankami.
Węzły są często znacznie powiększone nawet powyżej 2 cm. Ich wielkość z biegiem czasu nie ulega zmniejszeniu, jak w przypadku infekcji, wręcz przeciwnie, węzły chłonne pachowe się powiększają. Powyższe objawy mogą wskazywać na nowotwory takie jak: chłoniaki, białaczki, szpiczak. Powiększone węzły chłonne pod pachą mogą być również objawem przerzutu nowotworowego lub nowotworu sutka.
Przeczytaj również:
Ból z lewej strony pod żebrami – ból w lewym podżebrzu – przyczyny
Ból pachy – ból mięśniowy i pourazowy
Ból w okolicy pach to często przypadłość związana z nadwyrężeniem mięśni barku. Gdy bolą pachy treningu, mogą to być popularne zakwasy związane ze zwiększeniem ilości kwasu mlekowego w komórkach mięśnia. Bóle pachy występujące po przeciążeniu mięśni, trwające dłużej, mogą być spowodowane mikrourazami powstałymi podczas nadmiernej aktywności fizycznej. W grupie osób młodych, aktywnych sportowo może dojść do uszkodzenia stożka rotatorów – grupy ścięgien mięśni odpowiedzialnych za ruchy stawu ramiennego. Uszkodzenie takie może być również przyczyną bólu w okolicy pachy.
Boląca pacha to także dolegliwość osób starszych, która pojawia się w wyniku zmian degeneracyjnych ścięgien czy procesów związanych z deformacją układu kostnego. Ból pod pachą niekiedy związany jest z urazem. Uderzenie lub upadek w okolicę barku może być przyczyną: zwichnięcia stawu ramiennego, złamania obojczyka, kości ramiennej lub uszkodzenia mięśni.
Przeczytaj również:
Ból pod piersiami – co oznacza?
Co oznacza ból pod lewą pachą i ból pod prawą pachą?
Ból pod pachą z lewej strony może być jednym z objawów zawału mięśnia sercowego. Głównym symptomem zawału jest ból w klatce piersiowej, zlokalizowany za mostkiem, o charakterze pieczenia i ucisku, trwający powyżej 20 minut i nie ustępujący w spoczynku. Ból ten charakterystycznie promieniuje do lewej kończyny górnej, lewej strony szyi i żuchwy.
Jakie są przyczyny bólu pod prawą pachą? Ból pod pachą po prawej stronie może być objawem ostrego zapalenia pęcherzyka żółciowego. Nie jest to jednak jego charakterystyczny symptom. W przypadku zatkania pęcherzyka przez złogi może dojść do ostrego stanu zapalnego objawiającego się bólem w prawym podżebrzu, szybko narastającym i promieniującym do prawego barku lub łopatki.
Przeczytaj również:
Ból pod mostkiem – jakie są przyczyny bólu w mostku i za mostkiem?
Dlaczego boli pod pachą – inne przyczyny bólu pod pachami
Przyczyny bólu w okolicach pachy są o wiele bardziej zróżnicowane..
- Ból i pieczenie pod pachą, zaczerwienie skóry, a niekiedy świąd może być przyczyną reakcji alergicznej, najczęściej na stosowany dezodorant. Ból pachy wskazuje niekiedy na podrażnienie związane z depilacją lub goleniem.
- Zmiany zwyrodnieniowe układu kostnego, a przede wszystkim odcinka szyjnego kręgosłupa, mogą dawać również dolegliwości bólowe promieniujące do ręki i pachy.
- Zapalenie mieszków włosowych objawia się licznymi, bolesnymi guzkami w okolicy pachy. Schorzeniu sprzyja częsta depilacja i niewłaściwa higiena dołów pachowych. Guzki zlokalizowane w miejscu mieszka włosowego (miejsca, skąd wyrasta włos) wypełnione są treścią ropną. Często dochodzi do zakażenia wielu sąsiadujących ze sobą mieszków włosowych. W przypadku, gdy stan zapalny postępuje, może dojść do wytworzenia większego, bolesnego guzka, z czopem martwiczym w centrum czyraka. Zmianę taką leczy się poprzez nacięcie przez lekarza chirurga i usunięcie obszaru martwicy.
- Bolące guzki pod pachą to także objaw zapalenia gruczołów potowych. Zmiana otoczona jest zazwyczaj czerwoną obwódką i spowodowana zakażeniem gruczołu potowego. Czasami guzek może przeistoczyć się w ropnia, który będzie wymagał nacięcia i drenażu.
Bezbolesne zgrubienie pod pachą może być objawem tłuszczaka. Tłuszczak to rodzaj niezłośliwego guza, który łatwo przesunąć względem skóry. Jest to zbiorowisko tkanki tłuszczowej otoczone tkanką łączną. Tłuszczaki pod pachą zazwyczaj nie wymagają leczenia. Jeśli ich rozmiary jednak są znaczne, lub ich lokalizacja zaburza funkcjonowanie ręki, należy je usunąć.
Każdą niepokojącą zmianę pod pachą należy konsultować z lekarzem (szczególnie, jeśli objawy przez dłuższy czas nie ustępują samoistnie), jednakże nie zawsze oznacza ona objaw groźnej choroby. Przyczyn bólu pod pachami może być wiele, lekarz pomoże ustalić trafną diagnozę.
Przeczytaj również:
Grzybica pachwin – przyczyny, objawy, leczenie, domowe sposoby
Ból pod pachą – diagnostyka
W przypadku przewlekłego lub narastającego bólu pod pachą lekarz może rozważyć następujące etapy diagnostyczne:
-
Wywiad i badanie kliniczne
– dokładne pytania o początek bólu, czas trwania, okoliczności (uraz, przeciążenie, zmiany skórne), towarzyszące objawy (gorączka, utrata masy ciała, nocne poty);
– palpacyjne badanie pachy, ocena węzłów chłonnych, ocena zakresu ruchu kończyny górnej, objawów neurologicznych. -
Badania obrazowe i laboratoryjne
– USG pachy / węzłów chłonnych – pozwala ocenić strukturę, wielkość i charakter zmian, np. czy węzeł ma cechy patologiczne.
– Morfologia krwi, CRP, OB – w celu wykrycia stanu zapalnego lub infekcji.
– RTG, tomografia komputerowa (CT), rezonans magnetyczny (MRI) – w podejrzeniu zmian głębszych (kostnych, mięśni, struktur wewnętrznych).
– Biopsja – jeśli obraz i okoliczności sugerują zmianę nowotworową. -
Rozpoznania różnicowe
– mięśniowo-szkieletowe (napięcia, naciągnięcia mięśni piersiowych, zapalenia przyczepów),
– zmiany skórne lub gruczołowe (łojotokowe zapalenie skóry, zapalenie gruczołów potowych, ropnie),
– powiększone węzły chłonne (infekcyjne, reaktywne, chłoniaki),
– neuralgie, ucisk nerwów, zespół górnego otworu klatki piersiowej (thoracic outlet syndrome),
– zmiany naczyniowe, zmiany nowotworowe (rak piersi z przerzutem do węzłów pachowych),
– czynniki zewnętrzne (podrażnienia, niewłaściwa higiena, alergie).
Przeczytaj również:
Ból w klatce piersiowej po lewej stronie – przyczyny i co robić
Ból pod pachą – leczenie
Leczenie bólu pod pachą jest uzależnione od przyczyny bólu.
-
W przypadku zapalenia lub infekcji: leczenie przeciwbakteryjne lub przeciwwirusowe + okłady, odpoczynek.
-
Przy bólu mięśniowym: leki przeciwzapalne (np. NLPZ), fizjoterapia, masaże, ćwiczenia rozciągające.
-
W zmianach skóry: leki miejscowe (kremy, maści sterydowe, antybiotyki, środki grzybobójcze).
-
W przypadku zmian strukturalnych wymagających interwencji (np. guzy, zmiany kostne) – konsultacja chirurgiczna / onkologiczna.
-
Rehabilitacja i fizjoterapia w przypadku zespołów uciskowych lub przeciążeń mięśniowych.
Objawy alarmowe – kiedy natychmiast udać się do lekarza
Jeśli bólowi pod pachą towarzyszą następujące objawy, należy niezwłocznie zgłosić się na konsultację medyczną:
-
utrzymujący się guz pod pachą przez ponad 2–4 tygodnie,
-
szybki wzrost wielkości węzła lub guza,
-
utrata masy ciała, nocne poty, osłabienie, przewlekła gorączka,
-
ból promieniujący do ręki, drętwienie lub osłabienie siły w ręce,
-
objawy sugerujące zmiany nowotworowe (np. zmiana skóry na piersi, wyciek z brodawki),
-
ból towarzyszący dusznościom, nacisk w klatce piersiowej (może sugerować problem kardiologiczny).
Ból pod pachą – najczęściej zadawane pytania
Czy ból pod pachą może być objawem raka?
Tak. Choć najczęstszą przyczyną bólu pod pachą są stany zapalne, przeciążenia lub infekcje, ból w tej okolicy może być także objawem nowotworu, szczególnie raka piersi lub chłoniaka.
Warto zwrócić uwagę na objawy towarzyszące – np. powiększenie węzłów chłonnych, guzek w piersi, zmiany skórne wokół brodawki czy nocne poty i utratę masy ciała. Jeśli ból utrzymuje się dłużej niż 2–3 tygodnie lub towarzyszą mu takie symptomy, konieczna jest konsultacja lekarska (onkologiczna lub internistyczna).
Czy ból pod pachą może być związany z sercem?
Tak. Ból pod lewą pachą może czasem być objawem schorzeń kardiologicznych, zwłaszcza choroby wieńcowej lub zawału mięśnia sercowego, ponieważ ból z serca może promieniować do okolicy barku, łopatki, pachy i lewej ręki. Jeśli towarzyszy mu duszność, ucisk w klatce piersiowej, poty, zawroty głowy, należy natychmiast wezwać pomoc medyczną (112).
Czy dezodorant może powodować ból lub obrzęk pod pachą?
Tak, to możliwe. Niektóre dezodoranty i antyperspiranty zawierają substancje mogące wywołać alergiczne zapalenie skóry lub podrażnienie gruczołów potowych. Objawy to ból, świąd, pieczenie, zaczerwienienie i obrzęk. W takiej sytuacji warto odstawić kosmetyk i obserwować reakcję skóry, a przy utrzymujących się objawach – zgłosić się do dermatologa.
Przeczytaj również:
Ból w kręgosłupie piersiowym – co go powoduje i jak leczyć?
Kiedy należy zgłosić się do lekarza z bólem pod pachą?
Bezwzględnie skonsultuj się z lekarzem, jeśli:
-
ból lub guz utrzymuje się ponad 2–4 tygodnie,
-
powiększone węzły chłonne nie zmniejszają się,
-
pojawia się gorączka, nocne poty lub spadek masy ciała,
-
ból promieniuje do ręki, szyi lub klatki piersiowej,
-
występują objawy neurologiczne (drętwienie, osłabienie kończyny).
Wczesna diagnostyka pozwala uniknąć powikłań i szybciej wdrożyć odpowiednie leczenie.
Czy ból pod pachą po szczepieniu jest groźny?
Nie, najczęściej jest to reakcja układu odpornościowego. Po szczepieniu (np. przeciw COVID-19, grypie czy HPV) może dojść do przejściowego powiększenia węzłów chłonnych w pachach po stronie wkłucia.
Zazwyczaj objawy ustępują samoistnie w ciągu 1–2 tygodni. Jeśli jednak utrzymują się dłużej, są bolesne lub powiększenie się nasila – warto wykonać USG i skonsultować wynik z lekarzem.
Czy ból pod pachą może wynikać z urazu lub przeciążenia?
Tak, bardzo często. Przeciążenie mięśni piersiowych, barku lub obręczy kończyny górnej (np. podczas treningu, podnoszenia ciężarów, pracy fizycznej) może prowadzić do miejscowego bólu i napięcia w pachach. W takim przypadku pomocne są: odpoczynek, delikatne rozciąganie, ciepłe okłady lub maści przeciwzapalne. Jeśli jednak ból nie ustępuje – należy wykonać diagnostykę obrazową (USG, RTG) w celu wykluczenia urazu tkanek lub uszkodzenia nerwów.
Czy ból pod pachą może występować po depilacji?
Tak. Depilacja mechaniczna lub woskiem może prowadzić do mikrourazów i stanów zapalnych mieszków włosowych (tzw. zapalenie mieszków włosowych). Objawia się to bolesnymi grudkami, krostkami lub ropniami. Należy unikać ponownej depilacji do momentu ustąpienia zmian i stosować środki antyseptyczne (np. preparaty z chlorheksydyną) lub maści przeciwbakteryjne zalecone przez lekarza.
Czy ból pod pachą u dzieci lub młodzieży jest niepokojący?
Zazwyczaj nie – u dzieci i nastolatków ból pod pachą często ma charakter infekcyjny lub mięśniowy (np. po wysiłku fizycznym, po szczepieniu). Jednak jeśli pojawią się powiększone, twarde węzły chłonne, gorączka lub spadek masy ciała, należy skonsultować dziecko z pediatrą.
współpraca: redakcja Wylecz.to
